<div dir="ltr">Om je vingers bij af te likken, die man..</div><div class="gmail_extra"><br><div class="gmail_quote">Op 23 maart 2015 17:21 schreef J.N. <span dir="ltr"><<a href="mailto:jugg@ziggo.nl" target="_blank">jugg@ziggo.nl</a>></span>:<br><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0 0 0 .8ex;border-left:1px #ccc solid;padding-left:1ex"><a href="http://www.volkskrant.nl/dossier-thomas-von-der-dunk/is-de-pvda-nog-te-redden~a3919390/" target="_blank">http://www.volkskrant.nl/dossier-thomas-von-der-dunk/is-de-pvda-nog-te-redden~a3919390/</a><br>
<br>
Is de PvdA nog te redden?<br>
<br>
Opinie Dertig jaar geleden haalde de PvdA in de Tweede Kamer nog<br>
moeiteloos vijftig zetels. Ze mag blij zijn als er straks vijftien<br>
overblijven.<br>
<br>
Door: Thomas von der Dunk 22 maart 2015, 13:00<br>
<br>
<br>
Een van de cruciale verschillen tussen de VVD en de PvdA is dat de VVD<br>
de schuld voor eigen puinhopen bij anderen zoekt, en de PvdA de schuld<br>
voor andermans puinhopen bij zichzelf. De VVD laat ook het meest<br>
complete morele falen blijmoedig van zich afglijden, de PvdA neemt het<br>
leed van de hele wereld op zich. Van dat eerste zagen we recent een<br>
voorbeeld met Edith Schippers, die de geur van bederf die uit eigen<br>
kring opsteeg maar aan een complot ging wijten.<br>
<br>
Sinds een jaar kiest echter ook de PvdA in dat opzicht voor de VVD-lijn:<br>
dat zij nu voor de derde keer op rij bij verkiezingen verpulverd is,<br>
ligt niet aan de ingeslagen koers 'waarvan de resultaten alleen helaas<br>
nog niet zichtbaar zijn', maar aan het onbegrip daarvoor van de<br>
ongeduldige kiezer. De partijtop lijkt nog in staat van ontkenning te<br>
verkeren. Met verbijsterende lankmoedigheid werd woensdag het zoveelste<br>
catastrofale verlies afgedaan als 'pijnlijk, maar verwacht'.<br>
<br>
Dertig jaar geleden haalde de PvdA in de Tweede Kamer nog moeiteloos<br>
vijftig zetels. Ze mag blij zijn als er straks vijftien overblijven.<br>
Toen de partij in 2002 na Paars-II gehalveerd werd (wat nu dus opnieuw<br>
gebeurd is), trad Ad Melkert direct af. Voor alle duidelijkheid: zijn<br>
stemmenpercentage lag toen nog altijd vijftig procent hoger dan dat van<br>
Samsom van de week.<br>
<br>
Met een enorm contingent van het sociaal-democratische kernelectoraat<br>
uit de lagere en middeninkomens, wier zorg niet is - althans niet op de<br>
eerste plaats - of nieuwe Minerva-ministers wegens iets als 'te hoge<br>
lastendruk' (speerpunt van het rechtse trio VVD, CDA en D66) nog de<br>
financiering van hun feodale kasteel rond kunnen krijgen, verkeer ik<br>
sinds twee jaar mentaal dakloos in het niemandsland tussen PvdA en SP,<br>
wanhopig op zoek naar een partij die niet bestaat.<br>
<br>
Met veel andere gewone linkse kiezers voel ik mij door Den Haag verraden<br>
en verkracht. Voor het eerst van mijn leven heb ik dan ook serieus<br>
overwogen niet te gaan stemmen, omdat mij steeds sterker het gevoel<br>
bekruipt dat het niets uitmaakt. Dat was in feite ook de boodschap van<br>
het kabinet. Het maakte zichzelf tot inzet van de verkiezingen, maar<br>
verklaarde tegelijkertijd: wat de uitslag ook is, wij gaan door. Met<br>
andere woorden: de kiezer doet er bij verkiezingen niet toe.<br>
<br>
Geen wonder dat na zo'n schijnvertoning de opkomst zo laag was. En dat<br>
ook met elke nieuwe verkiezingscampagne het niveau van de tv-debatten<br>
verder zinkt door politiek tot een personenstrijd te reduceren, met de<br>
uit kijkcijfersgeilheid opgeklopte freefight tussen de terror-oehoe en<br>
de geblondeerde wolf als dieptepunt.<br>
<br>
Zoals Niels Feitsma maandag in de NRC betoogde: wat de uitslag ook is,<br>
het beleid ligt vast. Wat rest is gefrummel in de marge. De politiek is<br>
