KOSOVO

[Andor Admiraal]

At 14:43 6-4-99 +0200, you wrote:
>Je mag zeker wel partij kiezen en de waarheid ligt nooit in het midden.
>De waarheid is de waarheid. In een conflict zijn echter zeer, zeer
>weinigen in staat de waarheid en niets dan de waarheid te *zien*. Het is
>een perceptie-probleem. Tijdens oorlogen en conflicten wordt 99% van de
>bevolking meegesleurd in eenzijdige beeldvorming. 

Dat klínkt inderdaad logisch, maar toch twijfel ik aan jouw (cynische)
uitspraak. Nederland is officieel misschien in oorlog, maar het is voor de
Nederlandse regering geen halszaak om de publieke opinie te beinvloeden in
die mate, dat zij de vrije media af zou schaffen. Er is naar aanleiding van
de Kosovo-crisis nog geen enkel TV-station in Nederland gesloten. In Servie
wel. De belangen in deze zijn ook heel verschillend. Dat de honderden
Nederlandse journalisten uit een soort loyaliteit of om wat voor reden dan
ook ervoor zouden kiezen om opeens eenzijdig het NAVO-standpunt te
verdedigen dat wil er bij mij ook niet in. Ook zie ik regelmatig Serven op
TV hun woordje doen, al dan niet uitgebreid. In de krant lees ik zeker ook
niet alleen maar lof over de NAVO-aanvallen.  Ik twijfel eraan dat de
berichtgeving in Nederland zo eenzijdig is in dit conflict. Tenminste, ik
geloof dat zij niet eenzijdiger is dan normaal, want normaliter sta ik
tamelijk wantrouwend tegenover de Nederlandse media. Maar dat wantrouwen is
van een andere orde - ik zie geen enkele  Nederlandse journalist ervoor aan
om een etnische zuivering te "faken".

>Het gruwelt me om een standpunt in te nemen die in een
>makkelijk `We Good Guys' en `Them Bad Guys' - schema past. Daarom heb ik
>me ook verdiept in het Servische standpunt.

Ik geloof ook niet in good-guys, bad-guys-scenario's in de Balkan. In elk
groot conflict hebben beide kanten vuile handen. Maar ik zie wel een
etnische zuivering voor mijn ogen voltrekken op tamelijk brute wijze en dat
is hetgene dat nu gestopt moet worden. Dat is niet omdat het UCK zo aardig
is om omdat de Serven van nature boosaardig zouden zijn, maar omdat
mensenrechtenschendingen op deze schaal in Europa om grootschalig ingrijpen
vragen.

>Mijn visie op de westerse media is minder optimistisch, met name in
>tijden van oorlog en crisis. Weten wij biojvoorbeeld wat de UCK is?
>Weten wij dat Albanie, voordat het communistisch werd, een alliantie had
>met het Italiaanse fascisme? weten wij dat de UCK een directe band heeft
>met dit Albaanse fascisme? Weten wij dat ook de Serviers in kosovo zijn
>bestolen, verdreven, verkracht en vermoord, en wel door de mensen die
>Kosovo tot Groot Albanie wilden maken? Weten wij waarom er zoveel
>Alabaniers en zo weinig serviers in kosovo leefden? Weten wij de
>achtergronden van de etnisch-religieuze conflicten die in deze regio al
>eeuwen en eeuwen woeden?

Deels weet ik dit wel. Maar het gevecht gaat wat de NAVO betreft niet om
het historische gelijk. Het gaat om de mensen in Kosovo. Spanje was tot
voor kort een fascistisch land, maar dat is op geen enkele wijze als excuus
aan te voeren om nu Spaanse mannen, vrouwen en kinderen af te voeren. De
IRA is nog steeds gewelddadig, maar mogen daarom de Noord-Ierse Katholieken
worden vermoord? Wat ik bedoel is, dat je veel dingen zegt die waar zijn
maar dat die het ingrijpen van de NAVO niet minder noodzakelijk maken.

>Ik lees er niet zoveel over, behalve het feit dat de serviers in een
>mythe zouden geloven. Over de mythen van de andere zijde(n) lees ik
>niets tot weinig.

Dat lijkt mij terecht. De mythen van de Serviers zijn nieuws omdat zij ten
grondslag liggen aan hun claim op het gebied dat zij op bloedige wijze
willen zuiveren. Als de Albanezen de Serviers op deze schaal uitmoorden dan
waren hun mythen het nieuws geweest. Eenzijdig? Ja, maar dat is nieuws
altijd. De discussie in de krant gaat dan ook niet over het historische
gelijk van de Serven dan wel Albanezen maar over de huidige situatie.

