<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body>
<div class="articlecontent articleview" style="font-size: 16px;
user-select: text;">
<h1 class="title largetitle capitalizefirstletter">trouw.nl:</h1>
<p>8/2/21<br>
</p>
<h1 class="title largetitle capitalizefirstletter">Red het bos,
laat het los</h1>
<h1 class="subtitle">Bosbeheer interview</h1>
<div id="landscapeSlides" class="slides-container landscape">
<div class="slides" style="overflow: hidden;">
<div class="slidesjs-container" style="overflow: hidden;
position: relative; width: 872px; height: 582px;">
<div class="slidesjs-control" style="position: relative;
left: 0px; width: 872px; height: 582px;">
<div class="slideimage imagecontent
top-large-image-container landscape slidesjs-slide"
data-image-weight="2" style="position: absolute; top:
0px; left: 0px; width: 100%; z-index: 10; display:
block; backface-visibility: hidden;"><img
src="https://visiolink-persgroep.akamaized.net/v1/data/trouw/1170/www/assets/a343620868i0006_max1024x.jpg"
alt="https://visiolink-persgroep.akamaized.net/v1/data/trouw/1170/www/assets/a343620868i0006_max1024x.jpg"></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="slides-progressbar" style="visibility: visible;"><span
class="slides-progressbar-elm slides-progressbar-elm-0"
style="background: rgb(170, 170, 170) none repeat scroll 0%
0%;"></span><span class="slides-progressbar-spacer"></span><span
class="slides-progressbar-elm slides-progressbar-elm-1"
style="background-color: rgb(20, 64, 132);"></span></div>
<div class="slides-captions" style="min-height: 36px;">
<div class="slides-captions-elm-1 caption">foto Maarten van
Vliet, NatuurAlert</div>
</div>
</div>
<div class="content content-blurb">Vlaktekap is schadelijk voor
het bos. Ook andere vormen van revitalisering in de
Bossenstrategie van minister Schouten doen het bos meer kwaad
dan goed, zegt oud-bosbeheerder Frits van Beusekom.</div>
<div class="byline">ONNO HAVERMANS</div>
<div class="content">
<div class="content-body">
<p class="drop-cap">Bomen kappen geeft altijd reuring. Want
bomen zijn mooi en goed voor ons, dus kom je aan bomen, dan
kom je aan de mens. Toch is kappen niet taboe voor Frits van
Beusekom. Als voormalig directeur van Staatsbosbeheer weet
hij dat de natuur soms baat heeft bij wat ruimte. Wat er
momenteel gebeurt, is echter 'anarchie in de bossen'.
"Gekapt wordt er voortdurend, want er is geen beleid."<br>
<br>
Dat beleid zou moeten voortkomen uit de nieuwe
Bossenstrategie van minister Carola Schouten en de
provincies, die maandag wordt besproken in de vaste
Kamercommissie voor landbouw, natuur en voedselkwaliteit.
Het document 'Bos voor de toekomst' bevat ambities en doelen
voor de komende tien jaar en plannen hoe die te bereiken.<br>
<br>
Van Beusekom hoopt echter dat de commissie het onderwerp
controversieel verklaart voor de demissionaire minister of
het in elk geval doorschuift tot na de aanstaande
verkiezingen. "Het is niet verantwoord om dit er nu door te
hameren", zegt hij. "Er zit zoveel conflictstof in, het zou
rampzalig zijn als dit beleid wordt."<br>
<br>
Samen met Jaap Kuper, voormalig rentmeester van Kroondomein
Het Loo, schreef Van Beusekom een 'Amendement op de
Bossenstrategie', dat de paragrafen over beheer van bestaand
bos in 'Bos voor de toekomst' zou kunnen vervangen. Kuper is
secretaris van de stichting Natuurvolgend Bosbeheer, Van
Beusekom vervult die functie bij de stichting NatuurAlert.
