<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body>
<hgroup> <br>
"In bijna alle landen in de regio zijn de agro-industriële
activiteiten <span class="external">vrijgesteld van quarantaine</span>,
omdat ze als "essentieel" worden beschouwd, ook al ligt de nadruk
op de export en niet op het verstrekken van voedsel aan de
plaatselijke bevolking."
<h1>Agro-imperialisme in tijden van Covid-19 </h1>
</hgroup>
<div class="img-fulltext-left"> <img
src="https://globalinfo.nl/images/stories/nweplaatjes13/GRAIN_apaisada.jpg"
width="531" height="287"> </div>
<dl class="article-info">
<dd class="createdby"> <span class="dd-label">Door:</span>
Grain/WRM </dd>
<dd class="published"> <span class="dd-label">Gepubliceerd:</span>
17 juli 2020 </dd>
<dd class="article-tags"> <span class="dd-label">Tags:</span>
<ul class="tags inline">
<li class="tag-5 tag-list0" itemprop="keywords"> <span
class="label label-info"> multinationals </span> </li>
<li class="tag-112 tag-list1" itemprop="keywords"> <span
class="label label-info"> landbouw </span> </li>
<li class="tag-447 tag-list2" itemprop="keywords"> <span
class="label label-info"> grondstoffen </span> </li>
<li class="tag-454 tag-list3" itemprop="keywords"> <span
class="label label-info"> handel </span> </li>
<li class="tag-606 tag-list4" itemprop="keywords"> <span
class="label label-info"> corporate power </span> </li>
<li class="tag-687 tag-list5" itemprop="keywords"> <span
class="label label-info"> mijnbouw </span> </li>
<li class="tag-816 tag-list6" itemprop="keywords"> <span
class="label label-info"> coronacrisis </span> </li>
</ul>
</dd>
</dl>
<div class="article-body">
<p>De grote landbouw- en vleesbedrijven winnen de jackpot met de
Covid-19 pandemie. Terwijl de winsten tijdens de pandemie hoog
blijven, is het enige dat doorsijpelt naar beneden de
verwoesting. De gevolgen zijn dodelijk. Er is een nieuwe golf
van structurele aanpassing in gang gezet die zich zal richten op
het doen toenemen van de buitenlandse investeringen in de
landbouw en de export van landbouwgrondstoffen. </p>
<p><em>(Door <span class="external">Grain</span>, bron <span
class="external">Bulletin 250</span> van WRM, vertaling
globalinfo.nl)</em></p>
<p>Nestlé, het grootste levensmiddelenbedrijf ter wereld, is
berucht om zijn schandalen. Het verdiende de <span
class="external">bijnaam "babykiller"</span> in de jaren
zeventig van de vorige eeuw voor het veroorzaken van
zuigelingenziekten en hun dood in arme gemeenschappen door het
bevorderen van flesvoeding met melkpoeder voor zuigelingen en
het ontmoedigen van borstvoeding. In de afgelopen jaren, zijn <span
class="external">soortgelijke beschuldigingen</span> gemaakt
tegen het bedrijf voor het bijdragen aan stijging van obesitas
en diabetes in arme gemeenschappen door hen te richten op de
verkoop van ultra-verwerkt junkfood. Maar er is nog een ander
schandaal van even grimmige proporties dat zich voordoet binnen
de boekhouding van het bedrijf.</p>
<p>Op 23 april 2020, terwijl de wereld in de greep zat van de
Covid-19 pandemie en de FAO-waarschuwing voor een dreigende
wereldwijde voedselcrisis, hebben de aandeelhouders en
bestuurders van Nestlé zichzelf een recorddividend <span
class="external">van 8 miljard dollar toegekend</span>. In een
tijd van een wereldwijde gezondheids- en voedselcrisis is deze
uitkering meer waard dan het hele <span class="external">jaarlijkse
budget</span> voor het Wereldvoedselprogramma van de VN en zou
het voldoende zijn om de gemiddelde jaarlijkse uitgaven aan
gezondheidszorg voor meer dan 100 miljoen mensen in Afrika te
dekken.</p>
<p>De massale dividenduitkering van Nestlé voor 2020 was in feite
