<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body>
<div class="css-ov1ktg">
<div class=" css-1fkm2o5">
<div class="rail-wrapper css-so4veu">
<div class=" css-ac4z6z">(De Nederlandse psychiatrie is ook
een ramp, rampzaliger zelfs. Wat denken die psychiaters wel
niet?)<br>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div id="root">
<div class="css-vexkl">
<div class="css-g13mkd">
<div class="css-ov1ktg">
<div width="718" class="css-s84953">
<header class="css-d92687">
<h1 class="css-twhgrd">De nieuwe GGZ-wet is een
bureaucratische ramp</h1>
<div class="css-1v1wi0p">
<div class="css-7kp13n">By</div>
<div class="css-8rl9b7">groene.nl</div>
<div class="css-zskk6u">15 min</div>
</div>
<div class="css-1890bmp"><a
href="https://getpocket.com/redirect?url=https%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fartikel%2Fde-mens-verdwijnt-uit-beeld"
target="_blank" class="css-19cw8zk">View Original</a></div>
</header>
<div class="css-429vn2">
<div role="main" class="css-1ciuztk">
<div id="RIL_container">
<div id="RIL_body">
<div id="RIL_less">
<div lang="nl">
<div>
<p>Aan de nieuwe wet die gedwongen
behandeling voor mensen met een psychische
stoornis moet regelen, werd twaalf jaar
gewerkt. Maar in de praktijk blijkt de wet
onuitvoerbaar. ‘Niemand heeft het zo
bedoeld, en toch is het gebeurd.’</p>
</div>
<div>
<figure> <figcaption></figcaption></figure>
<p>[kapitaal]De een verscheurt ze, de ander
trekt ze door de wc, weer een ander gooit
ze in je gezicht, weet Claar Mooij.
Brieven, soms meerdere per dag, die ze als
psychiater van <span>ggz</span>-instelling
Lentis in een eindeloze stroom op haar
patiënten afvuurt. ‘Verschrikkelijke
brieven’, geeft ze toe, in ‘zwaar
juridisch jargon’. Toch verstuurt Mooij
ze, omdat dit sinds 1 januari bij wet
verplicht is. Patiënten moeten voortaan op
de hoogte worden gebracht van iedere stap
in de procedure van gedwongen zorg.
‘Formeel is het in hun eigen belang: zodat
ze weten wat er gaat gebeuren en ze een
klacht kunnen indienen.’</p>
<p>Maar onder patiënten zien de psychiater
en haar collega’s bij iedere nieuwe brief
de wanhoop toenemen. ‘Het gaat om heel
kwetsbare mensen, vaak in ernstige
psychische nood, soms erg achterdochtig.
Wat denk je dat het voor effect heeft als
je ineens een stuk of tien brieven van de
<span>ggz</span> ontvangt? Ze zitten
achter me aan, denk je dan.’ Veel
patiënten lezen de brieven ook niet,
merken Mooij en collega’s van andere <span>ggz</span>-instellingen.
