de kwestie IJburg (was RE: PvdA vlugschrift 175)
Hein van Meeteren
heinwvm at PALM.A2000.NL
Thu Dec 16 08:03:39 CET 1999
At 10.36 15-12-99 +0100, Erik van den Muijzenberg wrote:
>At 14:18 14-12-1999, Hein van Meeteren wrote:
>
> >Het was slechts een opsomming van enkele ICT toepassingen. Graag vermeld ik
> >er ook uw wasmachine bij. Satellieten noemde ik al: scheepvaart navigatie.
>
>Scheepvaartnavigatie geschiedt niet noodzakelijkerwijs per satel-
>liet en indien u de satelliet alleen beschouwt als bruikbaar voor
>scheepvaartnavigatie, legt u de invloed van satellieten wel heel
>beperkt uit.
Inderdaad, daar heeft u groot gelijk in. Satellieten zijn belangrijke
knooppunten geworden in het mondiale netwerk van digitale
informatie-uitwisselingsstromen. Satellieten spelen een belangrijke rol bij
de publieken informatievoorziening. Een CNN bijvoorbeeld zou niets zijn
zonder satelliet-verbindingen met hun netwerk van verslaggevers overal ter
wereld.
> >>Nee. De meeste burgers hebben daar volstrekt geen interesse in.
> >
> >Hoe weet u dat?
>
>Ik baseer me op wat ik lees over opinieonderzoek naar de poli-
>tieke interesse van burgers. En op het gebrek aan enthousiasme
>voor participatie (inspraak en stemmen).
De Universiteit van Leiden doet al jaren belangwekkend onderzoek naar het
fenomeen politieke participatie in Nederland. Ik ben nu niet thuis en heb
mijn literatuur niet bij de hand, dus ik kan u niet bedienen, maar het is
aan te raden het onderzoek van Irwin et. al eens nader te bekijken.
> >Uw visie op de moderne burger is ietwat somber. Ik geloof dat de burger
> >zeer betrokken is.
>
>Betrokken wellicht, maar niet geneigd zich zelf in allerlei
>kwesties te verdiepen en/of daarin beslissingen te nemen.
Dat waag ik nu juist te betwijfelen. Het is en blijft een kwestie van
meten. In de traditionele zin des woords loopt participatie inderdaad
meetbaar terug. Minder stemgedrag. Minder lidmaatschap van pol partijen.
Minder lidmaatschap zelfs van vakverenigingen. Maar dit ontslaat ons niet
van de plicht te onderzoeken of nieuwe participatievormen en nieuwe
betrokkenheidsvormen ontstaan.
> >Inderdaad, de toekomst is altijd ietwat speculatief. Maar zonder dit soort
> >onderbouwde speculaties is er -ook voor beleidmakers- geen beleidslijn
> >uit te zetten.
>
>Onderbouwd heeft u m.i. niets.
>
> >>Helemaal niet. Lang geleden is in Den Haag over de toekomst van
> >>Schiphol beslist. Voor de vorm is er een heel inspraakcircus
> >>aan gekoppeld. Dat hebben we eerder gezien bij de Betuwelijn.
> >
> >U blijft somber.
>
>Dat is de discussietruc van elke lachwekkende optimist, of hij
>nu Maurice de Hond heet, Bert Mulder, of Hein van Meeteren.
Het blijft jammer dat u op een dergelijke manier repliceert. Edward de Bono
schreef ooit eens iets over de ` po-awareness', hetgeen betekent:
possibility-awareness. een houding van waaruit je andermans mening of
overtuiging onderzoekt, niet vanuit een ja of een nee, maar vanuit een `
het zou misschien kunnen'. Alleen dan kan waarlijke communicatie ontstaan.
>Waarom probeert u mijn realistische en ietwat cynische visie
>op de besluitvorming in ons land niet gewoon te weerleggen?
>
> >dat riekt naar een samenzweringstheorie: de regering tegen het volk. Maar
> >zo ligt het niet. samenzweringstheorieen zijn altijd zwart/wit. De
> >realiteit is genuanceerder.
>
>Als ik nu bijvoorbeeld zou hebben gezegd dat het campagneteam van
>Wim Kok grotendeels uit dezelfde mensen bestaat als het lobby-team
>van Schiphol, en dat *dus* ... dan zou ik me schuldig hebben ge-
>maakt aan een samenzweringstheorie. Nu echter niet.
