PvdA vlugschrift 175

[Erik van den Muijzenberg]

At 12:37 12-12-1999, Hein van Meeteren wrote:

>3. Politieke partijen als instituties zijn aan het verzwakken.
>Vermoedelijk zullen ze verdwijnen, althans in de vorm die we nu
>kennen. De digitale revolutie is als een belangrijke oorzaak daarvan
>aan te wijzen. Vernieuwingsbewegingen als NN en Opschudding doen er

In een groot deel van Europa is de politieke interesse tanende.
Toch gaat het hier om landen met een geheel verschillende pe-
netratiegraad wat ICT betreft. De digitale revolutie kan dus
onmogelijk de oorzaak zijn van deze ontwikkeling.

Ook wanneer we kijken naar de Nederlandse situatie kan het
ICT-argument van Van Meeteren geen hout snijden. Nemen we
aan dat burgers ervoor kiezen om niet langer via een poli-
tieke partij hun mening te laten horen, maar via een meer
rechtstreeks electronisch contact met de politiek.

Allereerst moet dan worden vastgesteld dat een aanzienlijk
deel van de politici geen kaas heeft gegeten van ICT. Wim
Kok, die met de muis van een computer naar het beeldscherm
wees in de verwachting dat er dan iets zou gebeuren, is een
extreem voorbeeld, maar zelfs de ICT-enthousiasten onder de
politici maken slecht gebruik van het medium. Wie met hen
in contact treedt krijgt veelal een nietszeggend -, of hele-
maal geen antwoord. En hoe kan het ook anders? Denk Van Mee-
teren nu heus dat politici *tijd* hebben om op duizenden
emails van individuele burgers te reageren?

In de tweede plaats zou substitutie van een politieke par-
tij door ICT moeten leiden tot een aanzienlijke bloei van
electronische politieke fora. Ook hiervan is helemaal geen
sprake. De D66-lijst telt zo'n tweehonderd deelnemers. De
GroenLinks-lijst idem. De PNYX van Van Meeteren's DB.NL
(de organisatie is overigens door toedoen van Van Meeteren
in opheffing) telt zo'n zestig deelnemers. Tel nog een paar
Usenet-goepen mee en we komen ruim geschat misschien wel op
duizend deelnemers. (Ik ga dan even voorbij aan het feit
dat ik aldus personen dubbel of tripel mee tel.)
Een volstrekt verwaarloosbaar aantal kortom.

Er zijn wel enkele factoren aan te wijzen die kunnen ver-
klaren waarom politieke partijen steeds minder leden tel-
len. Allereerst hebben politieke partijen niet langer het
alleenrecht op belangenbehartiging. De belangen van de bur-
ger worden ook behartigd door de Consumentenbond, door Na-
tuurmonumenten, door de ANWB, door de Vereniging Eigen
Huis, door belangenorganisaties waarin lijders aan een be-
paalde ziekte zich hebben verenigd, en ga zo maar door.
Vaak gaat het hierbij om one-issue bewegingen. Dat is niet
verbazingwekkend. Nederland is niet langer verzuild, en het
grand-design waarin de politiek altijd excelleerde heeft
afgedaan.

In de tweede plaats kost het tijd om betrokken te zijn bij
een organisatie. En weliswaar hebben we steeds meer vrije
tijd, maar ook het aantal activiteiten dat concurreert om
onze aandacht neemt enorm toe. Het verschijnsel dat het
steeds moeilijker wordt om aan leden en aan kader te komen
beperkt zich dan ook beslist niet tot politieke partijen;
de buurtvereniging en de klaverjasclub hebben er evengoed
last van.

Een derde factor is wellicht desinteresse. Enerzijds valt
dan te denken aan de omstandigheid dat steeds meer van
ons beleid in Brussel wordt bepaald, in een schimmig cir-
cuit waar je als burger wel heel weinig invloed op hebt,
en anderzijds blijkt in toenemende mate dat het er in het
geheel niet meer toe doet welke politieke partij je kiest.
De partijen staan nergens meer voor; ze zijn onderling in-
wisselbaar geworden, zeker sinds de val van de Muur een
einde maakte aan een honderd jaar oud debat.
Bevlogenheid heeft afgedaan en de armen hoeven niet meer
te streven naar het paradijs op aarde, want iedere arbei-
der eet zeven dagen per week vlees, heeft zijn kleurente-
levisie en heeft een auto voor de deur.

Wellicht zijn politieke partijen ten onder aan het gaan
aan hun eigen succes?


Erik vdMb


------------------------------------------------------------------------
   E.P. van den Muijzenberg / Amsterdam / http://www.ernst.vuurwerk.nl
------------------------------------------------------------------------