PvdA vlugschrift 175

[Erik van den Muijzenberg]

At 12:09 13-12-1999, Hein van Meeteren wrote:

>Ik zei dan ook `een belangrijke' oorzaak, niet *de* oorzaak. Een groot
>verschil. Er zijn meerdere oorzaken aan te wijzen.

Ik had de belangrijkste oorzaak er maar even uitgepikt.

>ICT is dus meer dan internet. ICT wil zeggen informatie -en
>communicatietechnologie, dat is een breed veld. Daarbij behoren faxen,
>telefoons, mobieltjes, televisies, radio's, internet, digitale
>besturingssystemen in de scheepvaart, glasvezelkabels, locale omroep,
>noemt u maar op.

Sterker nog: als u ICT zo ruim neemt moet u ook de politieke
invloed van op afstand bestuurde wasmachines erbij nemen. En
u vergeet satellieten.

>gezag en functionaliteit inboeten. De burger gaat om deze reden meer
>behoefte krijgen aan directe invloed op publieke besluiten. Niet `de
>partij' neemt, na afweging, een stellingname in, de burger wil het
>zelf doen.

Nee. De meeste burgers hebben daar volstrekt geen interesse in.
De burger laat alleen zijn of haar mening niet langer vertolken
door een politiek partij, maar door een voortdurend wisselend
stel one-issue-bewegingen. De burger is niet meer gebonden aan
een politieke partij maar is een zwevende kiezer, en daarbuiten
shopt de burger bij tal van organisaties. De gemiddelde burger
heeft noch de tijd noch de behoefte om zich in allerlei kwes-
ties te verdiepen en laat het beslissen over aan de professio-
nals van de one-issue-bewegingen waar hij bij shopt.

>ICT geeft de mogelijkheden. In de toekomst zullen we (m.i.)
>meer en meer issue-gestuurde clusters van belanghebbenden zien
>ontstaan. Ze komen op en verdwijnen weer als de issue is beslist of
>anderszins niet meer actueel is. Een ad-hoc-cratie is het gevaar.

Dat heeft u vijf jaar geleden ook al beweerd en over vijf jaar
zult u het nog steeds beweren. Het blijft reine speculatie.

>Dat doet er op een geven moment niet meer toe. De besluitvorming zal
>meer en meer *langs* de politici heen gaan, zoals dat nu ook al min of
>meer het geval aan het worden is. Schiphol is een kwestie aan het
>worden van belangenorganisaties en lokale overheden. De politici in de

Helemaal niet. Lang geleden is in Den Haag over de toekomst van
Schiphol beslist. Voor de vorm is er een heel inspraakcircus
aan gekoppeld. Dat hebben we eerder gezien bij de Betuwelijn.

>Tweede Kamer laten zich min of meer door hen sturen en de regering
>probeert op basis van het breedste draagvlak tot besluiten te komen.

Uw opvatting van de huidige politiek is zeer naief. Als er
iets duidelijk is geworden uit het Schipholcircus is het dat
de regering eerst een besluit neemt, dan een inspraakcircus
loslaat en vervolgens, als iedereen moegeluld is gewoon doet
wat allang was besloten. Een ieder die in ernst heeft gedacht
dat er een Schiphol op een eiland in de Noordzee zou komen is
naief. Een ieder die denkt dat het blijft bij het aantal vlieg-
bewegingen dat nu is afgesproken is naief. Een ieder die denkt
dat het besluit wat nu wordt genomen resultante is van de me-
ningn van honderdduizenden via ICT aan elkaar gekoppelde bur-
gers is zeer naief.

>Dat is een tijdelijke zaak. U moeten naar de toekomst kijken, en niet

Dat moet ik helemaal niet. Feit is dat de belangstelling voor
politieke partijen al jaren terugloopt en dat de opkomst van
de ICT hier derhalve geen verklaring biedt.

>naar cijfertjes van alleen nu. Hetzelfde wat u beweert werd gezegd van
>e-commerce enkele jaren geleden. Een opdrachtgever van me moest drie
>jaar geleden hard lachen toen ik zei dat internet een belangrijk,
>misschien hét belangrijkste medium zou worden waarlangs handel zou
>worden gedreven in de 21ste eeuw. De man zei dat ik luchtfietste en
>wenste niet in ICT verder te investeren. Hij noemde het een `hype'. U
>begrijpt hoe het met z'n bedrijf is afgelopen.