>Zelfs deze stelligheden zijn minder waar dan het lijkt. We weten
>absoluut niet welke beweegredenen het UCK had om voor Rambouillet te
>stemmen. In ieder geval kwam hun Groot Albanie ideaal er een stap
>dichter mee in de buurt (drie jaar wachten en dan toeslaan).

Je stelt zelf dat je de beweegredenen niet kende maar suggereert wel iets.
In dat geval suggereer ik dat het ook zou kunnen dat de Albanezen de bui al
zagen hangen en wisten waartoe de Serviers in staat waren en dus hun ideaal
van een onafhankelijk land opgaven als zij daarvoor onafhankelijke
bescherming terug zouden krijgen. Beweegredenen doen er in deze volgens mij
niet zoveel toe: het gaat erom dat de Albanezen de vreedzame oplossing,
zoals de in dit conflict onafhankelijke VN heeft voorgelegd, steunde.
Servie deed dat niet maar probeerde wel Kosovo te zuiveren van de etnische
Albanezen. Misschien is het feit dat de Serven Kosovo wilden zuiveren wel
de reden dat ze geen onafhankelijke troepen toe wilde staan?

>> >Dat de Kosovaren hun land terug moeten krijgen? Het is `hun'
>> >land niet, officieel is het Servisch grondgebied.
>
>> Het is wel hun land, want zij wonen er (of woonden er).
>
>Met dit criterium kom je volkenrechtelijk in grote problemen, Andor.
>Daarmee kan je een blanke boerenstaat in Zuid Afrika verdedigen, of een
>aparte Marokkaanse staat in Amsterdam Oost, of een aparte Baskische
>staat in Noord Spanje en Zuid West Frankrijk. Allen ergens wonen geeft
>je nog geen absolute zeggenschap over dat gebied. Dat zou kolonialisme
>terugwerkend rechtvaardigen (ik woon er nu, dus nu is het mijn land).

In de eerste plaats zie ik de oorlog in Kosovo primair als een humanitair
vraagstuk en niet als een volkenrechtelijk vraagstuk. Officieel valt Tibet
binnen de grenzen van Tibet maar daarom hoef ik het daar nog niet mee eens
te zijn. Een land is in mijn overuituiging van de mensen, niet van de
machthebbers. Ik geef niet zoveel om de juridische uitleg maar wel om de
democratie. Die is erop gebasseerd dat mensen - een volk in dit geval -
zelf haar lot mag beslissen. Als de Kosovaren dat "officieel" niet mogen
dan ben ik het daar materieel ontzettend mee oneens.

Ten tweede vind ik de suggesties die je doet helemaal niet per definitie
verkeerd. Ik woon zelf in Amsterdam-Oost. Wanneer de meerderheid van de
bevolking in mijn wijk gelooft dat we ons beter kunnen afscheiden om zo
meer kans op welvaart te hebben dan heb ik daar geen enkel principieel
probleem mee. Wel praktisch natuurlijk, maar zolang de procedure
democratisch is denk ik dat de inwoners van een gebied het recht hebben om
zichzelf af te scheiden. Ik zie geen principieel probleem wanneer de
meerderheid van de Catalanen een eigen staat wil, wanneer Quebeck zich wil
afscheiden van Canada of wanneer Friesland liever zonder de rest van
Nederland door het leven gaat. Ik heb ook geen principiele bezwaren tegen
het samenvoegen van landen overigens. Grenzen zijn voor mij niet heilig,
het zijn slechts hulpmiddelen om de gang van zaken in een land te
organiseren. Wanneer de eerste Amerikaanse immigranten volkenrechtenlijk
Noord-Amerika opeisen klopt dat misschien juridisch, maar daarmee verliezen
de oorspronkelijke bewoners hun rechten nog niet. Omgekeerd, een paar
generaties later hebben de Indianen niet het recht om de situatie van 500
jaar eerder te herstellen en miljoenen Amerikanen te verdrijven. Het eerste
recht ligt in mijn visie altijd bij de inwoners van een gebied. Wanneer zij
slechts meer lasten dan lusten hebben van de natie-staat (in casu:
uitgebuit worden) hebben zij het recht zich af te scheiden. Hoe het in
Kosovo precies weet ik trouwens niet.

>> Of het officieel
>> nou wel of geen Servisch gebied is lijkt mij nauwelijks een issue, al lijkt
>> het het enige wat voor veel Serven telt.
>
>Lijkt me wel degelijk een issue. De Serviers zien Kosovo als een
>integraal onderdeel van hun land, en ze hebben historische argumenten
>daarvoor. We kunnen die argumenten afdoen als mythes of propaganda, maar
>daarmee snijden we ook onszelf in de vingers. Ook in west Europa bestaan
>namelijk claims op territoir op basis van historische overleveringen.
>Zoals het Koninkrijk der Nederlanden. Ooit, zegt men, is dit land
>ontstaan in een strijd tegen de Spanjaarden. Omdat het `ons land' was.
>Mythen?