Eén patiënt probeerde zijn brieven zelfs
in de fik te steken. Verpleegkundigen
konden de brand nog net voorkomen.</p>
<p>Twaalf jaar werd er gewerkt aan de Wet
verplichte geestelijke gezondheidszorg,
die gedwongen behandeling voor mensen die
door een psychische stoornis een gevaar
zijn voor zichzelf of anderen beter had
moeten regelen. Nederland kampt al jaren
met een groeiend aantal dwangopnames, wat
naast kostbaar vooral ook traumatiserend
is voor de mensen zelf. De nieuwe wet
moest het tij keren. Kon onder voorganger
Bopz (Bijzondere opnemingen in
psychiatrische ziekenhuizen) dwangzorg
alleen in de instelling worden geboden, de
Wet verplichte <span>ggz</span> zou
‘behandeling op maat’ bieden, zoals
medicatie slikken in de thuissituatie. In
overeenstemming met internationale
verdragen zou dwang alleen worden
toegepast bij een aanzienlijk risico op
‘ernstige schade’. En dan nog alleen als
er echt niets anders op zit; als ‘ultimum
remedium’ en zoveel mogelijk naar de
wensen van de patiënt.</p>
<p>Van deze beloften lijkt nog weinig
terechtgekomen. Mede door de tussenkomst
van corona is het aan de vroege kant voor
conclusies, maar duidelijk is dat de
nieuwe regels leiden tot verwarring en
frustratie bij alle partijen. Platform
voor onderzoeksjournalistiek Investico
volgde afgelopen half jaar de invoering
van de dwangwet. We spraken ruim vijftig
betrokkenen, waaronder zorgprofessionals,
(vertegenwoordigers van) patiënten en
familie, juristen en burgemeesters. Zij
vertelden dat de talloze regels rond
gedwongen behandeling de zorg eerder
slechter maken dan beter. Goed bedoelde
waarborgen voor patiënten, zoals het recht
om gehoord te worden door de burgemeester
of om een eigen, alternatief ‘plan van
aanpak’ te maken om niet te hoeven worden
opgenomen, blijken in de praktijk
plichtmatige exercities geworden. In de
huidige invulling wordt gedwongen zorg er
zelden mee voorkomen.</p>
<p><span>‘Wauuuuuw! dacht ik.</span> Wie
heeft dit geschréven?!’ Rutger Kips kon
zijn ogen niet geloven toen hij in oktober
2008 de eerste versie van de wet las:
twintig A4’tjes. ‘Het was bloedsimpel,
iedereen kon het begrijpen. De combinatie
van zo’n helder wetsvoorstel met zo’n
stevige rechtsbescherming voor de
patiënten; ik was in één klap
enthousiast!’ Sinds 2006 zet Kips zich als
jurist en activist in voor de rechten van
daklozen, verslaafden en psychiatrisch
patiënten. Hij weet hoe benard hun positie
is, zelf was hij ook vijf jaar dakloos.
‘Ik heb ook weleens in een isoleercel
gezeten, op het politiebureau’, vertelt
Kips in zijn flat in een buitenwijk van
Nijmegen. ‘Een week lang, met het licht en
de radio aan. Je bent dan echt
gedehumaniseerd. Maar dat is niks
vergeleken met de verhalen van mijn
cliënten, die maanden zaten opgesloten in
de <span>ggz</span>. Verschrikkelijk!
Nederland greep veel te lichtvaardig naar
het middel van dwang. We waren Europees
kampioen mensen opsluiten.’</p>
<p>Namens patiëntenbelangenvereniging MIND
was Kips vanaf het begin nauw betrokken
bij de totstandkoming van de Wet
verplichte <span>ggz</span>. Hij noemt
het zijn ‘levenswerk’. ‘Jarenlang heb ik
als een leeuw gevochten om de
mensenrechtenbescherming in die wet
overeind te houden.’ In zijn woonkamer
schuift hij zijn fiets opzij om een kast
te kunnen openen. Er verschijnt een paar
meter aan stoffige dozen vol papier. ‘Dit
is alleen nog maar van vóór 2012. Op mijn
computer staat nog zeker een halve
gigabyte aan documenten.’ Hij slaakt een
diepe zucht. ‘We begonnen met een
makkelijk wetsvoorstel, en tien jaar later
zitten we met een bureaucratisch gedrocht
van heb ik jou daar.’</p>
<p><span>Op 28 januari dit jaar</span> lopen
drie psychiaters en twee verpleegkundigen
het Tweede-Kamergebouw binnen en spreiden
over de gang een 25 meter lange papierrol
uit: alle documenten die zij moeten
invullen, ondertekenen en versturen in het
proces van dwangzorg. ‘Je zag mensen in de
hal echt omkijken van: wat gebeurt hier?’
zegt psychiater Pieter Prins. Als
geneesheer-directeur is hij bij zijn
instelling, Altrecht, verantwoordelijk
voor het bijhouden van de juridische
regels. Daarnaast is hij voorzitter van de
Commissie Wet- en Regelgeving van de
Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie
(NVvP). Maar zelfs Prins kan de dwangwet
niet doorgronden, elke keer komt hij
nieuwe dingen tegen. Met de witte loper
wil de NVvP aandacht vragen voor de
kafkaëske situatie waarin <span>ggz</span>-personeel
is beland.</p>
<p>In de honderd pagina’s die de
uiteindelijke wet is gaan tellen, zitten
ruim dertig schriftelijke plichten voor de
<span>ggz</span>, vooral voor de
geneesheer-directeur: naar de familie, het
Openbaar Ministerie (OM), de burgemeester
en soms zelfs de minister van Veiligheid.
