<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body text="#000000" bgcolor="#f9f9fa">
<p> </p>
<div id="toolbar" class="toolbar-container scrolled"> </div>
<div class="container" style="--line-height: 1.6em;" dir="ltr"
lang="nl">
<div class="header reader-header reader-show-element"> <a
class="domain reader-domain"
href="https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2022/de-treurnis-van-ter-apel-ik-dacht-dat-nederland-het-beloofde-land-was~v565479/">volkskrant.nl</a>
<h1 class="reader-title">De treurnis van Ter Apel: ‘Ik dacht dat
Nederland het beloofde land was’</h1>
<div class="meta-data">
<div class="reader-estimated-time" dir="ltr">11-14 minutes</div>
</div>
</div>
<hr>
<div class="content">
<div class="moz-reader-content reader-show-element">
<div id="readability-page-1" class="page">
<div>
<div data-nroftype="block-text-1" data-block-id="565483">
<p>Vlak voor het bloed uit de open wond op zijn wang ook
zijn hals donkerrood kleurt, zat de Koerdische Ramazan
samen met een groepje landgenoten bij een boom voor
het aanmeldcentrum van de Immigratie- en
Naturalisatiedienst (IND) in Ter Apel. Ze bivakkeren
al dagen op een grasveld buiten het centrum, waardoor
niemand echt verrast opkeek toen een groepje van vier
mannen hun kant op liep en vroeg om een sigaret.</p>
<p>Op het grasveld lopen continu asielzoekers rond op
zoek naar sigaretten of een beetje medemenselijkheid
en dus antwoordde Ridvan Ezer ‘oké’, waarna hij zijn
pakje sigaretten aanbood. Maar toen de jongens direct
daarna vroegen of ze ook wat van zijn blikjes drinken
mochten, en bovendien van hun water, schudde Ezer zijn
hoofd. ‘Nee.’</p>
<p>‘Toen schopten ze opeens alle blikjes om die we voor
ons hadden staan en trokken scharen en messen uit hun
zak’, zegt Ezer. ‘Daarna stond Ramazan op om ze weg te
jagen, en werd hij – tjak – zo in zijn wang geraakt.’</p>
<p>Direct daarna beginnen de aanwezige vrouwen te
gillen, de mannen te slaan en de vier daders – volgens
Ezer waren het Tunesiërs, Marokkanen of Algerijnen –
te zwiepen met hun wapens.</p>
<p>Een timide jongen – bang om zijn naam te noemen,
omdat de daders hier elke avond rondlopen en hij hun
wraak vreest – haalt even later, als hij zeker weet
dat er niemand kijkt, zijn telefoon tevoorschijn. Hij
heeft het eerste deel van de vechtpartij gefilmd,
waardoor goed te zien is dat een van de jongens een
stanleymes in zijn hand heeft.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-newgrid-1"
data-block-id="565725">
<ul data-v-6d388ffb="">
<li data-v-6d388ffb=""><a name="565727"
data-v-6d388ffb=""></a> </li>
<li data-v-6d388ffb=""><a name="565728"
data-v-6d388ffb=""></a>
<p><strong>Het plastic armbandje dat migranten bij
aankomst in Ter Apel krijgen.</strong></p>
</li>
<li data-v-6d388ffb=""><a name="565729"
data-v-6d388ffb=""></a>
<p><strong>Een verloren medaillon.</strong></p>
</li>
</ul>
</div>
<div data-nroftype="block-text-2" data-block-id="565691">
<p>Ramazan is dan al door het hek van het opvangkamp
naar binnen gelaten om de wond in zijn wang te laten
behandelen. De kras die Ridvan Ezer in zijn eigen hals
heeft, waarschijnlijk afkomstig van een schaar, laat
hij voor wat het is. ‘Dit gebeurt hier de hele tijd’,
zegt hij.</p>
<p>Door de aanhoudende instroom van migranten enerzijds,
en het gebrek aan voldoende opvanglocaties en
personeelsleden bij het IND anderzijds, duren de
zorgen al bijna een jaar in Ter Apel. In het Groningse
dorp staat het enige Nederlandse aanmeldcentrum voor
asielzoekers, waardoor iedereen die dit land op een
legale wijze probeert binnen te komen, zich daar moet
melden.</p>
<p>Vorig jaar oktober werden asielzoekers wier aanvraag
die dag niet meer behandeld kon worden al opgevangen
