<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body>
(Dit artikel is gedateerd na de Oktober surprise. Het zit er dik in
dat Trump 4 November niet meer zal meemaken. 15 dagen tot
overlijden, tenzij de behandeling aanslaat...)<br>
<ul class="art-meta">
<li>Article rank <span class="art-rank-0"></span></li>
<li>3 Oct 2020</li>
<li>De Standaard</li>
<li>INTERVIEW Wat zal er volgens u die dag gebeuren? Waarom doen
ze dat niet?
Lees verder op blz. 4</li>
</ul>
<h1>‘De vraag is of de Verenigde Staten na deze verkiezingen nog
zullen bestaan’ </h1>
‘Kranten en tv-zenders zouden nu de boodschap moeten verspreiden:
“Beste lezers, beste kijkers, op 4 november zult u nog niet weten
wie de president wordt.” Maar veel media schrijven zich in het
chaosmodel van Trump in’
<div class="clear">
<div class="art-layout-a-2x" id="testArtCol_a">
<p>
Een president die niet weet of hij een eventuele nederlaag zal
erkennen. Burgers die op 4 november een einduitslag
verwachten, ook al lijkt dat onmogelijk. En dat in een land
dat al in ontbinding is. Bij de Amerikaanse verkiezingen
dreigt volgens de Amerikaans-Russische auteur Masha Gessen
chaos. ‘Dat naïeve geloof van de Amerikanen in hun democratie
verbaast me.’ </p>
<p>
Dat Masha Gessen waarschuwt voor de democratische neergang van
de Verenigde Staten, is geen toeval. Als schrijver, journalist
en lgtbq-activist was Gessen ooggetuige en slachtoffer van de
opkomst van het Poetin-regime. Na enkele zware intimidaties en
het dreigement dat Gessens zoontje, op basis van een homofobe
wet, zou worden afgenomen, zat er niets anders op dan in New
York een nieuw leven te beginnen. Net toen begon Donald Trump
aan zijn politieke opgang. Bijna onmiddellijk zag Gessen de
gelijkenissen met Vladimir Poetin. ‘Ik heb snel door wanneer
ik met een autocraat te maken heb. Dat hij al meermaals heeft
verklaard dat hij de verkiezingsuitslag mogelijk niet zal
respecteren, bevestigt mijn overtuiging.’ </p>
<p>
Velen voorspellen dat de presidentsverkiezingen chaos zullen
veroorzaken. U deelt die bezorgdheid? </p>
<p>
‘Over dat scenario bestaat geen twijfel meer. De verkiezingen
zullen niet in de nacht van 3 op 4 november eindigen. Een
recordaantal mensen zal via de post stemmen, vooral aanhangers
van Joe Biden, omdat die zich meer zorgen maken over het
coronavirus. Maar de verschillende staten tellen die stemmen
via de post vaak op een heel andere manier. Daarover lopen nu
al rechtszaken, en na 3 november zullen er ongetwijfeld nog
volgen. Er is dus grote onduidelijkheid over wanneer het
definitieve resultaat bekend zal zijn, terwijl veel Amerikanen
verwachten dat er ’s ochtends op 4 november een overwinnaar
wordt uitgeroepen.’ </p>
<p>
‘Fox News zal Trump tot winnaar kronen, Biden zal die zege
niet erkennen en de meeste andere media zullen nog geen
resultaat bekendmaken. De meeste media hebben nog geen idee
hoe ze dan wél zullen communiceren. Eigenlijk zouden de
Amerikaanse kranten en tv-zenders momenteel grote banners
moeten tonen met daarop de boodschap: “Beste lezers, beste
kijkers, op 4 november zult u nog niet weten wie de volgende
president wordt. Heb geduld.”’ </p>
<p>
‘De Amerikaanse media zijn niet in staat om hierop verstandig
te anticiperen, omdat hun nieuwscyclus steeds korter wordt.
