<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body>
<h1 class="artstyle__header-title "
data-element-id="article-element-headertitle"><a class="moz-txt-link-freetext" href="https://www.trouw.nl/cultuur-media/in-de-stilte-laat-don-delillo-de-mens-nadenken-over-zijn-rol-in-de-kosmos~b30e0cbf/">https://www.trouw.nl/cultuur-media/in-de-stilte-laat-don-delillo-de-mens-nadenken-over-zijn-rol-in-de-kosmos~b30e0cbf/</a><br>
</h1>
<h1 class="artstyle__header-title "
data-element-id="article-element-headertitle">In ‘De stilte’ laat
Don DeLillo de mens nadenken over zijn rol in de kosmos </h1>
<figure class="artstyle__figure "
data-element-id="a1daadff-39d4-4576-bad5-d6b98fc0e134"> <source
type="image/webp"> <source type="image/jpeg"> <img
class="artstyle__image" data-credit="Beeld "
data-original="https://images0.persgroep.net/rcs/b4XCCTqYyX_1c19Q2uMrulIF6z0/diocontent/181608318/_fitwidth/1240?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.9"
data-title="null" data-height="1292" data-width="5167" alt="null
Beeld "
src="https://images0.persgroep.net/rcs/c9aIlVC_EKBpczQgVbxGJkU_ZT0/diocontent/181608318/_fitwidth/763?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.8">
<figcaption class="artstyle__figcaption"><span
class="artstyle__figcaption__credit">Beeld</span></figcaption>
</figure>
<p class="artstyle__intro "
data-element-id="15e3-115f-759e-68f7-5fdf-7f16-33c5-ffc7"> Don
Delillo confronteert je koel met de soms ijzingwekkende raadsels
van ons bestaan </p>
<section class="artstyle__byline "
data-element-id="article-element-authors"><span
class="artstyle__byline__authors"><a
class="artstyle__byline__author"
href="https://www.trouw.nl/auteur/Rob Schouten">Rob Schouten</a></span><time
class="artstyle__byline__datetime" datetime="13 februari 2021,
1:00"><span class="artstyle__byline__date">13 februari 2021</span><span
class="artstyle__byline__time">, 1:00</span></time></section>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="7bec-7b44-c7e3-6cb1-db85-5601-0819-b689"> Don
DeLillo (1936) behoort ongetwijfeld tot de grote Amerikaanse
schrijvers maar hij is wel een geval apart. Schreven de
toonaangevende Amerikaanse auteurs van na de oorlog, Saul Bellow,
John Updike en Philip Roth (inmiddels allemaal dood) in de eerste
plaats over de Amerikaanse mens, in de stad of op het platteland,
over zijn psychologie en zijn dromen, Don DeLillo schrijft over
het technologisch universum, over een wereld waarin de
persoonlijkheid van de mens juist wordt beproefd, misschien wel
uitgevaagd. Zijn jongste roman <i>De stilte</i> eindigt met de
zin “De wereld is alles, het individu is niks. Begrijpen we dat
allemaal?” Waarna er nog een laatste personage naar een zwart
scherm zit te kijken. </p>
<div class="artstyle__advertisement
artstyle__advertisement--sky-inarticle" data-id="sky1"
id="sky1-inarticle"> </div>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="f5c6-9cdf-a906-b3ba-29b0-8b88-8daa-d532">
DeLillo’s romans hebben vaak iets apocalyptisch, mensen zitten
opgesloten, zijn ergens gestrand en moeten hun nieuwe, benarde
situatie onder ogen zien. In <i>De stilte</i> crasht een
vliegtuig met Jim en Tessa erin, ze overleven en haasten zich naar
hun vrienden Max, Diana en Martin, bij wie door een of ander
technisch mankement alle schermen op zwart staan, net als in de
rest van de stad. Een wereld die op het punt staat onder te gaan,
of is het iets anders? Martin, een Einstein-adept oppert dat onze
wereld, die van vlees en bloed, misschien maar relatief is en dat
ze op het punt staat te veranderen: “Stel dat we niet zijn wat we
denken te zijn? Stel dat de wereld die we kennen helemaal opnieuw
wordt geordend terwijl we staan toe te kijken of zitten te
praten?” </p>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="6e83-1876-5834-b36c-f7b3-07e7-e425-178d"> DeLillo
schrijft niet over de mens met zijn eigenaardigheden en zwakheden
maar over zijn duizelingwekkende gedachten, niet over zijn plaats
op aarde maar zijn plaats in de kosmos. </p>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="dd0c-2a2b-ca2b-d5e8-9624-c4ed-8c0f-c2bc"> Zijn
verhalen zijn uitgeloogd, kaal, ontheemd; gevoelens, verlangens,
religie en seks zijn er als het ware mechanische automatismen.