Nog meer brieven gaan er naar de patiënt,
diens advocaat en vertrouwenspersoon. Dat
kost per patiënt zo’n drie tot vier keer
zoveel tijd als voorheen, vertellen de
geneesheer-directeuren. Instellingen namen
er extra medewerkers voor aan, of hebben
de vacatures nog openstaan, want het
tekort aan psychiaters is groot. ‘Een
collega-psychiater en een
collega-geneesheer-directeur zijn al
opgestapt vanwege die wet’, zegt Remco de
Winter van GGZ Rivierduinen. ‘En zelf heb
ik slapeloze nachten: hoe krijgen we dit
allemaal geregeld?’</p>
<p>Al het schrijfwerk gaat ten koste van
goede zorg, vinden de zorgverleners.
Prins: ‘Je zou die tijd liever besteden
aan praten met de patiënt, om te kijken
hoe je onvrijwillige zorg kunt voorkomen.
In plaats van handen aan het bed heb je nu
handen aan het toetsenbord.’
Patiëntenrechtenadvocaat Dick Poot ziet
niet in wat zijn cliënten aan de
bureaucratie hebben. ‘In de praktijk gaat
dit compleet over hun hoofden heen. Voor
mij is het ondoenlijk om het met hen te
bespreken. Niet vanwege de tijd, die moet
je dan maar maken, maar omdat het
nauwelijks uit te leggen valt. En ik merk
dat zij er angstig van worden.’</p>
<p>Ook het OM kan het werk niet bijbenen,
ondanks extra geld dat de politiek
vrijmaakte om meer officieren van justitie
aan te stellen. Met name in
Oost-Nederland, Amsterdam en Rotterdam
zijn er grote vertragingen in de aanvragen
van de zogenaamde ‘zorgmachtiging’:
langdurige onvrijwillige behandeling bij
mensen die zichzelf of anderen wel
ernstige schade berokkenen, maar waarbij
nog geen acuut gevaar dreigt. Het OM zegt
een plan te hebben om de achterstand in te
lopen, maar ondertussen verslechtert de
toestand van deze mensen omdat ze niet
willen worden behandeld.
Belangenbehartiger Cliëntenbelang
Amsterdam kent patiënten wier
zorgmachtiging begin dit jaar werd
aangevraagd en er nog altijd niet doorheen
is. ‘Dat is natuurlijk zeer kwalijk. Zo
wordt het uiteindelijk toch een crisis’,
zegt projectleider Esther Kok.</p>
<p><span>Hoe kon het heldere wetsvoorstel</span>
uitmonden in het ‘bureaucratische monster’
dat het volgens betrokkenen geworden is?
Vanaf het begin botsten de belangen.
