<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.0 Transitional//EN">
<HTML><HEAD>
<META content="text/html; charset=iso-8859-1" http-equiv=Content-Type>
<META content="MSHTML 5.00.2614.3500" name=GENERATOR>
<STYLE></STYLE>
</HEAD>
<BODY bgColor=#ffffff>
<DIV><FONT face=Arial size=2>
<DIV><FONT face=Arial size=2>Bij de ruim over de honderd bijdragen ( ! Heeft
iedereen nu al vakantie?) in mijn inbak, waren er nog een stuk of tien over
duurzaamheid, Doembo, etc. Het lijkt erop dat de discussie verpietert. Dan
heeft/krijgt Erik vdMb (wiens bijdragen ik met plezier heb gelezen) gelijk. Ik
wil echter niet degene zijn die het licht uitdoet en daarom toch nog wat
reacties en op het eind van dit verhaal een voorstel/conclusie. Reacties in
chronologische volgorde:</FONT></DIV>
<DIV><FONT face=Arial size=2>1) de inbreng van Buma van 19/12 (te ingewikkeld,
te simpel, zegt hij, hardop denkend) is me te theoretisch en te vaag. We zitten
in Nederland en in de wereld met een volstrekt concreet probleem, nl. vervuiling
in vele vormen. CO2 is daar een van. Duurzaamheid gaat overigens over meer
dan dat en over voor ieder waarneembare zaken. Bijvoorbeeld, in Jakarta, Tokyo,
Mexico lopen mensen met stofmaskers op op straat; hier in de polder hebben we
meer dan 1000 verdachte locaties van afvalstortingen; het water wordt tot drab
in de zomer, Nederland verdroogt. Ga zo maar door. Dat zijn geen problemen die
je met je 'buik' oplost. Daar komt het hoofd en verantwoordelijkheidsgevoel bij
kijken. En verantwoordelijkheidsgevoel is ook een WAARDE (daar moet het volgens
Buma om gaan; ben ik met hem eens), verantwoordelijkheid voor onze kinderen en
voor de minder bedeelden. Daar gaat wat mij betreft duurzaamheid over. En ook
over 'echte welvaart' (Buma), die wat mij betreft aan het afnemen is. Daarom
mijn verzoek Buma, blijf er nog even bij, met het hoofd.</FONT></DIV>
<DIV><FONT face=Arial size=2>2) William Oosterwijk (20/12) wil het terrein van
duurzaamheid "stap voor stap'' verkennen, te beginnen bij PV ?). Het hangt mijns
inziens af van wat we willen. Als we een min of meer afgerond stuk willen dat
een bijdrage kan leveren aan het D66 programma (zoals ik een week geleden voor
mogelijk hield), dan is een top-down benadering te verkiezen. Eerst een
'helicopter-view' (een hoofdstuk indeling, zeg maar), en daarna de invulling.
Als we willen discussieren over elementen van duurzaamheid, dan kan dat
natuurlijk, maar het zal m.i niet leiden tot een samenhangend geheel. Ik geef er
de voorkeur aan om te beginnen met het masterplan, dat wel in William's hoofd
zit ( 20/12). Dat past m.i. ook beter in het 'systeem denken' ( door
anderen wel verward met 'zweverige holistische benaderingen') dat hij (en ik)
voorstaat.</FONT></DIV>
<DIV><FONT face=Arial size=2>3) Max Kok heeft mij niet begrepen toen ik het over
heffingen had. Het gaat mij niet om het heffen 'per se', maar om een systeem
waarbij de externe kosten, ook wel sociale kosten genoemd, in de prijzen tot
uiting komen. Heffingen doen mensen (ook de armeren) minder van die vervuilende
producten consumeren en geeft de heffende instantie de mogelijkheid de nadelige
gevolgen van vervuilende productie te compenseren. Het bekende tweesnijdende
zwaard. Of ze "sociaal scheef" uitwerken valt overigens zeer te bezien.( Het
zijn vaak juist luxe goederen die vervuilend worden geproduceerd en gebruikt
(auto's, vliegtuigen, biefstukken, etc.)). Maar daar gaat het niet om. Sociale
politiek moet je via een goed inkomensbeleid vorm geven, niet via de prijzen. Ik
had het over zaken als vermeld door Veltman (21/12), die Henderson ten tonele
voert (groen belastingstelsel, belasting op vervuiling, etc.). </FONT></DIV>
<DIV>4) Fluks (20/12) mist uitgangspunten in de discussie. Die zijn
inderdaad tot nu toe wat impliciet gebleven. Mijn uitgangspunt is dat de mens,
voorzover hij daartoe de middelen heeft, een leefbare aarde moet achterlaten aan
opvolgende generaties (het begrip duurzaamheid). Waarom dat idealisme? Simpel,
ik heb kinderen en nog wat irrationele gevoelens, die mij opwekken niet
lijdzaam te wachten op wat gaat gebeuren. Een verder uitgangspunt is, dat
ik zie, constateer dat we op vele manieren de aarde uitputten. Mogelijk dat de
technologische ontwikkeling ons op tijd voor rampen behoedt, maar ik ben daar
niet zeker van. Duurzaamheid (zorg voor volgende generaties) is dus