Mensen lijken elkaar te kennen maar weten in de tussentijd niets
van elkaar. Je kunt het al met al moeilijk aangename leesstof
noemen, maar onveranderd appelleren zijn boeken ook aan diepe
vragen over ons bestaan. </p>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="6ae1-e457-437d-4acc-108a-9339-75f4-b909"> In <i>De
stilte</i> betreden we de onthutste wereld van vijf androïden,
die ongemerkt geregeerd worden door cyberaanvallen, biologische
agressie, quantumdominantie, de terreur van drones. DeLillo
schildert die wereld af als een nabije toekomst, ergens valt het
jaar 2022, maar je voelt dat ze er nu al is. Je ziet het in grote
menigten, van mensen nieuwsgierig om zich heen kijkend: “ze
escorteren elkaar allemaal door de massale slapeloosheid van deze
onbevattelijke tijd”. </p>
<figure class="artstyle__figure "
data-element-id="cf083d78-ac10-4ed3-94ed-5f1740f8906a"> <source
type="image/webp"> <source type="image/jpeg"> <img
class="artstyle__image" data-credit="Beeld "
data-original="https://images0.persgroep.net/rcs/_nnDtKKGZxsY4AKdmRhzdROEIjQ/diocontent/67067768/_fitwidth/1240?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.9"
data-title="Don Delillo" data-height="946" data-width="709"
alt="Don Delillo Beeld "
src="https://images0.persgroep.net/rcs/2ihEmyy6ubsWUEKMVmS69MOTCXY/diocontent/67067768/_fitwidth/763?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.8">
<figcaption class="artstyle__figcaption"><cite
class="artstyle__figcaption__caption">Don Delillo</cite><span
class="artstyle__figcaption__credit">Beeld</span></figcaption>
</figure>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="36c7-7247-dffc-5184-6335-b25f-5cc4-0eaa"> Anders
dan de min of meer gezellige, herkenbare werelden van de
Amerikaanse realisten, is die in DeLillo’s boeken koel,
illusieloos. Een van de opmerkelijkste eigenschappen van zijn
romans is dat ze zo kort zijn, De stilte reikt met een grote
bladspiegel nauwelijks tot aan de 125 pagina’s. Dat komt omdat
DeLillo alleen het essentiële beschrijft. </p>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="c95c-0141-56e7-0ed7-d815-8391-fb9a-09bc"> En de
essentie in <i>De stilte</i> is dat het technologisch universum
niet langer functioneert, en de mens, deelnemer en slachtoffer,
moet zich opnieuw zien uit te vinden. </p>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="c819-83da-3ae3-22df-c1b6-59c7-9dca-d41e"> <span>Maar
het soortelijk gewicht in deze romans is enorm, ze confronteren
je, zonder opsmuk of symboliek, met de soms ijzingwekkende
raadsels van ons bestaan, niet als een onheilsprofeet maar als
een koel registrator van universele, en tenslotte toch typisch
menselijke twijfels.</span> </p>
<figure class="artstyle__figure "
data-element-id="6e6afc3e-338a-4491-8cc3-888b273c973b"> <source
type="image/webp"> <source type="image/jpeg"> <img
class="artstyle__image" data-credit="Beeld "
data-original="https://images0.persgroep.net/rcs/tOQQ5uYSKkN0fiW6iU5CAfK1vnI/diocontent/181186178/_fitwidth/1240?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.9"
data-title="null" data-height="574" data-width="360" alt="null
Beeld "
src="https://images0.persgroep.net/rcs/AIJm5aNjotJTIY73ONEb-1GR6Zo/diocontent/181186178/_fitwidth/763?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.8">
<figcaption class="artstyle__figcaption"></figcaption> </figure>
<p class="artstyle__text "
data-element-id="66f7-c52b-9c46-eadd-6f0a-482d-2ac7-2f73"> <i>Don
DeLillo<br>
<b>De stilte</b><br>
Vert. Jan Fastenau. Ambo Anthos; 126 blz. € 16,99</i> </p>
</body>
</html>