Vertegenwoordigers van patiëntenbelangen
drongen aan op zoveel mogelijk manieren om
dwang te kunnen afwenden. Burgemeesters en
politie wilden juist meer mogelijkheden om
in te grijpen. De <span>ggz</span> en het
OM, worstelend met te weinig capaciteit,
wilden er geen van beide meer
verantwoordelijkheden bij.</p>
<p>In de eerste versie van de wet, waar Kips
zo enthousiast over was, leek de
belangenstrijd nog te kunnen worden
opgelost via ‘commissies’: groepjes van
een onafhankelijke psychiater, een jurist
en een vertegenwoordiger van het familie-
en patiëntperspectief. Zij moesten samen
met de patiënt onderzoeken of gedwongen
behandeling echt nodig is of dat er
vrijwillige alternatieven bestaan. De
rechter zou op basis van hun advies de
beslissing nemen.</p>
<p>De commissies zijn het geesteskind van
psychiater Remmers van Veldhuizen, die in
Australië had gezien hoe goed ze daar
werkten: ‘In een prettige, bijna
no-nonsense-sfeer werd gezegd: er is van
alles geprobeerd met jou, je hebt voor
angst gezorgd in je gezin en dingen kapot
gemaakt en nu vindt de dokter dat je
gedwongen moet worden behandeld. Dan kon
de patiënt zelf iets uitleggen,
bijvoorbeeld: als ik maar niet díe
medicatie krijg, want dan word ik
stapeldol. Er viel te onderhandelen.’</p>
<p>Een Nederlandse pilot bevestigt dat
familieleden en patiënten zich door de
commissie serieuzer genomen voelen, al
vindt Gee de Wilde, medeoprichter van
patiëntenvereniging MIND, de commissies
het begin van de juridisering en
bureaucratisering. Hij had liever gezien
dat er harder was gewerkt aan het
voorkomen van dwang dan aan het regelen
ervan. Psychiaters zijn overwegend
positief over de commissies, maar zij
klagen ook over de mogelijke bureaucratie:
er zouden zo’n 26 extra psychiaters nodig
zijn. Rechters vinden de procedure te
complex.</p>
<p>Bezuinigingsdrift na de kredietcrisis
geeft de doorslag: de politiek vindt de
geschatte dertig miljoen euro aan kosten
te veel. In 2012 veegt minister Edith
Schippers ze van tafel. Maar wie moet dán
de gevoelige kwestie van gedwongen
behandeling aanvragen bij de rechter? De
taken worden herverdeeld, waarbij vooral
de geneesheer-directeuren verantwoordelijk
worden gemaakt. Zijzelf zijn daar niet
onverdeeld gelukkig mee; het betekent
alsnog meer werk en meer benodigde
menskracht. Ook de patiëntenverenigingen
zijn niet blij: zij vrezen voor de
traditionele almacht van de dokter.</p>
<figure> <figcaption></figcaption></figure>
<div>‘Waarom niet de wet gewoon niet meer
uitvoeren? De rechtbank, het OM, de GGZ –
we lopen allemaal vast. Het is gevaarlijk.
Prutswerk’</div>
<p><span>Het gebakkelei rondom de wet</span>
komt in een stroomversnelling na de moord
op Els Borst, in februari 2014. De
moordenaar, Bart van U., verkeert in de
waan een goddelijke opdracht te hebben
gekregen. In een onderzoek naar de
tragedie komt de commissie-Hoekstra met
vernietigende conclusies over de rol van
de politie, OM en, in mindere mate, de <span>ggz</span>.
Een van de fouten luidt dat de partijen
informatie over Van U. niet met elkaar
deelden, waardoor zij de risico’s verkeerd
inschatten. De commissie stelt dat er
dringend een betere aanpak moet komen van
mensen die door hun psychische stoornis
een gevaar voor de samenleving kunnen
vormen.</p>
<p>‘Het debat sloeg definitief om van
“minder dwang toepassen” naar “we moeten
de samenleving beschermen tegen die enge,
verwarde personen”’, herinnert Rutger Kips
zich. Burgemeesters en politie laten
luider van zich horen: zij willen meer
middelen om mensen die door een psychische
stoornis overlast veroorzaken in de zorg
te krijgen en deze wet lijkt daar de weg
voor. Er ontstaat een wapenwedloop tussen
bescherming van de openbare orde enerzijds
en rechtsbescherming van patiënten