slechts een fractie hoger dan het jaar ervoor. Zulke grote
uitbetalingen voor aandeelhouders en leidinggevenden is een
standaardpraktijk voor het bedrijf - net als voor alle grote
transnationale voedsel- en agribusinessbedrijven, zelfs in
tijden van wereldwijde gezondheidsrampen. Andere opmerkelijke
aandeelhoudersdividenden, aangekondigd in april van dit jaar,
omvatten een uitbetaling van 2,8 miljard dollar door 's werelds
grootste zaad- en agrochemische bedrijf Bayer AG, een
uitbetaling van 600 miljoen dollar door 's werelds grootste
pluimveeproducent Tyson en een uitbetaling van 500 miljoen
dollar door 's werelds grootste varkensvleesbedrijf, de WH
Group. Cargill, het grootste agribusiness bedrijf ter wereld,
ligt op schema om de recordbetaling van US$ 640 miljoen van
vorig jaar te overtreffen, die het aan slechts een klein aantal
Cargill-familieleden betaalt. De toegenomen e-commerce, met name
van voedselproducten, heeft tijdens de Covid-19-crisis de
nettowaarde van Jeff Bezos, de oprichter van de
e-commerce-gigant Amazon, met een schokkende <span
class="external">24 miljard dollar</span> doen toenemen. Het
is zelfs een lucratieve tijd voor de aandeelhouders van kleinere
spelers in de industrie, zoals het oliepalm- en
rubberplantagebedrijf SOCFIN. De twee Franse en Belgische
families die in hoofdzaak eigenaar zijn van het bedrijf, <span
class="external">ontvingen EUR 20 miljoen</span> (ongeveer USD
22,5 miljoen) aan dividenden en vergoedingen van de activiteiten
van de SOCFIN-groep, terwijl de gemeenschappen waar het bedrijf
actief is in Nigeria, Ghana en Kameroen niet eens toegang hebben
tot schoon of veilig drinkwater.</p>
<p>Al deze hebzucht aan de bovenkant laat verwoesting achter en
weinig om naar beneden te sijpelen, waar de gevolgen eerder
dodelijk zijn.</p>
<h3>Een krachtige industrie temidden van een ‘perfecte storm’</h3>
<p>Met de arbeiders in het zakelijke voedselsysteem, die
letterlijk in de frontlinie sterven om de levensstijl van
aandeelhouders en leidinggevenden in stand te houden, gaat het
niet goed. De toeleveringsketens van de grote voedselbedrijven,
die altijd al een gevaarlijke plaats waren voor werknemers, zijn
nu hotspots geworden voor Covid-19-infecties en -transmissie.
Overal ter wereld zijn er dodelijke uitbraken geweest in
vleesfabrieken, havenfaciliteiten, <span class="external">magazijnen</span>,
<span class="external">visconservenfabrieken</span>, <span
class="external">oliepalmplantages</span>,
fruitteeltbedrijven, <span class="external">supermarkten</span>
en alle andere punten in de ketens waar deze bedrijven het bevel
over voeren, met uitzondering natuurlijk van hun kantoortorens.</p>
<p>De grote vleesbedrijven zijn misschien wel de ergste
overtreders geweest. Terwijl de Covid-19 pandemie in volle gang
was, hebben ze hun ze hun assemblagelijnen <span
class="external">agressief opgevoerd</span> om de export naar
China, waar de vleesprijzen ongewoon hoog zijn, op te voeren.
Dit besluit werd genomen in het volle besef dat het opvoeren van
de productie de sociale distantie onmogelijk maakte en hun
werknemers en de omringende gemeenschappen in gevaar brachten
voor massale virusuitbraken. Eind mei waren de resultaten in de
grootste vleesexporterende landen afschuwelijk: honderden
migrerende werknemers van vleesfabrieken die ziek waren met
Covid-19 in <span class="external">Duitsland</span> en <span
class="external">Spanje</span>, duizenden gevallen van
werknemers die ziek waren met Covid-19 in de Braziliaanse
vleesverpakkingsindustrie, en <span class="external">meer dan
20.000 werknemers</span> die besmet werden met Covid-19 in
Amerikaanse vleesverpakkingsfabrieken, met ten minste 70 doden.
