<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body text="#000000" bgcolor="#f9f9fa">
<p> </p>
<div class="header reader-header reader-show-element"> <a
class="domain reader-domain"
href="https://www.nrc.nl/nieuws/2021/06/28/china-wiste-corona-onderzoek-a4049054">nrc.nl</a>
<h1 class="reader-title">China wiste corona-onderzoek</h1>
<div class="credits reader-credits">Sander Voormolen</div>
<div class="meta-data">
<div class="reader-estimated-time" dir="ltr">6-8 minutes</div>
</div>
</div>
<hr>
<div class="content">
<div class="moz-reader-content reader-show-element">
<div id="readability-page-1" class="page">
<div>
<p>Chinese onderzoekers van de Wuhan-universiteit hebben in
juni 2020 vroege genetische codes van het SARS-CoV-2
coronavirus laten verwijderen uit de internationale
NCBI-databank. De Amerikaanse evolutiebioloog Jesse Bloom
van het Fred Hutchinson Cancer Research Center in Seattle
haalde ze echter met een uitgekiende zoektocht op
cloud-servers van Google weer bijna allemaal boven water.
Volgens Bloom zijn dit soort vroege genetische sequenties
cruciaal voor het onderzoek naar de oorsprong van het
coronavirus SARS-CoV-2. Vorige week publiceerde hij zijn
detectivewerk online <a
href="https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.06.18.449051v1">
in een preprint</a>, een wetenschappelijke
voorpublicatie. </p>
<p>Hij kan het niet bewijzen, maar Bloom denkt dat de
gegevens doelbewust zijn weggehaald, op last van de
Chinese overheid. „Het lijkt erop dat de sequenties gewist
zijn om hun bestaan te verhullen”, schrijft Bloom in zijn
preprint, „Er is geen plausibele wetenschappelijke reden
voor.” En in een uitleg op Twitter gaat hij nog verder:
„Het feit dat deze dataset is gewist, moet ons sceptisch
maken over of wel alle andere relevante vroege
Wuhan-sequenties zijn gedeeld.”</p>
<h2>Opruiend</h2>
<p>Blooms onderzoek levert geen nieuwe aanwijzingen op over
de vraag of Covid-19 ontstond door een natuurlijk
overspringend virus of door een lek vanuit een
laboratorium. Toch zet zijn conclusie dat er data
verborgen gehouden worden het Amerikaanse debat over de
oorsprong van Covid-19 weer verder op scherp. Zeker nadat
president Biden zijn veiligheidsdiensten opdracht heeft
gegeven alle informatie hierover te verzamelen. </p>
<p>Collega-wetenschappers reageren verdeeld. „Opruiend” en
„niets nieuws”, <a
href="https://https//www.washingtonpost.com/health/coronavirus-origin-nih-gene-sequence-deletion/2021/06/23/186e87d0-d437-11eb-a53a-3b5450fdca7a_story.html">zei
viroloog Robert Garry</a> van Tufte University in <em>The
Washington Post</em>. Anderen vielen Bloom juist bij,
zoals van epidemioloog Ian Lipkin van Columbia University:
„Het terugtrekken van sequentiedata is ongehoord en moet
hersteld worden.”</p>
<p>Dat zijn preprint veel stof zou doen opwaaien, had Bloom
wel verwacht: „Het onderzoek naar het vroegste begin en
verspreiding van SARS-CoV-2 is zo’n heet hangijzer. Ik
geniet er niet van om betrokken te raken in haatdragende
debatten, maar ik zie het als mijn plicht als
wetenschapper om zelfs het kleinste snippertje nieuwe
informatie op te sporen.”</p>
<figure data-source="gn4">
<img data-aspect-ratio="0.7088544272136068"
data-gn4-data-id="data72759790"
data-src="https://images.nrc.nl/lBKp704f8oc4Ry5kWkxVS3mBxo8=/1280x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg|https://images.nrc.nl/OrZ6LZy2lJQ34uZAVpYdXzdmf6k=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg"
data-src-medium="https://images.nrc.nl/T5GUmEGPXJHsmqYhUvvg-hBPq80=/640x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg|https://images.nrc.nl/lBKp704f8oc4Ry5kWkxVS3mBxo8=/1280x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg"
data-src-medium-webp="https://images.nrc.nl/EmpF1cS6_Y5LTojOu_RCV_PfmQ8=/640x/filters:no_upscale():format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg|https://images.nrc.nl/qD_6OYS8MkXQjgPhNATj4OfRSLc=/1280x/filters:no_upscale():format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg"
data-src-webp="https://images.nrc.nl/qD_6OYS8MkXQjgPhNATj4OfRSLc=/1280x/filters:no_upscale():format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg|https://images.nrc.nl/ogDf03LfqiGI2Ulo2nFoZNMerrI=/1920x/filters:no_upscale():format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg"
src="https://images.nrc.nl/qD_6OYS8MkXQjgPhNATj4OfRSLc=/1280x/filters:no_upscale():format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg|https://images.nrc.nl/ogDf03LfqiGI2Ulo2nFoZNMerrI=/1920x/filters:no_upscale():format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data72759790-002883.jpg">
<figcaption>
<span>Jesse Bloom ontdekte dat er iets mis was met de
database van genetische sequenties.</span>
<span>Foto: HHMI/Stephen Brashear</span>
</figcaption>
</figure>
<p>Bloom was in mei van dit jaar een van de ondertekenaars
