Bidden voor D66

[Ursie Lambrechts]

Geachte heer Vreekamp, beste democraten,

Allereerst sorry voor de late reactie op uw oproep, maar ik was druk bezig met
de tweede fase. First things first.

Dan nog een misverstand uit de weg ruimen. Wat ik tegen alle journalisten
gezegd heb, is:

1) Dat ik denk dat verzoek van de leerlingen van het Calland lyceum om te mogen
bidden op school zich niet verzet tegen het karakter van ons onderwijs, omdat
wij in Nederland pluriform openbaar onderwijs kennen.

2) Dat ik van mening ben dat scholen hier enige beleidsruimte behoren te hebben
omdat de islam, meer dan andere godsdiensten, een stempel drukt op de dagelijkse
gang van zaken en dat we ons moeten realiseren dat de kans groot is dat dat eens
zal gaan botsen met onze westerse cultuur.

Deze uitspraken zijn in mijn ogen zeer genuanceerd en tamelijk mild voor de
rector van het Calland lyceum, want in de wet en dan met name in artikel 50 en
51 van de wet op het primair onderwijs (WPO) en artikel 46 en 47 van wet op het
voortgezet onderwijs (WVO) staat expliciet dat het bevoegd gezag van openbare
scholen aan leerlingen tijd en ruimte beschikbaar moet stellen om hun godsdienst
uit te oefenen.

In art 47 WVO staat zelfs uitdrukkelijk vermeld dat de schoollokalen die
daarvoor gebruikt worden, verlicht en verwarmd moeten zijn (dit is een
uitvloeisel van de pacificatie van 1917 en was bedoeld om te voorkomen dat
besturen van openbare scholen een bepaalde groep leerlingen hinderden of
wegpestten).

Het afzijdigheidsbeginsel zoals Frankrijk dat in het openbaar onderwijs kent,
heeft in Nederland vooralsnog weinig aanhangers. Wij hebben in 1917 gekozen voor
een model waarbij openbaar onderwijs een pluriform karakter heeft en ook dat is
nog steeds in de wet verankerd, ja zelfs in de Grondwet (GW art. 23, lid 2).

Ik heb deze wetsartikelen maar niet al te hard in de strijd geworpen, om er niet
te veel de nadruk op te leggen en omdat ik de scholen daar eigenlijk nog wel
enige beleidsvrijheid in gun. In feite hebben Kamerleden er echter helemaal
niets over te zeggen, tenzij ze de wet willen veranderen en de onderwijsstrijd
opnieuw willen starten. De rector van het Calland lyceum zou op zijn beurt in
een eventuele rechtzaak grandioos onderuit gaan.

Wanneer in de praktijk een religieuze richting sterk de overhand zal krijgen en
een overheersend stempel op een openbare school of zelfs het gehele openbare
onderwijs gaat drukken, dan zal dat de facto de toegankelijkheid voor anderen
verminderen. M.a.w. als bijvoorbeeld een schoolpopulatie voor een groot deel uit
islamitische kinderen zou bestaan en die allemaal aktief de Islam praktiseren op
school dan wordt die school in feite een islamitische school en daarmee minder
aantrekkelijk voor andere kinderen.

Voorlopig lijkt mij hier die eigen beleidsruimte voor het bevoegd gezag van
openbare scholen nog wel op zijn plaats. Maar naarmate de bovengeschetste
situatie zich vaker zal gaan voordoen, zal de discussie over het karakter van
ons openbaar onderwijs inderdaad gevoerd moeten gaan worden. Niets let ons,
democraten, daarop nu reeds een voorschot te nemen. Dat die discussie echter
lang zal gaan duren, staat voor mij als een paal boven water.


Met vriendelijke groeten
Ursie Lambrechts