in grote paviljoententen die buiten waren opgezet.</p>
<p>In het voorjaar liep Ter Apel wederom vol en sliepen
asielzoekers op de vloeren en in kantoorstoelen in
kantoren van het IND. En deze zomer verplaatste de
almaar groeiende groep wachtende asielzoekers zich
naar de smalle lap gras tussen het hek van het
aanmeldcentrum en de ventweg langs de N366. Daar was
het afgelopen dinsdagnacht zo druk dat er rond de
driehonderd asielzoekers buiten moesten slapen.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-chapter-1"
data-block-id="565496">
<p> </p>
<h2>‘Als koeien in het weiland’</h2>
</div>
<div data-nroftype="block-text-3" data-block-id="565509">
<p>Door de vele uren wachten – sommigen zeggen al meer
dan een week op het grasveld naast de N366 te
bivakkeren – ogen de meeste asielzoekers wrevelig en
afgepeigerd. Zij die net aankomen, laten hun spullen
vaak nog in hun koffers zitten, omdat ze hopen dat hun
aanmeldgesprek al over een paar uur plaatsvindt, maar
iedereen die er al langer is, weet dat die hoop ijdel
is. Zij weten dat je gerust kunt uitpakken en zelfs
alle tijd hebt je handwas te laten drogen, met als
gevolg dat het hek rondom de poort naar Nederland
volhangt met drogend wasgoed, de internationale vlag
van de vluchteling.</p>
<p>Nog altijd is de situatie in Ter Apel onvergelijkbaar
met die in grote vluchtelingenkampen aan de randen van
Europa, zoals op Lesbos of Sicilië, al is het maar
omdat daar jarenlang vele duizenden mensen tegelijk
buiten moesten slapen. Maar toch klampen de gevluchte
Syriërs en Afghanen je om de haverklap aan om te
vragen hoe deze situatie in hemelsnaam te verklaren
is, want dit is toch Nederland?</p>
</div>
<div data-nroftype="block-text-4" data-block-id="565759">
<p>‘Waarom moeten we hier als koeien in een weiland
staan?’, vraagt de 21-jarige Abdul Rahman. De Syrische
bootvluchteling slaapt al vijf nachten op rij buiten,
sinds hij zijn vingerafdrukken achterliet bij het
kantoor van het IND. De regen kletterde al meermaals
op hem neer en, erger nog, al die tijd kwam er niemand
naar buiten die hem kon vertellen hoelang hij nog moet
wachten.</p>
<p>‘Dit is toch Nederland?’, vraagt hij met een stem
waarin de vertwijfeling en woede vechten om voorrang.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-chapter-2"
data-block-id="565522">
<p> </p>
<h2>On-Nederlandse taferelen</h2>
</div>
<div data-nroftype="block-text-5" data-block-id="565535">
<p>Die vraag is moeilijk te beantwoorden, want hoewel
Ter Apel inderdaad onderdeel van Nederland is, voelt
de situatie voor vrijwel iedereen die hem gadeslaat
on-Nederlands aan. Maar leg dat maar eens uit aan een
groep vluchtelingen die dagen moet doorbrengen op een
verdord grasveld, dat bezaaid ligt met
sigarettenpeuken en plastic afval, en waar een
onverjaagbare geur van urine hangt omdat de zeven
Dixies tot de rand toe gevuld zijn met uitwerpselen.
Waar geen douches zijn, noch medische zorg, omdat het
Rode Kruis de situatie te onveilig acht. En waar van
iedere groep ’s nachts mensen de wacht moeten houden,
omdat er geen politie aanwezig is en hun telefoons
anders worden gestolen door rondscharrelende migranten
uit Noord-Afrika.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-text-6" data-block-id="565639">
<p>Zodra Rahman merkt dat een antwoord op zijn vraag
uitblijft, schakelt hij over naar een reeks
praktischere vragen. ‘Weet jij hoelang ik nog moet
wachten?’, vraagt hij. En: ‘Komt niemand ons helpen
omdat het vakantie is? Krijgen we daarom zo weinig te
eten? Waarom doet de politie niets terwijl ik weet wie
mijn 150 euro heeft gestolen? Ik dacht dat Nederland
het beloofde land was, maar dit is toch inhumaan?
