<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body>
<p> </p>
<article class="LB-pagezone LB-artikel">
<figure class="LB-storyimage LB-storyimage--cover
LB-storyimage--main">
<div class="LB-embed">
<div class="LB-embed__content">limburger.nl:</div>
<div class="LB-embed__content">25/1/2021<br>
</div>
<div class="LB-embed__content"><br>
</div>
<div class="LB-embed__content"><a class="LB-storyimage__link
js-bro-gallery" data-bro-zoom="false"
data-bro-caption="(geertje grom)"
href="http://media.cdn.pagesuite.com/articles/9af29cb7-7636-4b1d-8f45-d276af718648/2021-01-25/image-a23679a2-5c94-11eb-ae59-6168d068a9e4-b2fabe42-5c94-11eb-ae59-6168d068a9e4.jpg"><img
data-bro-height="1953" data-bro-width="1829"
class="LB-storyimage__img"
src="http://media.cdn.pagesuite.com/articles/9af29cb7-7636-4b1d-8f45-d276af718648/2021-01-25/image-a23679a2-5c94-11eb-ae59-6168d068a9e4-b2fabe42-5c94-11eb-ae59-6168d068a9e4.jpg"
width="590" height="629"></a></div>
<div class="LB-storyimage__text">
<div class="LB-storyimage__caption"><span class="credit">geertje
grom</span></div>
</div>
</div>
</figure>
<div class="js-update-text" style="font-size: 18px;">
<div class="LB-container">
<header class="LB-container__inner">
<header>
<div class="LB-header"><font size="-2">Nootzaak </font></div>
<font size="-2"> </font>
<h1 class="LB-headline LB-headline--large"><font size="-2">Een
muzikaal mijnenveld</font></h1>
<font size="-2"> </font></header>
<font size="-2"> </font></header>
<font size="-2"> </font>
<div class="LB-container__inner"><font size="-2"> </font>
<div class="LB-introduction LB-introduction--default">
<p><font size="-2">Op zoek naar de verborgen, bijzondere
en verrassende verhalen in de wereld van de klassieke
muziek, aan de hand van het concertaanbod in Limburg.
</font></p>
</div>
<font size="-2"> </font>
<div class="LB-byline">
<p class="author-description"><font size="-2">Door <span
class="byline">MauriceWiche</span></font></p>
</div>
<font size="-2"> </font>
<div class="LB-body">
<p><font size="-2">Het scheen dat Jozef Stalin twee
favoriete platen in zijn collectie had. Op de ene
stond het 23e pianoconcert van Mozart, op de andere
het Georgische liefdesliedje <i>Suliko</i>, een
stukje uit 1895 van de onbekende componist Varinka
Tsereteli. Op YouTube vind je tientallen versies: voor
stem en balalaika, mannenkoor en piano, of – voor de
liefhebber – mannenkoor-in-matrozenpak en orkest, met
de vlag van de Sovjet-Unie fier wapperend ernaast. Het
is gevoelige, zachte muziek. De snorharen van de
communistische beul mochten dan van staal ogen,
daartussen zat blijkbaar nog een fluwelen exemplaar.
De geplaagde Rus Dmitri Sjostakovitsj, die door de
grote Leider en Leraar zowel als uithangbord en
voetveeg werd gebruikt, parodieerde het in het laatste
deel van zijn <i>1e Celloconcert</i> uit 1959. Het
soloconcert kwam er op verzoek van de virtuoze,
destijds jonge cellist Mstislav Rostropovitsj, die het
in vier dagen uit zijn hoofd leerde – ja u leest het
goed. Het is weergaloze muziek, waarin de componist
zijn noten laat bijten in een groteske mars (deel 1),
waden in een mistig moeras (deel 2) en duizelen in een
spookachtig slot (deel 3). </font></p>
<p class="title-text"><font size="-2">Maatschappijkritiek</font></p>
<p><font size="-2">Veel stukken uit die tijd van de
bebrilde notenschrijver – toen 53 jaar – zitten
boordevol citaten, meestal uit eigen werk, soms van
een collega. Het was zijn manier om
maatschappijkritiek te uiten, want je keek wel uit om
te zeggen wat je dacht in die tijd. Alleen ingewijden
waren in staat de boodschap te herkennen. Zo kon het
gebeuren dat de machthebbers in een over de top
galmende blazerspartij een klinkende overwinning
hoorden, terwijl de goede verstaander wist dat hier
juist de ondergang van diezelfde elite bezongen werd.
Sjostakovitsj zette ze gewoon te kakken waar ze zelf
bij waren. </font></p>
<p><font size="-2"><i>Suliko</i> komt voor het eerst langs
na een seconde of twintig, in een korte dialoog tussen
strijkers en houtblazers. Het origineel is echter zo
verbasterd dat zelfs Rostropovitsj er even naar moest
zoeken: hoekige, snelle noten, in plaats van zachte,
trage. Wat wilde Sjostakovitsj zeggen met deze
verkleedpartij? Een postuum eerbetoon – Stalin was zes
jaar eerder overleden – is uitgesloten: dan had hij de
oorspronkelijke noten wel intact gelaten, zodat
iedereen zachtjes kon meeneuriën. </font></p>
<p class="title-text"><font size="-2">Kwelduivel</font></p>
<p><font size="-2">Dat het een afrekening was met zijn
grote kwelduivel lijkt duidelijk. Maar misschien ook
wilde hij ’s mans hypocrisie aan de kaak stellen: waar
hij zich naar buiten toe voordeed als een gevoelige
knuffelbeer, was hij in werkelijkheid een meedogenloze
psychopaat. Of was het bedoeld als aanklacht tegen het
toenmalige regime: Stalin mocht dan dood zijn, van
dooi was nog lang geen sprake. </font></p>
<p><font size="-2">Zo’n partituur boordevol citaten is
soms moeilijk te duiden en Sjostakovitsj liet
begrijpelijkerwijs niets los over zo’n mijnenveld van
cynisme. Stalins snorharen zouden – als hij nog
geleefd had – er spontaan overeind van gaan staan. </font></p>
</div>
<font size="-2"> </font>
<div class="LB-info LB-info--inf LB-info--indent"><font
size="-2"> </font>
<div class="LB-info__content"><font size="-2"> </font>
<p><font size="-2">Vandaag in deze rubriek:
Sjostakovitsj’ 1e Celloconcert. Het wordt a.s.
zondag in Muziekgebouw Eindhoven gespeeld door Lukas
Plag (cello) en philharmonie zuidnederland, Het zal
later te beluisteren zijn op NPO Radio 4. </font></p>
<font size="-2"> </font>
<p><font size="-2">Machthebbers</font></p>
<font size="-2"> </font>
<p><font size="-2">Sjostakovitsj zette de machthebbers
gewoon te kakken waar ze zelf bij waren, via
allerlei verwijzingen in zijn muziek die zij niet
snapten. </font></p>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</article>
</body>
</html>