U zegt, meen ik, maar corrigeert u me als ik er naast zit, dat alles al
geprefabriceerd is. Dat de besluiten in feite al zijn genomen en dat de
inspraakronden een farce zijn. Daarmee zegt u dat de bevolking doelbewust
is buitengesloten. Ik ervaar zo'n uitspraak als een milde vorm van
samenzweringstheorie.
> >Nog zo'n speculatie: wanneer honderdenduizenden burgers via gestructureerde
> >ICT toepassingen hun mening kunnen laten horen, hun wil kunnen articuleren,
> >dan heeft de regering geen poot om op te staan. Het is het gezwalk van de
> >kamer dat het Schipholbeleid zo ondoorzichtig maakt.
>
>Dit vind ik een interessant punt. Ik zal proberen een reactie uit
>te werken aan de hand van een bestaande kwestie.
(verhaal gewist, wel tot me genomen, ik ben er nog)
>Anders dan de consultant Hein van Meeteren, voor wie het verzamelen
>en bewerken van informatie dagelijks kost is, of uw elders door de-
>zelfde Van Meeteren voor aan grootheidswanen lijdende maatschappe-
>lijke marginaal uitgekreten scribent, voor wie een en ander een
>dagvullende hobby is, hebben de meeste mensen noch de tijd, noch de
>energie om zich in al dergelijke aspecten te verdiepen. Laat staan
>om op basis daarvan gelijkgestemden op te zoeken en virtuele zeep-
>kisten te beklauteren, ten einde enige honderdduizenden anderen in
>een door brede toepassing van ICT-technieken gestructureerd (?)
>debat van het eigen gelijk te overtuigen.
U doet alsof dit soort beslissingen genomen worden op het operationele
niveau. Wat juist zo mooi is is aan bepaald soort stemmingen, of peilingen,
of referenda, is dat ze zich afspelen op een ander niveau. Dat van de
strategie. Eventueel dat van de logistiek. Het operationele niveau is een
afgeleide. De bevolking is, naar mijn tastende mening, juist
geinteresseerd, althans in meerderheid, in strategische discussies, In
grote lijnen, in lange termijn besluiten. Het zijn juist die afgeleide
operationele kwesties die mensen doen afhaken. Er is, naar mijn bescheiden
mening, een groeiende behoefte aan discussies over hoofdzaken. Over
principes. Over besluiten die toekomstige generaties intensief gaan raken.
Op dat niveau moeten de peilingen en stemmingen, ICT ondersteund, zich gaan
afspelen.
>En laten we eerlijk zijn; zelfs Van Meeteren en uw scribent hadden
>die energie niet. Is u, lezers, van een van beide schreeuwerds een
>heldere analyse van de voor- en nadelen van IJburg bekend?
Maar is dat voor de grote lijn relevant? Je kan ook over principes
strijden. Mag een uitdijende woningbehoefte van een grote gemeente van een
hogere orde zijn dan en weerloos natuurgebied dat schaars is en nooit meer
zal terugkeren als het eenmaal is geexploiterd. Ook in de discussie over
boren in de Waddenzee speelt deze vraag. Natuurlijk kunnen we inzommen in
de details van de boring, en meetbare effecten op de ecologische
evenwichten afzetten tegen economische exploitatie-cijfers. Veel mensen
zijn moe van deze discussie. Ze willen een heldere principe uitsprak. Boren
is gewoon fout, punt. Dat zo'n uitspraak nuance mist zal ik meteen
toegeven, mar ze heeft zeker helderheid en richting.
> Eenzelfde verhaal zou men kunnen houden voor stadsprovincies.
>(In Rotterdam voerden de tegenstanders briljant campagne met
>een foto van de burgemeester met als onderschrift 'Ik ben Bram
>Peper; ik wil Rotterdam opheffen.' maar een appel op de be-
>sliskunde van de Rotterdammer vormde dit natuurlijk niet) Of
>voor Schiphol; het Waddengas; de Betuwelijn; computers op scho-
>len; en ook hier zal mijn opponent waarschijnlijk tientallen
>voorbeelden weten toe te voegen.