anderzijds. Terwijl Kips en andere
vertegenwoordigers van het
patiëntperspectief met lede ogen aanzien
hoe het maatschappelijke debat verandert,
hameren ze steeds harder op de
zorgvuldigheid van de besluitvorming. ‘Wij
wilden absoluut niet dat de psychiaters
vanuit hun tunnelvisie zomaar konden
beslissen dat dwangzorg nodig was,’ zegt
Kips. ‘Wij wilden dat een onafhankelijke
partij zou meekijken over de schouder van
de geneesheer-directeur.’</p>
<p>Die rol wordt de officier van justitie
toebedeeld. Voortaan moet het OM de
gedwongen behandeling bij de rechter
aanvragen. Niet alleen wordt zo
tegemoetgekomen aan de wens van de
patiëntenverenigingen om de besluitvorming
te toetsen, het OM krijgt ook een centrale
rol bij de vele nieuwe informatieplichten
in de wet waar de commissie-Hoekstra voor
pleitte. Alle informatie over patiënten
die <span>ggz</span>, politie, gemeente
en het OM moeten gaan uitwisselen moet
gaan samenkomen bij de officier van
justitie. Het OM heeft weinig zin haar
‘zwarte’ strafrechtjas te verruilen voor
een ‘witte’ doktersjas en waarschuwt dat
zij de werkdruk niet aan zal kunnen, maar
dat mag niet baten; iemand moet het doen.</p>
<p>De geneesheer-directeur lijkt daarmee op
de achtergrond te komen, maar ook de
informatie- en verantwoordingsplichten
voor de <span>ggz</span> nemen alleen
maar toe. De procedure is met tussenkomst
van de officier van justitie veel
ingewikkelder geworden, en om patiënten
hier goed van op de hoogte te houden,
moeten die vele brieven krijgen. Wat ook
in die patiëntenbescherming past: mensen
krijgen de mogelijkheid om zelf een ‘plan
van aanpak’ te schrijven om gedwongen
behandeling te voorkomen. Kips geeft het
grif toe: ‘Aan een heleboel bureaucratie
die nu in de wet zit, heb ik persoonlijk
bijgedragen. Ik sta daar nog steeds
achter. Het was bedoeld om de
mensenrechten te bewaken: dwangtoepassing
mag alleen als het écht niet anders kan en
alleen via een uiterst zorgvuldige
procedure.’</p>
<p>‘Dit is geen betere wet’, zegt psychiater
en huidig voorzitter van de NVvP Elnathan
Prinsen in mei 2017 tijdens een
deskundigenbijeenkomst in de Eerste Kamer.
Ook andere deskundigen, waaronder het OM,
roepen de senatoren op de wet niet af te
hameren. Maar de politiek heeft haast: het
wetgevingsproces duurt nu al lang genoeg.
Bij voorganger Bopz, waaraan meer dan
twintig jaar werd geschaafd, kwam dat de
uitvoerbaarheid ook niet ten goede. Wat
nog wel wordt bedongen is uitstel in de
invoering en de belofte van een evaluatie,
twee jaar na ingang.</p>
<p><span>Het ene moment staat</span>
geneeskundestudent Anne boodschappen te
doen, het volgende probeert ze wijs te
worden uit het onsamenhangende verhaal van
een man die zojuist heeft geprobeerd
zichzelf te suïcideren. Voor de student is
het haar bijbaantje. Zo’n twee keer per
week heeft ze acht uur lang
‘bereikbaarheidsdienst’: ze hoort de
verhalen aan van mensen die acuut
gedwongen behandeling dreigen te krijgen.
Anne krijgt een oproep wanneer er ergens
in Nederland voor iemand een
crisismaatregel wordt aangevraagd. Van
tevoren weet ze nooit wat ze gaat krijgen.
Vaak iemand in psychose, soms iemand die
suïcidaal is, anorectisch of met een
verslaving. Binnen een uur wordt van haar
een verslag verwacht. Ze moet een vast
script afdraaien: vragen of de patiënt
toestemming geeft voor een gesprek; wat
zijn ‘visie’ is op de crisismaatregel; of
ze zijn gegevens mag doorsturen naar de
patiëntenvertrouwenspersoon en of de
patiënt afziet van het recht op een
advocaat.</p>
<p>Anne doet het werk van de burgemeester.
De Wet verplichte <span>ggz</span>
bepaalt namelijk dat er door de
burgemeester moet worden ‘gehoord’, om een
onafhankelijk oordeel te vormen of
gedwongen behandeling wel aan de orde is.