Nee, dat begrijp ik niet. Op dit moment is e-Commerce in Neder-
land economisch gezien volstrekt verwaarloosbaar en het is maar
de vraag of het hier ooit iets wordt. Als 's mans bedrijf ten
onder is gegaan kan dat nauwelijks aan de opkomst van e-Commerce
in de afgelopen drie jaar hebben gelegen.

>> alleenrecht op belangenbehartiging. De belangen van de bur-
>> ger worden ook behartigd door de Consumentenbond, door Na-
>> tuurmonumenten, door de ANWB, door de Vereniging Eigen
>> Huis, door belangenorganisaties waarin lijders aan een be-
>> paalde ziekte zich hebben verenigd, en ga zo maar door.
>
>Correct. En het opvallende is dat juist déze organisaties voortvarend
>hun ICT-functies moderniseren. Overigens is belangenbehartiging buiten

Niet om een debat tussen burgers en beslissers te faciliteren,
zoals u suggereert. Er is nauwelijks een minder democratische
vereniging te bedenken dan de ANWB, ondanks het feit dat men
beschikt over een website. U laat zich misleiden door uiter-
lijkheden.

>politieke partijen niet zo nieuw als u suggereert. De ANWB is begin
>deze eeuw opgericht, consumentenverenigingen bestaan ook al tientallen
>jaren, natuurbeschermingsverenigingen gaan terug tot de vorige eeuw.

Ik suggereer helemaal niet dat verschijnselen als de ANWB of de
Consumentenbond nieuw zijn. Ik beweer dat het die organisaties
zijn en niet de ICT die een deel van de functie van de politieke
partijen hebben overgenomen. Die organisaties zijn inderdaad al
oud, maar ze hebben decennia lang een tamelijk marginaal bestaan
geleid, omdat de burger in eerste instantie vertrouwde op zijn
kerk en zijn politiek partij voor de behartiging van zijn belan-
gen. Pas toen burgers zich losmaakten van hun kerk en zelfstandig
leerden denken kwam belangenbehartiging door deze organisaties
goed op gang.

>Andere clubs bloeien als nooit te voren. Ik doel op het club-circuit
>in de techno-scene, muziek -en dansclubs (elke grote stad heeft
>inmiddels tientallen salsa-dansclubs), computerclubs, golfclubs...Nee,

U laat zich hier misleiden door het woord 'club'.
Een technoclub van een jongerencentrum is geen vereniging waar
over techniek wordt gesproken, maar een avond waar een bepaalde
vorm van popmuziek wordt gedraaid.

>geachte tegenspreker, er is geen *algemene* afname van enthousiasme
>voor clubs waar te nemen, maar wel een inhoudelijke verschuiving.

Er is *wel* een algemene afname voor een actieve rol in organisa-
ties waar te nemen. Met computer- en golfclubs wellicht als
gunstige uitzondering. Nota bene: voor uw eigen stichting Digitale
Burgerbeweging Nederland - een organisatie die toch bij uitstek
ICT-gestuurd was - heeft u geen bestuurders kunnen vinden om u en
uw collega's op te volgen en voortdurend heeft u geklaagd over de
geringe interesse van de participanten van uw club.

>Politieke partijen als (belangen)vereniging van mensen zakken weg. Hoe
>komt dat? Door de toenemende zelfsturingsdrang van de burger. De ICT
>is daarbij van onschatbare waarde.

Dat beweert u wel, maar u onderbouwt het nergens. Sterker nog:
in uw reactie stelt u dat een en ander thans nog niet het geval
is maar zich in de toekomst zal voordoen. U speculeert.

>Ik vrees van niet. Politieke partijen zijn gewoon niet leuk meer voor
>de mensen. Ze zijn saai, zelfingenomen, staren zich blind op eigen
>macht en eigen gelijk. En worden geleid, even heel generaal gesteld,
>door een elite die niet meer luistert naar de samenleving en het
>achterland. Dat moet wel mis gaan.

U generaliseert. Er zijn politieke partijen die het goed doen.
De Socialistische Partij bijvoorbeeld.
Omgekeerd: in de ANWB rommelt het al een paar jaar. Ook al wordt
er dan door die club flink geinvesteerd in ICT.


Erik vdMb


------------------------------------------------------------------------
   E.P. van den Muijzenberg / Amsterdam / http://www.ernst.vuurwerk.nl
------------------------------------------------------------------------