Inderdaad. (En ik vrees daarmee wel weer de spot van uw journalistenvriend
op mijn hals te halen, maar het zij zo)
>Het zijn allemaal kwesties die het bevattingsvermogen van de
>gemiddelde burger volstrekt te boven gaan. Die burgers besteden
>dergelijke vraagstukken daarom uit aan professionals.
En daar kom ik in opstand. De uitwerking wordt gedelegeerd aan uitvoerders.
Het principe is belangrijk genoeg om door burgers via zelfsturing
vastgesteld te worden. Juist de details schrikken af. Om het maar polemisch
te stellen: het soort verhalen dat u hierboven hebt verteld schrikt mensen
af. Voor sommige politici is dat nu juist een tactiek: de burger
bombarderen met een details, zodat de grote lijn ondergesneeuwd raakt, en
een principebesluit onmogelijk wordt. Het sluitstuk is dan nar die burgers
wijzen en smalen dat ze niet in staan zijn afegingen te maken en besluiten
te nemen. Hetgeen bewezen moest worden is al van voor af aangenomen en
daarmee veroorzaakt. Een self-fulfilling prophecy, zeggen onze
Angelsaksische vrienden.
> >In de Volkskrant van hedenmorgen lees ik het tegendeel. Wie moet ik nu
> geloven?
>
>U moet beter lezen. 'In Nederland is het nog niet zover', staat in
>dat artikel.
De teneur van het artikel was, maar ik heb het niet meer voor me liggen dus
ik put uit mijn herinnering, dat kerstinkopen dit jaar spectaculair
veelvuldig via internet-warenhuizen verloopt, en dat we Amerika al aardig
beginnen na te bootsen.
>En zoals ik al schreef: het is de vraag of het hier ooit iets wordt.
Die vraag blijft legitiem. Mijn speculatieve antwoord, maar wel gebaseerd
op waarneembare trends, is dat binnen tien jaar 2/3 van de detailhandel via
internet verloopt. En dat de markt hiermee alle landsgrenzen overschrijdt,
en dat de goedkoopste aanbieder wereldwijd kan aanbieden wegens
schaalvergroting en daarmee maximale prijsreductie.
>Amerika is een dunbevolkt land, en als zodanig niet te vergelijken
>met het dichtbevolkte en van oudsher van veel winkels voorziene
>Europa.
Onlangs maakte ik een reis door het dunbevolkte deel van de USA in het
zuiden (Louisiana, Mississippi, Alabama). Het viel me op hoe de, inderdaad
niet al te dichte, bevolking er zich concentreert rond fysieke koopcentra.
Malls, heten ze daar. Aan de randen van de grote en middelgrote steden
ontstaat een geheel nieuw soort economie: gigantische hallen vol waren.
Eromheen eindeloze wijken van buitensteedse bewoning (suburbs).
Tegelijkertijd bloeit de e-commerce als nooit tevoren. Twee paralelle
ontwikkelingen,. zo te zien.
> >Ik heb niet gezegd dat 's mans bedrijf ten onder is gegaan. Hij heeft
> >alleen een mooie groeikans laten liggen en is qua marktaandeel aanzienlijk
> >achter gaan lopen. Jammer voor hem.
>
>Dat moet dan een uitzondering zijn geweest. E-commerce stelt in
>Nederland in economische zin niets voor.
Ik nodig u nederig uit hierin enige nuance aan te brengen naar product of
dienst. Een Wehkamp of Neckermann doet inmiddels goede zaken. Het lijstje
van de Volkskrant liegt er ook niet om. Daarbij kopen veel Nederlanders
veel in het buitenland. Met creditkaart in de aanslag is het een fluitje
van en cent een product aan te schaffen bij warenhuizen in de USA. De
grenzen vervagen nu juist, dus uw `Nederlandse economie' argument
vervliegt met het vervliegen van territoriale begrenzingen in het zakendoen.
> >Wel in het contact met hun klanten. De interactie tussen klant en
> >organisatuie is zichtbaar sterker interactief geworden./
>
>Niet om een debat tussen burgers en beslissers te faciliteren,
>zoals u suggereert. Daar nemen dergelijke organisaties het van
>de burger over.
Met uw stricte onderscheid tussen burger en klant heb ik het moeilijk. In
toenemende mate is de burger ` klant' van de overheid. De overheid biedt
diensten en producten aan. De burger schaft deze producten en diensten aan,
of niet. Zo bezien kunnen ICT-gestuurde bedrijven wel degelijk een
richtsnoer zijn voor de overheid als aanbieder en de burgr als afnemer.