Ja. Met hetzelfde verhaal mogen de Spanjaarden ons overheersen, zij hadden
tenslotte al de heerschappij voordat wij die hadden. Het bestaansrecht van
een natie zit niet in de geschiedenis als de gescheidenis ingaat tegen de
wil van het volk. Het is niet eens zo ingewikkeld: wanneer een conflict
over een gebied ontstaat zijn er altijd verschillende partijen die altijd
allemaal historische claims kunnen maken. Geschiedenis hoeft wat mij
betreft niet bepalend voor de toekomst te zijn. Wat de mensen die het
aangaat zélf willen is wat er toe doet. En als Spanje een geschiedkundige
claim op Nederland zou menen te hebben maar de Nederlanders hebben daar
weinig trek in, is dat pech voor Spanje ook al staat zij nog zo in haar
historische recht.

Concreet: als 80% van de Nederlanders wil dat Friesland van Nederland
blijft maar 80% van de Friezen wil zich afscheiden, dat is het in mijn
optiek democratischer wanneer Friesland zich afscheidt.
Volkssoevereiniteit, zelfbeschikking.

>> De totstandkoming van de landsgrenzen in
>> het gebied is - om eens een understatement te gebruiken - nou niet bepaald
>> op vredige en democratische wijze tot stand gekomen.
>
>Waar wel?

In Canada, waar de meerderheid van de Quebequois zich onlangs uitsprak om
bij Canada te blijven. Democratie is in de meeste gebieden echter jonger
dan de landsgrenzen, maar ik maak mij er hard voor dat in de toekomst van
Europa eventuele grenscorrecties democratisch plaatsvinden en niet op de
manier waarop het in de Balkan is gebeurd de afgelopen jaren.

>> De NAVO wil(de) dat Servie Rambouillet tekent.
>
>En dat heeft Servie geweigerd. Een verdrag moet getekend worden door
>twee onafhankelijke partijen, uit vrije wil, en mag niet onder welke
>vorm van dwang dan ook geschieden. 

Dat ben ik niet met je eens. Als Servie mensenrechten op grote schaal
schendt vindt ik dat wij hen mogen dwingen daarmee op te houden,
bijvoorbeeld door onafhankelijke grondtroepen toezicht te laten houden op
wat beide partijen in het gebied uitvreten. En dus mogen we hen dwingen
Rambouilet te tekenen. Mensenrechten mogen worden afgedwongen.

Iedere Nederlander heeft recht op zelfbeschikking van zijn eigen lichaam.
Maar als iemand iemand anders doodschopt vind ik dat ik het recht heb om
hem tegen te houden. Wat mij betreft geldt dit ook op grotere schaal.

>Herinner je het vredesaccoord (Versailles)
>waarmee de Duitsers na WO I werden opgescheept. En welke ellende dat
>accoord heeft veroorzaakt.

Nee, dat herinner ik mij niet want toen was ik nog niet geboren. Ik
herinner mij wel Bosnie, waar de VN de vrede heeft afgedwongen die nu zo
goed en zo kwaad als dat gaat gehandhaafd blijft. Het zou mooi zijn als
iets dergelijks in Kosovo ook zou lukken.

>> Daarin
>> blijft Kosovo van Servie, maar wordt door internationale gewapende troepen
>> toegezien op naleving van de mensenrechten van de Albanezen en Serven.
>
>Of ze gelijk hebben of niet, maar de Serven zien dat anders. Zij zien in
>dat accoord een feitelijk afstaan van Kosovo aan de Albaanse
>nationalisten. Ze zien dat na de drie jaar tussenperiode het gebied per
>referendum (en een dikke meerderheid is Albaans) zelfstandig verklaard
>gaat worden. Dus ze zeggen nee. Misschien fout, maar zo zien zij het, en
>daarmee moeten we leven.

Ik geloof niet dat we met de gruwelijkheden in de Balkan moeten leven,
zeker niet wanneer het doel is willens en wetens een gebied tegen de wil
van de inwoners wil behouden en dus onderdrukken. Dat lijkt mij een zeer
slechte rechtvaardiging van de gruweldaden aldaar. Je billekt toch hopelijk
niet dat de Serviers vanwege hun historische claims een volk onderdrukken
en ze de kans wil ontzeggen zich over hun eigen lot uit te spreken?