Waarom accepteren jullie dit?’</p>
<p>Ook op die laatste vraag volgt een weinig bevredigend
antwoord, want de ervaring uit aankomstlanden als
Griekenland, Italië, Bosnië en Spanje leert nu eenmaal
dat zodra een asielsysteem voor het eerst als inhumaan
wordt bestempeld, er vaak nog vele jaren aan
verslechtering kunnen volgen. Verslechterende
omstandigheden leiden in de Europese asielopvang
namelijk niet automatisch tot verbetering. Ze leiden
vaak eerst tot een inflatie van het begrip inhumaan.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-chapter-3"
data-block-id="565548">
<p> </p>
<h2>Historisch dieptepunt</h2>
</div>
<div data-nroftype="block-text-7" data-block-id="565561">
<p>Zo ontstond een maand geleden de nodige ophef toen
bleek dat er tijdens sommige nachten wel tweehonderd
asielzoekers in de Ter Apelse buitenlucht moesten
slapen. Vluchtelingenwerk Nederland omschreef de
situatie zelfs als ‘een historisch dieptepunt’.</p>
<p>Dat leidde toen tot een kortstondige verbetering.
Opeens liepen medewerkers van het Centraal Orgaan
opvang asielzoekers (COA) om de haverklap naar buiten
om gegevens van de wachtenden te noteren en ze
vervolgens richting bussen te begeleiden die ze naar
noodopvanglocaties in Budel, Heerenveen of Assendelft
brachten – plekken waar ze tijdelijk konden
overnachten tot er wat meer handen vrij waren in Ter
Apel.</p>
<p>Daardoor sliep er toen dagenlang niemand buiten. Drie
weken later echter, wagen de COA-medewerkers zich
nauwelijks nog buiten de hekken en rijden er ook bijna
geen bussen meer richting opvanglocaties elders in het
land. Uit navraag van de Volkskrant bij de 25
veiligheidsregio’s in Nederland, bleek woensdag dat in
ieder geval in 15 regio’s vrijwel alle beschikbare
opvanglocaties vol zitten.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-text-8" data-block-id="565814">
<p>Zo kon het gebeuren dat het historisch dieptepunt van
een maand geleden, dinsdagavond alweer een stukje
verder naar beneden zakte toen er zeker driehonderd
mensen gedwongen waren in de buitenlucht te
overnachten, onder wie een aantal vrouwen en kinderen.</p>
<p>Ook een man zonder benen zat toen het om tien uur
donker werd nog buiten op het grasveld voor het hek,
net als een man die al sinds vier uur verward van
niets naar nergens liep, al die tijd in zichzelf
pratend en lurkend aan dezelfde sigaret die al
urenlang uit was. Hij zag eruit alsof hij midden in
een psychose zat, of in ieder geval meer hulp nodig
had dan de Groningse buitenlucht hem kon bieden.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-chapter-4"
data-block-id="565574">
<p> </p>
<h2>Blauwe koepeltentjes</h2>
</div>
<div data-nroftype="block-text-9" data-block-id="565587">
<p>Over die buitenlucht gesproken: hoewel ondernemer
Willem Straat maandag tweehonderd blauwe koepeltentjes
kwam afleveren, opdat de vele wachtende asielzoekers
in ieder geval wat beschutting zouden hebben tegen het
onstuimige Nederlandse zomerklimaat, arriveerden
dinsdagavond opeens tientallen agenten en boa’s bij
het terrein om al die tenten weer in beslag te nemen.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-parallax-2"
data-block-id="565800">
<p><strong>De geschonken blauwe koepeltentjes zijn
inmiddels weer weggehaald.</strong></p>
</div>
<div data-nroftype="block-text-10" data-block-id="565787">
<p>Onbegrijpelijk, zo reageerden diezelfde asielzoekers
over wier veiligheid daar werd gesproken. Die tentjes
waren juist een van de weinige redenen waardoor ze
zich wél veilig voelden.</p>
<p>Naast de toegenomen drukte, is de veiligheid namelijk
ook verslechterd sinds het vorige ‘historisch
dieptepunt’ van een maand geleden. Vrijwel iedereen
die je spreekt, heeft verhalen over geweld en
