duurzaamheid: Publiek Domein

Fri Dec 17 08:36:54 CET 1999

Wie is geinteresseerd in een analytisch artikel over het concept
'duurzaamheid' leze het maandblad Publiek Domein, 5 (6), Dec. 1999, pp. 8-9:
'Sustainability' onvertaalbare term van twijfelachtige bruikbaarheid - Het
buiksprekersjargon van de duurzaamheid.

------------

In Message Thu, 16 Dec 1999 17:47:58 CET,
  "Theo Veltman" <theoveltman at hotmail.com> writes:

>Hallo allemaal,
>
>Wetenschappers en semi-wetenschappers; politici en semi-politici; burgers en
>buitenlui (waaronder ik mezelf reken): we zijn gelukkig allemaal mensen. Dat
>blijkt. Nou ja, de mens centraal........ en dus een beetje flexibel zou
>moeten kunnen over en weer.
>
>In het volgende een enigszins lange mail. Achtereenvolgens: gekissebis;
>relativeren (rode draad/draden vinden); voorstel uitgangspunt duurzaamheid;
>'feiten'
>
>GEKISSEBIS
>Al heel lang geleden is mij geleerd dat statistici, ongewild, de grootste
>leugenaars zijn; dat feiten alleen onveranderlijk zijn voor de onderzoeker
>die deze heeft gevonden; dat interpretatie van feiten zeer afhankelijk is
>van het referentiekader van het subject dat de interpretatie uitvoert; hoe
>zeer deze ook haar of zijn best doet om objectief, integer etc etc te zijn.
>
>Alle vioolbouwers herkennen het door hun gebouwde instrument meteen aan de
>klank; Zij kunnen niet echt uitleggen waardoor de afwijking ontstaat; er is
>vaak geen geheim. Vooralsnog wordt verwacht dat de verschillen worden
>veroorzaakt door een opeenstapeling van eigenheden in alle handelingen die
>leiden tot een viool of id (bv een wat dunner laagje lijm; een klein
>streekje meer hout er af; een vaste afwijking naar links bij het schaven
>ed). Het is evident dat dit ook geldt bij onderzoek en zeker bij
>interpretatie. Immers onze persosonlijke vorming beinvloedt wat we zien en
>hoe we het zien; de vaardigheden die we hebben; de plaats waar het onderzoek
>wordt uitgevoerd (wist u bijvoorbeeld dat je aan de evenaar veel meer
>(felle) kleuren ziet dan hier in het noorden?) etc etc.
>
>Kortom: het is niet meer nodig (wat mij betreft) om te kissebissen over wie
>er gelijk heeft. Het is nodig om te gaan kijken of er een rode draad zit in
>de gepresenteerde feiten; of er meer onderzoeken zijn met een bepaalde
>richting van de resultaten dan de andere richting ed. Dat vereist dat we
>onderzoeksresultaten uitwisselen en debatteren over de rode draad die er uit
>te halen valt ons inziens. Laten we echter vaststellen dat niets echt
>helemaal waar is. Dat scheelt weer veel debat en houdt het wellicht ook wat
>zuiverder gericht op waar het over gaat (meningsvorming obv zo veel en goed
>mogelijke feiten & obv uitwisseling van meningen en (evt emotionele)
>argumenten voor en tegen).
>
>Discussie is prima, uitwisseling van (vermeende) feiten ook . Al is het
>alleen maar dat we dan steeds neter in staat zijn een eigen beeld te vormen.
>In die zin vond ik dat de uitwisseling rond milieu nu en dan een interessant
>karakter had.
>
>RELATIVEREN: rode draad/draden vinden
>Indien we een standpunt gaan innemen, een visie willen gaan formuleren, is
>het echter wel zaak dat we relativeren. Pas als vele onderzoeken eenzelfde
>richting uitwijzen mag verondersteld worden dat er een rode draad is en dus
>mogelijk ook een wetmatighied die los staat van beinvloeding agv
>persoonlijke karakteristieken (a la de vioolbouwer).
>Tot die tijd moeten we voorzichtig zijn of we gebruiken de beschikbare
>gegevens natuurlijk voorzover we die nuttig vinden (daar ben ik overigens
>geen voorstander van: lijkt teveel op met 80% van de 'waarheid'  een leugen
>vertellen).
>
>VOORSTEL UITGANGSPUNT DUURZAAMHEID
>Zolang als niet overduidelijk een rode draad aanwezig is in alle feiten,
>zolang moeten we pas op de plaats maken. Echter: indien het waar zou zijn
>dat we nu echt slecht bezig zijn en in feite bezig om onomkeerbare processen
>in gang te zetten, moeten we toch ook even bezien hoe we pas op de plaats
>maken!
>
>Bij twijfel: niet doen!! Is voor veel zaken een prima uitgangspunt. Mijns
>inziens ook en met name voor milieu-verbonden zaken.
>
>Wat mij betreft is het echte politieke uitgangspunt dus: totdat obvt kan