Ondertussen worden honderdduizenden dieren geruimd, onder <span
class="external">afschuwelijke omstandigheden</span> omdat
deze enorme fabrieken de productie hebben moeten stilleggen en
de kleine slachthuizen die het vee hadden kunnen opvangen, al
lang geleden uit de handel zijn genomen.</p>
<p>Het bloedbad in Latijns-Amerika, het nieuwe epicentrum van de
Covid-19-pandemie, is bijzonder ernstig geweest. Nu de
wereldeconomie bijna tot stilstand is gekomen, is de
agro-industrie in de regio volledig ongestraft blijven
functioneren, waardoor de gevolgen en de schade voor de
gemeenschappen en de ecosystemen nog groter zijn geworden. In
bijna alle landen in de regio zijn de agro-industriële
activiteiten <span class="external">vrijgesteld van quarantaine</span>,
omdat ze als "essentieel" worden beschouwd, ook al ligt de
nadruk op de export en niet op het verstrekken van voedsel aan
de plaatselijke bevolking.</p>
<p>Zo vaardigde de regering van Ecuador <span class="external">een
noodverordening uit</span> die het land verlamt, maar die
ervoor zorgt dat "alle exportketens, de landbouwindustrie, de
veeteelt [de industrie] ... zullen blijven functioneren". Als
gevolg daarvan werden de arbeiders op de bananen- en
palmolieplantages, de visfabrieken, de bloemenkwekerijen en nog
veel meer gedwongen te blijven werken alsof het land niet onder
een noodsituatie op gezondheidsgebied stond, waardoor ze zich
blootstelden aan het risico om zich te besmetten met Covid-19</p>
<p>Evenzo heeft de regering van Bolsonaro in Brazilië <span
class="external">verklaard</span> dat de productie, het
vervoer en de algemene logistiek van de exportvoedselketens
essentiële activiteiten zijn die zonder beperkingen moeten
blijven functioneren. In deze context stijgt de export van
vlees, sojabonen en andere grondstoffen - net als het aantal
mensen dat wordt blootgesteld aan Covid-19 in de exportketens.
In de Braziliaanse staat Rio Grande do Sul, een vleesexporthub,
bevond zich <span class="external">meer dan een kwart van de
bevestigde nieuwe gevallen van coronavirus</span> in mei onder
de werknemers van vleesfabrieken. Advocaten die de belangen van
arbeids behartigen vechten nu om geteisterde fabrieken <span
class="external">gesloten te krijgen</span> en bedrijven te
dwingen om zelfs maar de basismaatregelen uit te voeren om hun
werknemers tijdens de pandemie te <span class="external">beschermen
en te verzorgen.</span></p>
<p>De Braziliaanse soja-export, die <span class="external">met 38
procent is gestegen</span> ten opzichte van vorig jaar, is een
andere potentiële hotspot voor Covid-19, vooral in de havens
waar vrachtwagens en arbeiders voortdurend in en uitgaan. Toen
de lokale overheid van de havenstad Canarana in Mato Grosso
probeerde actie te ondernemen door een <span class="external">decreet
uit te vaardigen</span> om de export van sojabonen en andere
granen te onderbreken vanwege gebrek aan goede gezondheids- en
veiligheidsvoorwaarden, kwamen de agribusinessgiganten Louis
Dreyfus en Cargill tussenbeide en konden ze het decreet binnen
enkele dagen terugdraaien. Canarana ziet nu, begin juni, <span
class="external">een golf </span>van Covid-19 infecties.</p>
<p>Deze hele exportwoede heeft een enorme impact. Volgens <i>Deter</i>,
het real-time detectiesysteem van het Braziliaanse nationale
ruimteonderzoeksinstituut, is de ontbossing van het
Amazonegebied in Brazilië met meer dan 50 procent toegenomen in
deze eerste drie maanden van 2020 - op het hoogtepunt van de
coronaviruspandemie, in vergelijking met het eerste kwartaal van
het voorgaande jaar. Door gebruik te maken van het rookgordijn
van de pandemie, met minder inspecteurs die in staat zijn om
inspecties uit te voeren, <span class="external">rukken de
agribusiness en de mijnbouwbedrijven op in de beschermde
gebieden en inheemse gebieden</span>, waardoor de besmetting
van Covid-19 bij de inheemse bevolking toeneemt. Veel waarnemers
vrezen een genocide als gevolg van deze roekeloze voortgang van
de agribusiness en de mijnbouwsector tijdens de pandemie.</p>
<p>Te midden van de nationale quarantaine in Argentinië is ook
daar de export van sojabonen en de ontginning van bossen niet
gestopt. In een van de meest beschermde bossen van het hele
ecosysteem van Gran Chaco wordt nu <span class="external">een
gebied van 8.000 hectare onderzocht voor ontginning</span>.