diefstal, meestal gepleegd door steeds weer dezelfde
groep uitgeprocedeerde asielzoekers en
‘veiligelanders’ waarvan die laatsten vaak in het
asielzoekerscentrum in Ter Apel wonen om er hun
asielprocedure af te wachten. Veiligelanders zijn
migranten uit relatief veilige landen als Marokko of
Tunesië die vanwege hun afkomst nauwelijks recht
hebben op asiel, dat vaak zelf ook weten, waardoor ze
vaak het gevoel hebben toch niets meer te kunnen
verliezen.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-text-11" data-block-id="565842">
<p>‘Kijk’, zegt de Syrische Ibrahim, terwijl hij een
wond op zijn rug laat zien van twee dagen geleden. Hij
liep die op toen hij iets verderop van zijn telefoon
werd beroofd door een van de mannen die nu betrokken
was bij de steekpartij met Ramazan. ‘Er zijn hier
mensen die elke avond komen om te stelen’, zegt ook de
Afghaanse Nisar, die al acht dagen wacht op een
gesprek binnen het hek. ‘Het zijn altijd dezelfden. Ik
heb tegen COA gezegd wie ze zijn, maar er verandert
niets.’</p>
</div>
<div data-nroftype="block-chapter-5"
data-block-id="565600">
<p> </p>
<h2>Toch maar naar Italië</h2>
</div>
<div data-nroftype="block-text-12" data-block-id="565613">
<p>Het zijn verhalen die Majd, een zachtaardige,
34-jarige anesthesist uit Syrië, ineen doen krimpen.
Als hij Ramazan met een bebloed gezicht voorbij ziet
rennen, is dat al de tweede vechtpartij die hij in
drie uur tijd meemaakt. Eerder op de avond hield de
politie ook al iemand staande die volgens
COA-medewerkers een mes bij zich droeg. Arresteren
ging alleen niet, omdat de politie pas vijf minuten na
de vechtpartij arriveerde waardoor ze geen mes meer in
zijn broekzak vonden.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-parallax-3"
data-block-id="565678">
<p><strong>De politie arresteert een man die wordt
verdacht van gewelddadigheden.</strong></p>
</div>
<div data-nroftype="block-text-13" data-block-id="565665">
<p>Majd meldde zich twee maanden geleden voor het eerst
in Ter Apel, na een maandenlange reis per onder meer
een afgesloten vrachtwagen over de Balkan. Omdat het
daar toen al te druk was, werd hij naar tijdelijke
opvanglocaties in achtereenvolgens Groningen, Budel en
het Limburgse Grubbenvorst gebracht. Alleen kwam hij
op die laatste plek in de problemen, omdat hij het
voor asielzoekers verplichte plastic armbandje afdeed
vanwege een allergische reactie. Hij laat zijn
dokterspapieren zien waarop staat dat hij last heeft
van door stress veroorzaakte netelroos.</p>
<p>Maar, zo vertelt hij, in Grubbenvorst zeiden ze dat
hij zijn recht op opvang hierdoor had verspeeld. Als
hij toch weer naar binnen wilde, moest hij zich maar
opnieuw aanmelden in Ter Apel.</p>
<p>En dus staat hij nu alweer uren bewegingsloos voor
het tourniquet dat toegang verleent tot het
aanmeldcentrum. Hij miste zelfs het door COA
uitgedeelde avondeten bestaande uit een bakje friet,
een kwak mayonaise en een kaassoufflé, omdat hij zijn
plek in de rij niet durfde op te geven.</p>
</div>
<div data-nroftype="block-text-14" data-block-id="565730">
<p>Hij dacht: als ik maar lang genoeg blijf wachten voor
de poort naar Nederland, laten ze me me vast naar
binnen. Alleen gebeurde dat niet. Vrijwel niemand
mocht dinsdagavond naar binnen.</p>
<p>Later op de avond appt Majd: ‘Ik kan hier echt niet
buiten blijven slapen. Ik weet niet wat ik moet doen.’</p>
<p>En weer later: ‘Ik heb vrienden in Italië. Misschien
moet ik vragen of er humanitaire corridors bestaan die
mij uit Nederland kunnen halen. Ik heb gehoord dat het
daar beter is.’</p>
</div>
<div data-nroftype="block-note-1" data-block-id="565626">
<p><em>Met medewerking van Roos van Riel</em></p>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div> </div>
</div>
</body>
</html>