Veruit de meeste gemeenten besteden deze
‘hoorplicht’ uit aan de <span>ggd</span>
of aan een bedrijf. Anne belandde via een
uitzendbureau bij deze ‘hoorservice’. Ze
had nog nooit met psychotische mensen
gepraat. ‘Het zijn heel aparte gesprekken.
Dan vraag ik: wat vind je van de
crisisopname? En dan zegt diegene: ik heb
bloemkool gegeten. Ik kijk er nog iedere
keer van op.’ Ze doet haar werk zo
consciëntieus en empathisch mogelijk.
Officieel moet ze zich aan het script
houden, maar onbegrijpelijke formuleringen
zoals ‘heeft u bedenkingen tegen het laten
bijstaan door een advocaat?’ past zij aan:
‘U heeft recht op een advocaat, wilt u
dat?’</p>
<p>Hoewel Anne tevreden is met haar bijbaan,
kent ze ook frustratie: ‘Ik wil hen
helpen, maar in meer dan de helft van de
gevallen is het onbegonnen werk, omdat
iemand niet praat of omdat er geen touw
aan vast te knopen is.’ In andere gevallen
is er wel een gesprek mogelijk. ‘Dat zijn
vaak mensen bij wie suïcidaliteit speelt,
of anorexia. Hun visie kun je echt
opschrijven en dan hoop ik maar dat de
burgemeester dat ook in overweging neemt
en niet denkt: ik keur alles goed.’ De
beslissing van de burgemeester krijgt ze
niet te horen. Als zij haar verslag heeft
geüpload, is haar taak volbracht.</p>
<p>Elders in het land logt een burgemeester
in op het informatie-uitwisselingssysteem
voor de dwangwet, via de computer of de
smartphone. In het dossier ziet die
burgemeester het advies van de arts en kan
hij of zij het hoorverslag lezen of
terugluisteren. De hoorplicht is de
burgemeesters net zo in de maag gesplitst
als de officieren van justitie de
regierol. ‘Een bijna theoretische
exercitie’, werd de plicht voor ingang van
de wet genoemd door Liesbeth Spies,
burgemeester van Alphen aan den Rijn en
voorzitter van het Nederlands Genootschap
van Burgemeesters. Na een half jaar
ervaring vindt ze dat nog steeds: ‘Zeker
als iemand in een psychose zit, geen goed
zelfinzicht heeft en de arts adviseert dat
diegene niet gehoord kan worden, dan is
mijn stellige overtuiging toch dat het
advies van de arts meer leidend moet zijn
dan de wet die zegt: horen.’</p>
<p>Volgens Spies leidt de hoorplicht niet
tot een ander oordeel over de
crisismaatregel. ‘Ik heb nog geen
situaties gehad waarin het advies van de
behandelend arts niet is opgevolgd. Ook
van collega’s heb ik dat nog niet gehoord.
En ik vraag me af of het in het belang van
de cliënt is. Die is vaak al uit z’n eigen
omgeving gehaald, vervoerd naar een
locatie waar de beoordeling plaatsvindt,
en dan moet er dus ook gehoord worden.’</p>
<p><span>Ook het ‘plan van aanpak’,</span>
het alternatieve plan dat een patiënt zelf
mag opstellen om dwangzorg af te wenden,
pakt minder mooi uit dan gedroomd. Binnen
drie dagen nadat de patiënt een brief van
de geneesheer-directeur heeft ontvangen,
moet die schriftelijk melden zo’n plan te
willen maken. Maar als patiënten daar al
op ingaan, vertelt Remco de Winter,
geneesheer-directeur van Rivierduinen, dan
staan hun plannen meestal vol met ‘onzin’.