>worden aangenomen als rode draad dat de duurzaamheid van onze leefomgeving
>niet structureel wordt bedreigd door bepaalde stoffen en handelingen &
>totdat we echt weten hoe de ecologische verwantschappen zijn nu, op korte en
>op lange termijn; tot die tijd geen risico's te lopen voor ons en voor de
>toekomstige generatie.
>
>Dat is waarschijnlijk een politiek onprettig uitgangspunt. Het is wel
>verstandig. Het betekent: vooralsnog gaan wij er van uit dat onze
>handelingen schadelijk zijn voor de duurzaamheid van de leefomgeving van ons
>en van andere leefvormen. Tot het tegendeel redelijkerwijs is aangetoond,
>beperken we die handelingen of we zorgen er voor dat de gevolgen van die
>handelingen worden geneutraliseerd (bv afvalstoffen opvangen en
>neutraliseren tijdens productieprocessen; bij produktontwikkeling reeds
>rekening houden met milieu-effectiviteit, dat ook als eis stellen ed).
>
>Het betekent ook dat organisaties worden gestimuleerd om zoveel mogelijk
>'schone'  producten en diensten te ontwikkelen, te produceren en af te
>nemen. Bijvoorbeeld via belastingtechnische maatregeln (en dat we zichtbaar
>maken wat we doen met milieubelastinggelden zodat ieder ook kan zien wat er
>mee geeburt en w we voorkomen dat geld wordt gebruikt voor heel andere
>doeleinden dan waarborging/behoud duurzaamheid leefomgeving).
>
>Een dergelijk uitgangspunt lijkt me een betere basis als start voor nadenken
>over meer gedetaillerdere punten als bv genoemd door Michiel Scheffer.
>
>Over die punten kunnen en moeten we vervolgens discussieren over de
>wetenschappelijke waarde van modellen en feiten. Doordat we een voorzichtig
>(en mi verantwoord) uitgangspunt hebben neergezet kan die discussie voor het
>specifieke onderwerp (bv broeikaseffect) of stof (bv stikstof) leiden tot
>een beter zicht op de bekende feiten en voors en tegens van verschillende
>visies alsook uiteindelijk tot het gaan onderkennen van een rode draad (als
>er tenminste voldoend eonderzoek komt met een gelijke richting als
>resultaat). Het kan zelfs zo zijn dat er politieke argumenten zijn om voor
>een specifiek onderwerp (bv ombouwen elektriciteitscentrales) een
>uitzondering te maken (bv omdat we anders energie moeten afnemen van
>centrales in het buitenland die nog vervuilender zijn dan die van ons). We
>hebben dan evenwel als D66 wel een duidelijk standpunt: bijvoorbeeld:...
>
>*************
>Neen tegen stoffen en handelingen, tenzij........ redelijkerwijs aan te
>nemen is dat het niet schadelijk is voor de duurzaamheid van de leefomgeving
>van alle levensvormen op aarde (plant en dier en mens). D66 is voorzichtig;
>is niet blind voor herbevestigde feiten, noch voor (inter)nationale
>omstandigheden. D66 staat voor gewaarborgde duurzaamheid, nu en straks; voor
>minder doen wij het niet!
>*************
>
>'FEITEN'
>Er zijn recente rapportages die ook wel enigszins alarmerend materiaal in
>zich hebben, bijvoorbeeld;
>a. GEO2000 (VN): 3000 soorten met uitsterven bedreigd wereldwijd;
>b. milieubalans 1997: kleine wordende biodiversiteit, waar mn inheemse
>planten agv verzuring bedreigd worden;
>c. het nog te publiceren rapport tbv de waterconferentie volgend jaar waarin
>voorbeelden over gevolgen van vervuiling van rivieren. Niet alleen voor de
>leefbaarheid in het water, maar ook voor de omgeving van de rivier en de
>rivier mond (bv de Coloradorivier);
>d. .......
>
>Voor geinteresseerden heb ik een stukje waarin nog wat meer gegevens worden
>aangehaald (WORD). Dat wordt mogelijk ook verwerkt in de eindrapportage van
>de commissie Identiteit.
>
>Natuurlijk: ook dit zijn 'feiten'. Daarmee ook verdacht. Er lijkt wel een
>soort van rode draad in te zitten: het wordt minder (gediversifieerd);
>schade lijkt te ontstaan en toe te nemen; erosie lijkt een toenemende
>schadelijke invloed te hebben ed.
>
>Ik ben te weinig deskundig en heb geen wetenschappelijk onderzoek gedaan om
>zelfs maar voorzichtige conclusies te trekken, behalve dan natuurlijk dat we
>beter voorzichtig kunnen zijn dan risico's blijven nemen. Dat moet zo
>langzamerhand toch boven elke twijfel verheven kunnen zijn.
>
>groet
>
>
>______________________________________________________
>Get Your Private, Free Email at http://www.hotmail.com