De stichtingen stuurden het amendement vorige week naar de
commissieleden.<br>
<br>
Wat is er mis met de Bossenstrategie? Een van de doelen is
dat er in tien jaar 10 procent van de bestaande hoeveelheid
bos bijkomt in Nederland. Dat is toch mooi?<br>
<br>
"Er is niks mis mee dat er bos bijkomt, maar dat is een
vlucht vooruit. 'Bos voor de toekomst' bestaat uit twee
elementen: beheer van het bestaande bos en aanleg van nieuw
bos. Prioriteit één, goed omgaan met het bestaande bos,
blijft in de luwte bij de aankondiging van nieuw bos. Maar
daar moeten we ons niet op blindstaren. Het moet er nog
komen en dat gaat tientallen jaren duren, want bos groeit
niet zo snel. Terwijl intussen bestaand bos wordt
verwaarloosd en misbruikt."<br>
<br>
Hoe bedoelt u? Er zijn toch ook plannen voor revitalisering
van bestaand bos?<br>
<br>
"Veel van de revitalisering is in feite misbruik van het
bos. De plannen staan vol onjuistheden en voorbarige
aannames, ze zijn niet goed doordacht en soms is er gewoon
sprake van misleiding. Er is een groot budget beschikbaar,
mede omdat de strategie valt onder uitwerking van het
Klimaatakkoord, en de gedachte erachter is: dat moeten we
besteden. Je kunt wel suggereren dat het bos vreselijk ziek
is, maar dat is een verzinsel. Er hoeft niet op grote schaal
gedokterd te worden.<br>
<br>
"Vlaktekap, het kappen van grote oppervlakten, is schadelijk
voor de biodiversiteit en de bodemvruchtbaarheid en het
houdt ook de verloofing van het bos tegen. Door spontane
groei van loofbomen tussen oudere naaldbomen raakt het bos
uit zichzelf beter bestand tegen effecten van het
veranderende klimaat. Die zelfregulering is echter niet
meegenomen, de strategie legt de nadruk op technische
ingrepen als het bijplanten van zuidelijke soorten en het
strooien van steenmeel om de bodem te herstellen, terwijl we
nog niet weten hoe die op de lange termijn uitpakken. En ten
onrechte staat er dat kaalkap nodig is voor een icoon als de
eik, terwijl de negatieve aspecten worden verzwegen."<br>
<br>
Waar doelt u op?<br>
<br>
"Vlaktekap is in alle opzichten nadelig: voor de
biodiversiteit, voor het klimaat en voor de opvang van CO2.
Het is een negatieve vorm van bosbeheer. En ook nog eens een
negatieve bedrijfsvorm, want het is verliesgevend, het
levert alleen wat op dankzij subsidie. Wij onderscheiden
twee soorten; het regulier beheer voor houtproductie, wat
Kuper akkerbouw met bomen noemt, en kappen voor de natuur.<br>
<br>
"Veel natuurterreinen in Nederland bestaan niet uit bos,
maar uit bijvoorbeeld duin, heide of veen. Als je dat
verwaarloost, gaan er bomen groeien en ga je die opruimen,
dan is dat ontbossing. Het schoonmaken van zulke natuur is
niet slecht, maar de vraag is hoe ver je gaat. Bos is te
kwetsbaar om op los te gaan. Op veel plaatsen gebeurt dat
wel, want er zit subsidie op het hout of kappen zorgde onder
de PAS-regeling, de Programmatische Aanpak Stikstof, voor
stikstofruimte. Het zijn vaak de landbouwbelangen of de
houtkap die tellen. Die houtkap voor natuur hebben wij niet
opgenomen in ons amendement, daar is vanuit de omgeving al
genoeg aandacht voor en protest tegen."<br>
<br>
Is het volgens u beter om het bos met rust te laten?<br>
<br>
"Het bos volgt zijn eigen, natuurlijke proces, daar hoef je
niet zo stevig voor in te grijpen. Hout oogsten op
bescheiden schaal, door middel van uitkap en dunning, is
prima, maar vlaktekap is dat niet. Eigenlijk bestaat er in
Nederland nauwelijks volwassen bos, dat is nog aan het
ontstaan en dat moet je zijn gang laten gaan.<br>
<br>
"Er is één negatief punt en dat is stikstof. Daar moet echt
iets aan gebeuren, dat kun je niet met maatregelen in het
bos oplossen. Er ligt een deken van stikstof over Nederland.