Verder heeft Greenpeace op basis van monitoring met
satellietbeelden aan de kaak gesteld dat <span class="external">in
het noorden van het land bijna 10.000 hectare is gekapt</span>
sinds het begin van de lockdown.</p>
<p>Zulke schaamteloze bedriifsmatige uitspattingen creëren een
legitimiteitscrisis voor het zakelijke voedselsysteem. Hoewel de
lockdowns het moeilijk maken om te meten, <span
class="external">lijkt de zaak te verschuiven</span>: we zien
dat werknemers in de voedingsindustrie zich uitspreken, zich
organiseren en meer steun en solidariteit van anderen krijgen;
we zien een toenemende belangstelling van consumenten voor
gezond, lokaal voedsel en het welzijn van voedselproducenten en
boeren; en er is een onmiskenbare hausse in gemeenschapsgerichte
inspanningen om voedsel daar te krijgen waar het nodig is door
middel van solidariteit, wederzijdse hulp, vrijwilligerswerk en
coöperaties. Er zijn zelfs enkele overwinningen behaald op
beleidsniveau, zoals het <span class="external">recente besluit</span>
van de Duitse regering om uitbestede arbeid in vleesfabrieken te
verbieden en een ander besluit om te voorkomen dat bedrijven die
overheidssteun aannemen, <span class="external">dividend
uitkeren</span>.</p>
<p>Maar dit is een machtige bedrijfstak, met veel geld en
politieke connecties tot haar beschikking, en het lijdt geen
twijfel dat zij er alles aan zal doen om dit moment van
verwarring en lockdowns te gebruiken om haar belangen te
behartigen. We hebben dit al gezien met het uitvoeringsbesluit
dat de Amerikaanse president Trump in opdracht van JBS, Tyson,
Cargill en andere vleesbedrijven heeft uitgevaardigd om hun met
Covid besmette fabrieken draaiende te houden. We hebben het ook
gezien in Brazilië, waar de regering van Bolsonaro een record
van <span class="external">96 nieuwe pesticiden</span> heeft
goedgekeurd in de eerste maanden van 2020, meer dan alle
goedkeuringen voor 2019. Dezelfde regering gebruikte bewust de
dekmantel van de pandemie om te proberen <span class="external">een
wet aan te nemen</span> die landpikkers en ontbossing in een
gebied van 80 miljoen hectare in het Amazonegebied en de Cerrado
zou legaliseren. De pandemie is ook gebruikt om<span
class="external">e-commerce in de detailhandel in
levensmiddelen snel uit te breiden</span> en door te gaan met
genetisch gemodificeerde organismen (GGO's) in <span
class="external">Ethiopië</span> en in <span class="external">Bolivia</span>,
waar de de-facto regering beweerde dat de Covid-19 gezondheid
noodsituatie GM-zaden tot een noodzaak voor het land maakte.</p>
<h3>Agribusiness als grote winnaar van nieuwe golf van structurele
aanpassingen</h3>
<p>Maar het ergste moet nog komen. Veel regeringen gebruiken
wereldwijde adviesbureaus, zoals <span class="external">McKinsey</span>,
om hun plannen om hun economieën weer open te stellen vorm te
geven. Deze geheimzinnige bedrijven, die nauw verbonden zijn met
's <span class="external">werelds grootste bedrijven</span>,
waaronder bedrijven uit de voedings- en landbouwsector, zullen
ongetwijfeld invloed hebben op de winnaars en verliezers van de
reacties op de pandemie - arbeiders of bazen, boerenmarkten of <span
class="external">e-commerce-giganten</span>, vissers of de
sleepnetindustrie.</p>
<p>We zien ook dat het IMF en de Wereldbank hun
Covid-19-noodfondsen gebruiken om landen aan te zetten tot het
doorvoeren van bedrijfsvriendelijke hervormingen. In <span
class="external">Oekraïne</span> is bijvoorbeeld een wet
ingevoerd die de landbouwgrond privatiseert, ondanks de
tegenstand van een meerderheid van de Oekraïners. In de komende
maanden zal deze druk escaleren. <span class="external">Tientallen
lande</span>n stevenen af op wanbetalingen, en over die
schulden zal niet alleen moeten worden onderhandeld met het IMF
en bilaterale kredietverstrekkers, maar ook met particuliere
schuldeisers die <span class="external">al hebben aangegeven</span>
dat ze niet eens geïnteresseerd zijn in het uitstellen van de
betaling van schulden en rente tijdens deze gezondheidscrisis.
Er is een nieuwe golf van structurele aanpassingen gaande die
zich sterk zal richten op het verhogen van de buitenlandse
investeringen in de landbouw en de uitvoer van
landbouwgrondstoffen om de aasgieren af te betalen.</p>
<p>Deze keer zullen de regeringen het echter ongelooflijk moeilijk
hebben om een nieuwe ronde van agro-imperialisme op te leggen
aan bevolkingen die er al meer dan genoeg van hebben en die
steeds meer snakken naar de alternatieven die de sociale
bewegingen al decennia lang ontwikkelen.</p>
<p>(GRAIN, <span class="external"><a
class="moz-txt-link-abbreviated" href="http://www.grain.org">www.grain.org</a></span>)</p>
<address><br>
</address>
<address><a class="moz-txt-link-freetext" href="https://globalinfo.nl/Achtergrond/agro-imperialisme-in-tijden-van-covid-19">https://globalinfo.nl/Achtergrond/agro-imperialisme-in-tijden-van-covid-19</a></address>
<p><br>
</p>
</div>
</body>
</html>