> >de ANWB is dan ook geen politieke organisatie. Wel een vereniging
> >waarbinnen de leden een redelijke zeggenschap hebben.
>
>De klacht van die leden is nu juist dat ze zo weinig te vertel-
>len hebben, las ik het afgelopen jaar herhaaldelijk in de krant,
>en vernam ik van ANWB-leden. Elders in uw reactie geeft u zelf
>ook aan dat de organisatie problemen kent.
Ja, dat heb ik ook gelezen. Op welke schaal deze onvrede speelt, en wat de
aard is van het problem, is me nu niet bekend.
> >Dat bestrijd ik. De vakbeweging, ontstaan in de jaren 80 en 90 van de
> >vorige eeuw werden massa-organisaties, *naast* de opkomende politieke
> >partijen.
>
>Daar heeft u helemaal gelijk in.
>Overigens is ook de macht van de vakbonden tanende. Zien wij hier
>een verband?
Consumentenorganisaties nemen waarschijnlijk een deel van het werk van
vakbonden over. Daarnaast is de de wetgeving op het terrein van
bedrijfsinterne democratisering (WOR) mede debet aan het afkalven van de
macht van de vakbeweging.
> >Uw redenatie is te binair. Vele burgers waren zowel lid van een kerk, áls
> >lid van een (Christelijke) vakbeweging, áls lid van een politieke partij.
>
>Zeker, maar grotendeels passief. Gezagsgetrouw. Niet gericht op
>het articuleren van belangen, maar als verzekering tegen slechte
>tijden.
U doet Abraham Kuyper onrecht. Zijn ` kleine luyden' waren actief, en niet
te beroerd massaal in actie te komen. Ook wijs ik op stakingen, vanuit een
uiteraard andere politieke hoek, die al aan het begin van deze eeuw
plaatsvonden. Gans het raderwerk staat stil, als uw machtige arm dat wil.
Weinig passiviteit, lijkt me zo.
> >> >Andere clubs bloeien als nooit te voren. Ik doel op het club-circuit
> >> >in de techno-scene, muziek -en dansclubs (elke grote stad heeft
> >> >inmiddels tientallen salsa-dansclubs), computerclubs, golfclubs...Nee,
> >>
> >>U laat zich hier misleiden door het woord 'club'.
> >
> >Dat was uw term.
>
>Het doet niet ter zake dat dat mijn term was. Wanneer u denkt
>dat het club-circuit iets met een vereniging heeft te maken,
>laat u zich misleiden door het woord 'club'. Daar gaat het om.
Nee, het begrip club is relevant. Een club is en ruimte waarin mensen
bijeenkomen om gezamenlijkheid te beleven. Wanneer homosexuelen samenkomen
in een club als iT, dan lijkt het een simpel uitgaansfenomeen, maar dit
samenzijn is meer. Het is een uitdrukking van een gezamenlijke identiteit,
ietwat provocerend, en daarme een politiek statement. Toen de iT werd
gesloten ontsond een ware protestbeeging, dat was en symptoom. En het ging
niet alleen om een leuke uitgaansgelegenheid. Het ging om een *club*.
>Een dansavondje, hoe bevredigend wellicht ook, zegt niets over
>de vraag of de participatie van burgers in het besluitvormings-
>proces dankzij de ICT toeneemt.
Dat is een voor mij te absolute uitspraak. Er liggen relaties, hoe indirect
ook. Ik ben een *te* nieuwsgierig mens om zo'n relatie ononderzocht te laten.
> >Mensen komen er bijeen om iets gezamenlijks te doen. Dansen. Praten.
> >Wist u dat debatingclubs als paddestooelen uit de grond rijzen?
>
>Wist u dat mensen al duizenden jaren bijelkaar komen om gezamen-
>lijk iets te doen?
Ja
>Dat debatingclubs als paddenstoelen uit de grond rijzen - groeit
>hun aantal echt sneller dan, om in stijl te blijven, het aantal
>winkels waar men paddo's kan kopen? - bewijst dat nu dat dankzij
>de ICT de burger steeds meer een zelfbedienings-democratie aan-
>geboden krijgt?
Wat een merkwaardige beweging maakt u ineens. We hadden het immers over de
vraag of mensen zich meer of minder binden aan clubs en
belangenverengingen. We hadden het over vormen van commitment. Een door u
geintroduceerd afgeleid onderwerp.