>> Het gaat dus niet om onafhankelijkheid van Kosovo, maar om
>> mensenrechten van de Kosovaren. Daar was het de NAVO om te doen.
>
>dan is de NAVO behoorlijk mislukt in zijn missie. De mensenrechten
>worden nu meer geschonden dan ooit.

Het is nog de vraag of de NAVO in haar missie is mislukt - in Bosnie heeft
het afdwingen van de vrede ook veel te lang geduurd. De vraag is vooral of
er nu per saldo meer mensenrechten worden geschonden dan als we toekeken en
niets deden. Ik weet het niet. Wat ik wel weet is dat wij - de NAVO - geen
verantwoordelijkheid dragen voor de wandaden in Kosovo. We dragen wel de
verantwoordelijkheid voor wat we er wel maar ook voor wat we er niet aan doen.

>Of er geslacht wordt is nog niet bewezen. Er wordt wel verdreven en
>gedreigd, en waarschijnlijk, gezien de verslagen, ook gemoord. Ernstig
>genoeg. Het lijkt me echter dat de Serven primair bezig zijn het land
>leeg te maken van Kosovaren, en wel zo snel mogelijk. De NAVO
>bombardementen geven hen een prachtig alibi. 

Ik zie weinig verschil tussen slachten en moorden. Ook zie ik niet in
waarom de NAVO-bombardementen een alibi zouden zijn om zomaar onschuldige
mensen te vermoorden. Niks geen alibi, een slecht excuus bij gebrek aan een
beter. Hooguit kun je zeggen dat door de NAVO-bombardementen Milosovic
niets meer te verliezen heeft en hij daarom dat kan doen wat hij in zijn
hart het liefst doet: werken aan een groot Servie, zonder al teveel mensen
die zijn politieke ideaal niet delen.

>Dom dom dom, van de NAVO.
>Dit was te voorspellen geweest, als je de moeite had genomen om je te
>verdiepen in de achtergronden van het conflict.

De beste stuurlui staan aan wal - en dan helemaal achteraf. Dit was niet te
voorspellen geweest. Het had ook gekund dat Milosovic onder dwang in zou
binden. We weten nu dat dat niet zo is, maar in Bosnie gebeurde het wél.
Achteraf redeneren is altijd gemakkelijk.  Wat we wel met een aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid konden zeggen is dat niet ingrijpen de
situatie van de Kosovaren er zeker niet beter op zou maken.

>Nee. Wel dat kant kiezen moet gebeuren op onafhankelijke
>oordeelsvorming, en niet op basis van eenzijdige berichtgeving of
>massahysterie. Dit geldt voor beide zijden.

Ik handhaaf mijn stelling dat wij in Nederland - in tegenstelling tot
Servie - onafhankelijke journalisten hebben. Ik merk ook weinig van
massahysterie in Nederland om Kosovo. Ik zie wel oprechte verontwaardiging
bij velen.

>>Zonder politieke keuzes wordt het conflict zeker
>> niet opgelost.
>
>Met politieke keuzes ook niet. Het enige dat nu nog telt is geweld.

Dit geweld is politiek geweld, het wordt aangestuurd door de politieke
leiders. Om het geweld te stoppen moeten er dus andere politieke keuzes
gemaakt worden. Bijvoorbeeld de inzet van grondtroepen.

>>Ik zou het prachtig vinden wanneer Nederlanders met
>> politieke leuzen de straat op gaan om op die manier te doen wat ze kunnen
>> voor hun medemensen in de Balkan.
>
>Ik ook, prachtig, maar zinloos. Het uiten van onvrede en machteloosheid,
>het kan de burger in ieder geval opluchten. Het conflict wordt er echter
>niet mee opgelost, die illusie heb ik niet.

Eens. Een demonstratie zou zinloos zijn zoals een demonstratie eigenlijk
altijd zinloos is. Het zou een beetje zin hebben wanneer de demonstratie
erop gericht is de Nederlandse politiek ten opzichte van dit conflict te
beinvloeden. Bijvoorbeeld om om grondtroepen te vragen of om steun te
betuigen aan de NAVO-aanvallen, hoe bizar het beteugen van steun aan bommen
ook moge zijn.

>> Wij - de NAVO - kijken niet toe bij het zinloos geweld maar proberen in te
>> grijpen.
>
>Volledig mee eens. Daarom ook graag ingrijpen in Turkije. In
>Afghanistan. In Rusland. In China. etc.

Dat doen we ook. Alleen dan met diplomatieke middelen. Er zijn trouwens tal
van landen waar de VN op dit ogenblik gewapend de vrede handhaaft. Waar wel
en waar niet, waar militair en waar diplomatiek, dat is altijd een lastige
keuze en hopelijk wordt deze vraag altijd met een gezonde dosis pragmatisme
beantwoord.

Groet, groet,
Andor.