dood, omdat het debat tussen botsende maatschappijvisies de facto uit<br>
Den Haag is verdwenen. Als consument hebben we weliswaar individueel<br>
meer keuzevrijheid dan ooit, als burgers hebben we collectief echter<br>
niets meer over onze samenleving te zeggen.<br>
<br>
Wat dat betreft vormt de ervaring die Griekenland nu opdoet ook een<br>
voorbode van onze toekomst. Als gevolg van de neoliberale afbraak van de<br>
staat heeft de politiek zichzelf in Nederland net als elders machteloos<br>
gemaakt en aan de grillen van de financiële markten overgeleverd. Die<br>
dicteren verdere bezuinigingen en privatiseringen, gekoppeld aan meer<br>
ongelijkheid en meer onzekerheid.<br>
<br>
Ook de PvdA, die zich in 2012 op miraculeuze wijze wist te herstellen<br>
door zich tegen het 'rechtse rotbeleid' van Rutte-I te keren, blijkt<br>
niet bij machte dit denkframe te doorbreken. Niet zonder reden<br>
onderschreven veel kiezers de SP-visie dat de PvdA VVD-beleid uitvoert<br>
en haar ziel aan de VVD heeft verkocht.<br>
<br>
'Het landsbelang'<br>
<br>
<br>
Zelfs van de nog gebleven PvdA-kiezers wenst nu bijna de helft het einde<br>
van dit kabinet. Van de sinds 2012 naar SP en GroenLinks weggelopenen is<br>
dat de overgrote meerderheid. Die keren zich terecht tegen de toenemende<br>
één-pot-nat-praktijk en het bijbehorende impotente Haagse<br>
bestuurdersgebabbel over 'verantwoordelijkheid nemen', 'doorzetten',<br>
'hervormen' - plus het meest misbruikte apolitieke chantagewoord: 'het<br>
landsbelang' - dat er voor zorgen moet dat ook de laatste serieuze<br>
oppositiepartijen zich via onzichtbare achterkamertjes (in plaats van<br>
via een open ideeënstrijd in het parlement) aan Rutte-II gaan committeren.<br>
<br>
Vooral D66, met haar beroep op CDA, SP en GroenLinks om nu ook eens mee<br>
te doen, gaat daarin zeer ver. Ooit opgericht om duidelijkheid te<br>
scheppen, is haar attitude thans van een ziekmakende klefheid.<br>
<br>
Voor de PvdA bestaat er alleen enige kans op overleven, als zij zich<br>
eindelijk realiseert dat het aangaan van deze coalitie de grootste<br>
vergissing uit haar bestaan is. Al in de verkiezingsnacht ging het mis,<br>
toen Samsom, aangemoedigd door de commentatoren van enkele grote kranten<br>
die allang de kluts kwijt zijn, omwille van de 'regeerbaarheid' het<br>
eigen verkiezingsprogramma opzij zette.<br>
<br>
Vervolgens werd de PvdA, voorspelbaar, slachtoffer van vier zaken. Ten<br>
eerste van een regeeraccoord, waarbij het VVD-frame van dogmatische<br>
begrotingsdiscipline elk verstandig neokeynesiaans beleid - zie Obama's<br>
economische succes! - onmogelijk maakte. Ten tweede de doorgeslagen<br>
reorganisatiedrift: alles overhaast op de schop, met de pgb-puinhoop als<br>
gevolg. Ten derde dat de uit PVV-angst voortgekomen VVD-aanval op de<br>
rechtsstaat, waarmee de PvdA in het regeeraccoord had ingestemd, met<br>
hulp van anderen moest worden gecorrigeerd. Ten vierde dat de PvdA uit<br>
coalitietrouw moest zwijgen in pijnlijke dossiers als gas en zorg,<br>
alsmede bij de Opstelten-incompetentie plus morele smurrie van de VVD.<br>
<br>
Voor de PvdA zijn er nu twee alternatieven: of op korte termijn breken,<br>
bijvoorbeeld op de cruciale herziening van het belastingstelsel, waar<br>
rechts af wil van de progressie in het systeem. Of het uitzingen tot<br>
2017 om definitief door de kiezer en dan ook door de coalitiepartner bij<br>
het grofvuil te worden gezet.<br>
<br>
Thomas von der Dunk is cultuurhistoricus<br>
_______________________________________________<br>
D66 mailing list<br>
<a href="mailto:D66@tuxtown.net">D66@tuxtown.net</a><br>
<a href="http://www.tuxtown.net/mailman/listinfo/d66" target="_blank">http://www.tuxtown.net/mailman/listinfo/d66</a><br>
</blockquote></div><br></div>