van <a
href="https://science.sciencemag.org/content/372/6543/694.1">een
open brief</a> in <em>Science</em> waarin
wetenschappers oproepen tot een diepgravender onderzoek
naar het ontstaan van Covid-19. Dat was nadat een missie
van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) naar <em>ground
zero</em> in Wuhan geen concrete aanwijzingen opleverde
over de oorsprong van het virus. Bloom vindt dat iedere
steen gekeerd moet worden in het onderzoek naar de bron,
en ontdekte dat hij daaraan zelf vanuit Seattle ook kan
bijdragen. </p>
<h2>241 monsters</h2>
<p>Dit voorjaar probeerde hij genetische analyses in het
WHO-rapport over de oorsprong van Covid-19 te verifiëren,
toen hij stuitte op een Canadese publicatie met in de
bijlage een verwijzing naar een Chinese dataset, die tot
dusver niet veel onder de aandacht was gekomen. Hij
besloot er eens in te duiken. Al snel ontdekte hij dat de
gegevens van ‘projectnummer PRNJA612766’, niet meer
bestonden in de databank van NCBI, waar ze ooit wel
gedeponeerd waren. </p>
<p>Nader onderzoek wees uit dat het ging om een dataset van
241 monsters, aangelegd door onderzoekers van de
universiteit van Wuhan, die het genetische materiaal van
het virus gebruikt hadden voor het ontwikkelen van een
gevoeliger en nauwkeuriger genetische test om SARS-CoV-2
te kunnen identificeren. Ze hadden er zelfs <a
href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/smll.202002169">over
gepubliceerd</a> in het wetenschappelijke tijdschrift <em>Small</em>,
echter zonder verwijzing naar de onderliggende gegevens in
de databank. </p>
<p>Het bleek te gaan om gedeeltelijke genetische sequenties
van het coronavirus, die het spike-gen en nog een paar
andere belangrijke virusgenen omvatten. Wat echter Blooms
speciale aandacht trok, was dat de monsters dateerden uit
januari en februari 2020, toen de virusuitbraak in Wuhan
nog vers was. </p>
<p>Bloom denkt dat zijn graafwerk nieuw licht werpt op de
oorsprong van de pandemie. „ Je hoeft niet over de
allereerste sequenties te beschikken om toch iets te
kunnen herleiden van hoe het eerste virus bij mensen eruit
gezien moet hebben”, zegt hij. </p>
<h2>Genetische letter T </h2>
<p>Bloom verwerkte de verdwenen sequenties in een genetische
stamboom en daarbij zag hij dat het coronavirus in
tenminste één monster sterk lijkt op alle verwante
coronavirussen van vleermuizen. Dat virus heeft de
genetische letter T op plaats 29.095 van het virusgenoom.
De bekende vroege virussequenties uit Wuhan zijn meestal
van patiënten die een link hadden met de Huanan-markt in
de stad. Maar die virussen hebben op plek 29.095 in het
genoom de letter C. „De vraag is wanneer de T een C werd”,
zegt Bloom, „Het feit dat een vroeg virus in Wuhan een T
had, suggereert dat ook de vroege voorouder van SARS-CoV-2
nog een T gehad moet hebben, die veranderde in een C <em>nadat</em>
het virus op mensen was overgesprongen.”</p>
<p>De beheerder van de NCBI-databank heeft bevestigd dat de
dataset die in maart 2020 werd aangeleverd, drie maanden
later „op verzoek van de indiener” is verwijderd. <a
href="https://thehill.com/policy/healthcare/559953-deleted-genetic-data-fuels-further-debate-on-covid-19-origins">Het
argument daarbij was dat de informatie </a> verwijderd
moest worden „om versie-verwarringen te voorkomen”
aangezien „de sequentie-informatie was vernieuwd, en zou
worden gedeponeerd in een andere databank”. </p>
<p>Bloom heeft gezocht in andere databanken, maar heeft
niets meer kunnen vinden. <a
href="https://twitter.com/jbloom_lab/status/1407542297659514886">Een
anonieme twitteraar meldde hem</a> vorige week bovendien
dat ‘projectnummer PRNJA612766’ ook is verwijderd uit de
China National GeneBank (CNGB): dat gebeurde ergens tussen
19 juni en 23 juli 2020. Bloom mailde de Chinese
onderzoekers drie weken geleden om te vragen waarom zij
hun data hadden verwijderd, maar hij kreeg geen antwoord.</p>
<h2>Individueel monster</h2>
<p>Helemaal verdwenen zijn de data niet, er blijken in de
NCBI-databank nog wel sporen te vinden van de gewiste
data. Zoeken op projectnummer of experimentnummer, zoals
Bloom deed, levert inderdaad geen resultaten meer. Maar
zoeken op het Biosample-nummer (het nummer van een
individueel monster) levert nog wel wat op. „Wow!”,
reageert Bloom, als hij daarmee geconfronteerd wordt, „Ik
denk dat niemand dat eerder ontdekt heeft, ikzelf ook
niet! Ik ga hier wel verder mee zoeken.”</p>
<p>De informatie die nog vindbaar is met de
Biosample-nummers is summier, de cruciale genetische
sequenties die erbij horen ontbreken. Opvallend is dat de
vermelding van twee monsters toch helemaal lijkt gewist.
Al dan niet toevallig zijn dat de oudste monsters in
verzameling, daterend van 15 januari 2020. Wat dat zou
kunnen betekenen, is nog niet duidelijk.</p>
</div>
</div>
</div>
</div>
</body>
</html>