> >>Nota bene: voor uw eigen stichting Digitale Burgerbeweging Nederland
> >> - een organisatie die toch bij uitstek ICT-gestuurd was - heeft u
> >>geen bestuurders kunnen vinden om u en
> >>uw collega's op te volgen en voortdurend heeft u geklaagd over de
> >>geringe interesse van de participanten van uw club.
> >
> >Dat klopt. Een belangrijke oorzaak van dit gebrek was de afnemende
> >debatcultuur en de toenemende scheldcultuur die op de lijsten. Verder was
>
>Dat kan toch niet? U beweert hierboven juist dat er zoveel debating-
>avonden worden georganiseerd!
Ja, maar helaas niet via db.nl.
> Of doelt u op uw eigen bijdragen aan
>dat debat? ('gaat u in een hooiberg liggen met uw vriendje', 'u lijkt
>op Mussert', 'u bent een collaborateur'/'Feldwebel', 'u leidt (sic)
>aan grootheidswanen', 'stelt u zich onder de hoede van een bevoegd
>geestelijk begeleider' en meer van dat fraais; ik beperk me gemaks-
>halve tot een selectie uit wat u *mij* allemaal heeft toegevoegd op
>de Open Lijst van DB.NL, maar ik was zeker niet het enige doelwit
>van uw bizarre scheldpartijen.)
U maakt weer een merkwaardige beweging. Op die lijsten was het gemeengoed
elkaar neer te zetten als ` de domste man van internet', ` human resources
zwatelaar' , `cryptofascist' , ` Fuhrer', ` oude sok' (tegen een inderdaad
ietwat oudere voorzitter van db.nl). Allemaal termen die ik onder meer uit
uw mond heb mogen optekenen. We kunnen hier wat betreft db.nl de bevlekte
was gaat uitventen, maar dat is de essentie niet. DB.NL is verworden tot
een ranzige scheld -en rancune-plaats, en het is uitermate belangrijk deze
cultuur niet naar deze PNYX-liijst te verplaaten. Ik doe dus een beroep op
u zich te hernemen. Een debatcultuur kenmerkt zich door inhoudelijke
afehging, gentlemens gedrag, respect voor de opponent en vooral: open staan
voor de argumenten van de ander. Van een mars-cultuur (oorlog,
vijandbelden, elkaar willen kwetsen) naar een venuscultuur (respect,
waardigheid, begrip etc), om het maar eens wat softer uit te drukken....
> >het juist het succes van ándere clubs die onze club deed aftanen. De ISOC
> >bijvoorbeeld.
>
>ISOC is helemaal niet gericht op burgers, maar op het bedrijfs-
>leven.
Van de oprichters heb ik anders begrepen.
>Hoe verhoudt het feit dat het succes van andere clubs die uw club
>deed aftanen (sic), plus uw geslaagde poging om DB.NL op te heffen,
>zich tot uw recente pleidooien voor heroprichting van DB.NL?
Nee, nee, nee. Dit is a/. een interne discussie binnen db.nl, b. geen goede
voorsteloing van zaken. Er *is* mijns inziens een belangenorganisatie nodig
van en voor burhers die digitaal communiceren. Welke vorm die organisati
moet hebben is me thans niet geheel duidelijk. DBNL als stichting is gen
geslaagd experiment gebleken. Dus moeten we zoeken naar niewue vormen en
nieuwe gedachten..
> >De overheid is toenemend bereikbaar voor de burger. Roger van
> >Boxtel chat met iedereen via ICT. Staatssecretris Vermeend idemdito.
>
>Wie is iedereen in dit verband?
Iedereen die toegang heeft tot chatmogelijkheden. Ik geef toe dat niet
iedereen die mogelijkheid geniet.
> In minder dan de helft van de huis-
>houdens met een laag inkomen staat een PC. De penetratiegraad van
>Internet is er nog veel lager.
De ALDI heeft overigens goede en betaalbare multimedia pc's in het pakket
zitten. Maar alla, de toegang tot het net moet inderdaad vergroot worden,
ondanks de spectaculaire groei van het netgebruik sinds 1995.
> En omgekeerd? Hoeveel burgers kan
>Roger van Boxtel in een vragenuurtje via Internet te woord staan?