In de Peel is die wat dikker dan elders, maar hij
overschrijdt overal de kritische waarde. Je kunt een
bufferzone bij een natuurgebied aanleggen als het echt niet
lukt om intensieve landbouw te verplaatsen, maar dat is
alleen een plaatselijke oplossing. Landelijk is het
uitgangspunt dat de stikstofdepositie omlaag moet."<br>
<br>
Hoe komt het dat uw visie, en die van veel ecologen en
liefhebbers, niet in de Bossenstrategie is verwerkt?<br>
<br>
"Op het ministerie zitten mensen die technisch van bossen
geen benul hebben. De schrijvers van de strategie, die van
buiten zijn aangetrokken, zijn zelf ook niet deskundig. Ze
hebben geluisterd naar mensen uit de bosbouwsector en die
hebben als belangrijk en ongetwijfeld legitiem doel geld
verdienen. Hun liefde voor het bos wordt mede bepaald door
de opbrengsten, vooral als de samenleving de tekorten wil
bijpassen.<br>
<br>
"Staatsbosbeheer zit ook helemaal op de foute lijn. Dat is
van zo goed mogelijk beheren afgegleden naar commercieel
werken. Het is pakweg tien jaar geleden veranderd onder
invloed van het neoliberalisme. De organisatie moest fors
bezuinigen, is op afstand gezet en verzelfstandigd.
Kwalitatief beheer is er niet meer maatgevend. Je ziet dat
bij alle technische onderdelen van de overheid: beleid en
uitvoering zijn gescheiden en er is een algemene
bestuursdienst gevormd, met ambtenaren die switchen van het
een naar het ander."<br>
<br>
Hoe zit dat bij de provincies? De Bossenstrategie is toch
ook van hen?<br>
<br>
"Ja, die zijn medeverantwoordelijk. En je ziet dat ze al
anticiperen op de Bossenstrategie, met name door te kiezen
voor vlaktekap. Een aantal provincies zal hopelijk een
stapje terug moeten doen. Gekapt wordt er voortdurend, het
is anarchie in de bossen.<br>
<br>
"Mijn vrees is dat als de Bossenstrategie te veel weerstand
en gedoe oproept, het ministerie de weg van de minste
weerstand gaat volgen en de boel laat zakken, geen regie
meer neemt en het vrije gesubsidieerde spel van de
economische krachten weer ruim baan krijgt. Ik hoop op een
nieuw beleidsvoorstel, waar ook andere partijen bij worden
betrokken. En de burgerij."<br>
<br>
Welke rol moet recreatie daarin spelen? Het wordt immers
steeds drukker in het bos.<br>
<br>
"Houtproductie, waar nu indirect de nadruk op ligt, heeft
niets te betekenen in vergelijking met het belang van bossen
voor gezondheid en recreatie. Daar liggen de echte publieke
belangen. Deze Bossenstrategie legt te veel de nadruk op de
technische kant. En de burger ziet die kaalkap, vandaar de
protesten; het is geen vorm van bosbeheer waarmee je het
publiek bedient. Als je de natuur de kans geeft, is dat goed
voor het bos, maar ook voor de mensen. We moeten er
uitermate zorgvuldig mee omgaan."<br>
<br>
Bos is te kwetsbaar om op los te gaan, zegt Frits van
Beusekom. Foto HH/ANP</p>
</div>
</div>
</div>
</body>
</html>