Nog niet zo lang geleden bedroeg die cyclus 24 uur; nu
websites en sociale media steeds belangrijker worden, kijken
veel journalisten maximaal drie uur vooruit. Bovendien is de
winstlogica bij veel media veel belangrijker dan burgerzin. In
het beste geval zijn journalisten bezig met de vraag: hoe gaan
we die democratische catastrofe zo goed en objectief mogelijk
verslaan? De vraag hoe we een verkiezingsramp gaan vermijden,
is niet aan de orde.’ </p>
<p>
‘Veel media schrijven zich in Trumps chaos-model in, ze lijken
het fascinerend te vinden om dit spannende schouwspel te
verslaan. Velen lijken nu al uit te kijken naar een climax
waarbij er op 20 januari, de dag van de eedaflegging,
juridisch nog geen uitsluitsel over de uitslag is. Dan krijg
je een echte confrontatie: Trump die verklaart dat hij
president blijft, Biden die nog steeds op de uitslag wacht en
Nancy Pelosi (de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden,
red.) die zegt dat de grondwet haar opdraagt om waarnemend
president te worden. Het is zelfs mogelijk dat zowel Trump als
Pelosi die dag apart de eed aflegt.’ </p>
<p>
overheid de epidemie aanpakt. Brengt dat Trumpkiezers aan het
twijfelen? </p>
<p>
‘Ik denk niet dat het zo rechtlijnig werkt. Angstgevoelens
bevorderen nooit het kritische denken. Veel Trump-stemmers
lieten zich daarvoor al door hun angsten leiden, de pandemie
heeft dat nog versterkt. Angstige mensen zakken steeds dieper
weg in de modder van hun loopgraven. Hannah Arendt beschreef
dat op een heel juiste manier: totalitaire regimes houden hun
volk altijd de wortel van stabiliteit voor, terwijl ze vooral
instabiliteit en angst creëren.’ </p>
</div>
<div class="art-layout-b-2x" id="testArtCol_b">
<p> ‘Dat de coronacrisis de meeste aanhangers van Trump niet op
andere ideeën brengt, heeft ook te maken met een typisch
Amerikaans fenomeen: het gebrek aan gemeenschapservaring. Ik
voelde dat zelf scherp aan toen ik recentelijk twee maanden
verbleef op het schiereiland Cape Cod, aan de Oostkust: een
heel liberale, maar suburbane plek. Al snel had ik het gevoel
dat daar helemaal geen pandemie heerste. Het is er niet zoals
in New York, waar je wel weet wat er met je buren aan de hand
is. Je leeft er letterlijk en figuurlijk op afstand van je
buren. Die typische Amerikaanse suburbane eenzaamheid maakt je
al snel ongevoelig voor de gevolgen van de pandemie.’ </p>
<p> Volgens u leven de twee helften van de Amerikaanse bevolking
elk in hun eigen bubbel. Maar u schreef ook al meermaals dat
de progressieve bubbel groter, diverser en minder
claustrofobisch is dan de bubbel van de Trumpaanhangers. Is
dat wel zo? ‘De Trump-bubbel wordt gevoed door een totalitaire
ideologie en is gebaseerd op een hermetisch afgesloten
eenheidsdenken dat geen andere ideeën binnenlaat. Mensen die
zich enkel door Fox News en Breitbart laten informeren, en ook
nog eens door de algoritmes van sociale media naar elkaar
gedreven worden, komen terecht in een gesloten wereld. Een
typische kiezer van de Democraten consumeert toch een heel
andere soort media: die luistert naar de National Public
Radio, leest The New York Times of Washington Post en kijkt
naar CNN.’ </p>
<p> ‘Je zou kunnen zeggen dat het ideologische spectrum van
opinies dat in The New York Times gepresenteerd wordt breder
kan, maar het is toch al verdomd breed. Als ik die krant lees,
ben ik het soms eens met een columnist, maar een bladzijde
verder maak ik me dan weer druk. Zo hoort het. Je wordt
blootgesteld aan andere meningen en je krijgt antwoorden op
vragen die je zelf nooit had gesteld. Ook de toon, de
woordkeuze en de stilistische aanpak zijn heel anders dan die
van de Trump-media.’ </p>
<p> Toch verwijt u kranten als te voorzichtig te zijn, omdat ze
Trump niet als een autocraat benoemen. </p>
<p> ‘Ja, maar ik doe dat op een begripvolle manier. Voor
correcte, gewetensvolle en plichtbewuste journalisten is het
eigenlijk onmogelijk om op een goede manier over Trump te
schrijven. Daarmee bedoel ik dat zelfs zij ongewild bijdragen
aan de schade die hij het land toebrengt. Telkens als Trump
een leugen verkondigt, wordt die in de media versterkt.
Journalisten hebben daarin geen keuze, want de Amerikaanse
president doodzwijgen is ook geen optie.’ </p>
<p> ‘Toen hij verklaarde dat je het coronavirus kunt vermijden
door bleekwater te injecteren, moesten media daarover wel
rapporteren. De meeste journalisten deden dat op een kritische
manier, maar tegelijk te voorzichtig om echt duidelijk te
maken met wat voor soort leider we te maken hebben. Trump
verspreidt voortdurend grove leugens en racistische meningen
en toch weigeren de meeste journalisten hem als een
leugenachtige, racistische autocraat weg te zetten.’ </p>
<p> ‘Nogmaals, ik begrijp dat: een krant als The New York Times
is het aan haar jarenlang opgebouwde reputatie verplicht om
neutraal en voorzichtig te zijn. Doet ze dat niet, dan gooit
ze haar journalistieke identiteit door het raam. Maar het
gevolg is dat je iemand als Trump eigenlijk voortdurend met
eufemismen beschrijft.’ </p>
<span class="art-object" id="artObjectWrap2"><span
class="art-moreimages clear" id="artObject2"><a><img
src="https://i.prcdn.co/img?regionguid=f8ed1383-83b0-4344-894e-03653551b4b9&scale=49&file=32142020100300000000001001®ionKey=46L1JlGHEpAqM4ZmnvZeVw%3d%3d"></a></span></span>
<p> Moeten we ons ook niet afvragen of die kritische berichten
over Trumps zelfverrijking en belastingaangiftes enige impact
hebben op zijn aanhang? Zulke berichten lijken hen eerder te
sterken in hun overtuiging dat hun leider het slachtoffer is
van een moddercampagne. ‘Trump-stemmers zul je nooit
overtuigen <a class="to">See page 28</a></p>
</div>
</div>
<br>
<div id="artSidebar" class="art-sidebar"> </div>
</body>
</html>