>Is het juist dat Van Boxtel de discussie grotendeels door Steven
>Lenos van het Instituut voor Politiek en Publiek liet voeren?
Nee, ik meen dat Lenos facilitator was.
>Hoeveel uur per week is hij zelf online en hoeveel burgers staat
>hij dan te woord? Zijn die burgers tevreden, hebben ze er iets aan,
>of voelen ze zich belazerd en met een kluitje in het riet gestuurd?
Te onderzoeken. Ik denk dat de burgers zich niet belazerd voelen. Van
Boxtel is en zwalu, en ja, daarmee nog geen zomer. Maar die zomer komt, en
dat is slechts een overtuiging van een beperkte, in ICT land zijn weg
zoekende teledemocraat uit Amsterdam.
> >Bijna alle TK leden hebben nu een email adres.
>
>Dit is van een Maurice de Hond-achtige lachwekkendheid.
Lacht u gerust.
>Hoog tijd derhalve voor een intermezzo.
>
>- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Op deze lijst zijn enkele kamerleden geabonneerd. Een paar mails die ik
richtte aan kamerleden werden prompt beantwoord. Ik refereer dus aan een
eigen fysieke ervaring. Uw relatie met Maurice de Hond is voor mij van een
andere orde. Stroman?
>Zou De Hond - en Van Meeteren - werkelijk niet weten dat ieder
>mailtje dat naar de president in kwestie wordt gestuurd resul-
>teert in een standaard bedankje en verder niets?
Natuurlijk weten Maurice en ik dat. Neemt niet weg dat via ICT de toegang
tot zelfs het Witte Huis in Washington aanzienlijk is toegenomen. Misschin
bereiken e Bill niet persoonlijk, maar we weten snel door te dringen naar
een member of the staff, and very personally.
>En als ze dat niet weten, zouden ze dan zo dom zijn dat ze niet in staat zijn
>te begrijpen dat een emailadres voor berichten aan de Amerikaanse
>president gezien het te verwachten aantal inkomende mails niets
>anders dan een nietszeggende standaardreactie *kan* opleveren?
>En dat iets dergelijks feitelijk ook geldt voor een email-adres
>van een Tweede Kamerlid?
Zie boven. Neemt u de proef op de som. Zelf ben ik, als ik enigszins mijn
best doe, in no time via e-mail in contact met een kamerlid. Waar zou dat
dan aan liggen?
> >De burger krijgt steeds meer een zelfbedienings-democratie aangeboden.
>
>Kunt u misschien een vluchtige poging doen om deze bewering te
>onderbouwen?
Hoe wenst u die onderbouwing te genieten? Moet ik ` bewijzen' gaan leveren?
Uw eisen omtrent onderbouwing schrikken me, eerlijk gezegd, nogal af. Maar
goed, om een richting aan te geven: via overheidswebsites is veel vroeger
ontoegankelijk regelgevings-materiaal toegankelijk geworden. We volgen
kamerdebatten via de kabel. Justitie opent websites met nuttige informatie.
Aangiften bij de belasting kunnen geschieden via een ICT-toepassing.
Politieke partijen hebben digitale fora. Actievoerders en andere
oppositie-groepen hebben via email en websites goed onderling contact.
Buiten Nederland hebben dissidente groepen de kans hun stem te laten horen
als hun stem gesmoord wordt door oppressieve regimes.
>Burgers kunnen nu toch ook al opbellen naar een Tweede Kamerlid,
>of een briefje sturen? Wat voegt een email-adres eigenlijk toe?
Dat is het argument van de boer die naar een automobiel kijkt in 1903 en
zegt tegen zijn vrouw: ` Wief, wat hebb'n die kreng'n veur nut. We hebb'n
toch onze peerd en wagen?'.
>Erik van den Muijzenberg, pareerde vijf jaar geleden in de nieuws-
>groep dds.technopolis reeds alle argumenten pro teledemocratie
>waarop Hein van Meeteren anno 1999 nog altijd voorthobbelt.
Hein van Meeteren is en blijft een onverbeterlijk optimist als het gaat om
maatschappelijke democratisering via uitgekiende ICT toepassingen. Hij was
nooit ernstig onder de indruk van van den Muijzenbergse tegenwerpingen,
maar heeft niettemin goed naar hem geluisterd.
More information about the D66
mailing list