‘Eigenlijk slaat het nergens op. We gaan
natuurlijk niet die ingewikkelde
dwangzorgaanvraag doen als we denken dat
er nog een mogelijkheid is dat de patiënt
vrijwillige zorg wil ontvangen.’ Pieter
Prins van Altrecht bevestigt: ‘Het gaat
hier om een groep mensen die de post vaak
niet eens opent. De bedoelingen waren
goed, maar het schiet volkomen z’n doel
voorbij.’</p>
<p>Psychiater in opleiding Jessica Verhagen
deed de afgelopen zes maanden in haar
instelling Dimence onderzoek naar het plan
van aanpak. Slechts vijf procent van de
patiënten leverde een plan in. ‘Dat is
ontzettend weinig’, zegt ze. ‘Maar: bij de
helft van hen – drie procent van het
totaal – was het plan zo goed dat het
dwangzorg kon voorkomen. Voor hen werkt
het dus wél.’ Het ging vooral om patiënten
die ziektebesef hebben en al eerder
dwangzorg hadden gehad, zegt Verhagen. ‘Je
kunt je afvragen of we bij die ene patiënt
die een succesvol plan schrijft niet
sowieso de dwangzorg hadden kunnen
afwenden. Hebben we daar al die brieven
voor nodig?’</p>
<p><span>Het protest van de psychiaters</span>
met de papierrol lijkt indruk te hebben
gemaakt: al in februari zegt
staatssecretaris Paul Blokhuis reparaties
toe. Maar omdat fundamentele wijzigingen
met een reparatiewet niet gemaakt kunnen
worden, blijken de aanpassingen miniem,
zoals een verruiming van een termijn met
een paar dagen. ‘Een zoethoudertje’, aldus
geneesheer-directeur Chefren ten Noever
van Fivoor. Naar schatting gaat er van de
25 meter lange rol slechts anderhalve
meter af.</p>
<p>Nu duidelijk is dat de <span>ggz</span>
nog meerdere jaren opgescheept zit met een
wet die zij onuitvoerbaar vindt, beraamt
de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie
nieuwe acties. ‘Misschien een week geen
crisisopnames doen’, overweegt voorzitter
Elnathan Prinsen hardop aan de telefoon.
‘Er komt een punt waarop je burgerlijk
ongehoorzaam móet zijn.’ Ten Noever riep
tijdens een overleg met collega’s uit
andere instellingen al op tot een boycot:
‘Als iedereen er zo op vastloopt, waarom
dan niet het ultieme middel inzetten en de
wet gewoon niet meer uitvoeren? De
rechtbank, het OM, de <span>ggz</span> –
we lopen allemaal vast. Het is gevaarlijk,
het is prutswerk! Weg ermee!’</p>
<p>Toch benadrukken de betrokkenen nog
altijd achter de idealen van de wet te
staan: dwang voorkomen, zorg op maat,
inspraak voor patiënt en naasten. De geest
van de wet vindt men prachtig, maar die
geest is inmiddels ver te zoeken. De
letter van de wet wordt ondertussen over
alle patiënten uitgestort, terwijl slechts
een enkeling, mondig en intelligent, daar
raad mee weet. Patiëntenrechtenadvocaat
Dick Poot: ‘95 procent van mijn cliënten
ontbreekt het aan ziektebesef. De stoornis
staat aan het roer. Dat moet je altijd
voor ogen hebben.’ Zorg op maat? ‘De
nieuwe wet staat humane zorg in de weg.’</p>
<p>In zijn huiskamer in Nijmegen steekt
Rutger Kips nog een sigaret op. ‘Het is zo
technisch geworden, zo bureaucratisch. Het
ís ook verschrikkelijk moeilijk: het gaat
over een enorm breed scala aan mensen en
aan gektes, en daar moet het allemaal voor
kloppen. Je probeert de connectie te
houden tussen wetssysteem, de bureaucratie
eromheen en de mens. Maar dan verdwijnt
toch de mens uit beeld. Niemand heeft het
zo bedoeld, en toch is het gebeurd.’</p>
<hr>
<p>Dit onderzoek kwam tot stand met steun
van Fonds Bijzondere Journalistieke
Projecten, fondsbjp.nl. De echte naam van
Anne is bekend bij de redactie</p>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="css-1uezb08"><br>
</div>
</div>
</div>
</div>
</body>
</html>