inderdaad uitgangspunt, en geen gevolg.</DIV>
<DIV>5) Erik van den Muijzenberg (20/12) spreekt wijze woorden. Hij is niet
zeker over de basis van de discussie (is er een door de mens veroorzaakt
broeikas effect en is dat erg?). Wat mij betreft is dat voldoende
behandeld. Niemand is 100% zeker, maar er zijn sterke aanwijzingen en
het VOORZORGSBEGINSEL noopt tot handelen omdat we hoogstwaarschijnlijk te
maken hebben met onomkeerbare processen. Verder geeft hij aan waarom zijns
inziens het schrijf experiment geDOEMd is te mislukken. Hij zal wel gelijk
hebben. Ik heb daar niet zo'n moeite mee: "Ook het pogen is schoon" en iets (al
is het klein) zal toch wel resulteren. Verder bevalt mij dit discussieren beter
dan vrijblijvend 'chatten'. Een groot gedeelte van de discussie die zich
ontspon tussen Erik vdMb en Buma had ook bilateraal gekund.</DIV>
<DIV>6) Theo Veltman (21/12) heeft voor ons een boek gelezen: Henderson's
"Creating Alternative Futures". Het 'incalculeren van sociale kosten in de
meetlat voor de welvaart' is een onderwerp door mij aangestipt in mijn bijdrage
van 19/12 (zie bij Roefie Huetink, onze eigen Nederlandse kampioen op dat
gebied; hij promoveerde al op het idee van een groen BNP in 1969). Ik ken geen
enkele econoom die niet vindt dat er een "groen BNP" zou moeten zijn als een
juist kompas voor ons (economisch) handelen. Landen die denken dat ze groeien en
hoge groeicijfers rapporteren (zoals Indonesie enige jaren terug), hebben in
feite een negatieve groei als je de VERKOOP VAN KAPITAAL (zoals exporten van
eindige grondstoffen, ja ons gas uit SloCHteren) aftrekt van het BNP (in plaats
van erbij optelt!) en je rekening houdt met verlies van "kapitaal"
(verzilting van gronden, verwoestijning, verzuring, erosie, etc.). Het IVN
studeert op het Nederlandse 'groene BNP' (te beantwoorden vraag: Hoe groot zou
het inkomen (BNP) zijn als slechts duurzame productie was toegestaan? Hanteert
daarbij de 'sterke duurzaamheid's definitie, voor de ingewijden). De eerste
resultaten zijn redelijk beklemmend: een reductie van zo'n 50%! , hetgeen ons
qua inkomen zou terugwerpen op het (bekende) jaar 1984 of daaromtrent. Voorzover
mij bekend is er weinig paars-politieke belangstelling voor de door EZ
gefinancierde studie. Veltman somt 6 punten op als concept uitgangspunten voor
D66. a. "belasting heffen op vervuiling" staat vast wel in het huidige
programma. Hoeveel en in welk tempo wellicht minder duidelijk. Het probleem is
het in de pas lopen met andere landen, m.n. die van de EU. b. "milieubelasting
apart houden en frquent laten zien waaraan het wordt uitgegeven" is voor mij
nieuw. Het lijkt me zeker de moeite waard dit uit te werken. Voor de
duidelijkheid van de discussie: het gaat hier om kosten die niet in de prijzen
tot uiting komen. Niet te verwarren met belastingen zoals BTW en IB. Daarom m.i.
beter spreken van milieuHEFFING. c."mobiliseren van groepen burgers die
verantwoordelijk worden voor hun gebied". Een soort milieuwacht voor de buurt
dus. Ik ben daar (nog) niet voor; lijkt me overheidstaak. Is een gekozen
milieu-inspecteur iets voor D66, misschien?? :-). d) "Milieu-effectieve
producten vrijstellen van BTW". Prima idee (om de zaak te bespoedigen), maar wel
tijdelijk en voor zolang de belasting op vervuilende productie nog onvoldoende
is. Bedoeling: zo snel mogelijk een 'level playing field' cre-eren. e. begrijp
ik niet. Is dat niet hetzelfde als een 'groen BNP'?. f. is een oude 'klacht' van
nadenkende economen. We kunnen het cijfer van het nationaal inkomen flink doen
toekomen door bij de buren te gaan afwassen, en zij bij ons, tegen betaling.
Grappig dat Veltman "ene" Ismail Serageldin noemt. Hij is 1 van de twee
vice-presidents van de Wereldbank. Een van zijn (vele) publikaties staat in mijn
kast: "Making Development Sustainable". Een aanrader! Het idee van Veltman de
burger meer taken toe te delen zou verder uitgewerkt moeten worden. Persoonlijk
heb ik geen zin om het verkeer te gaan regelen, het milieu te gaan inspecteren,
's nachts wacht te gaan lopen, etc. Met andere woorden: een zinvolle
werkverdeling gaarne in stand houden. De overheid en het land als eenheid, zijn
niet voor niets uitgevonden. Daar hadden ze al diepe gedachten over in de tijd
van Locke, las ik gisteravond.</DIV>
<DIV>7) Anderhalf uur na zijn eerste epistel heeft Veltman zijn tweede af. Het
is een beetje een herhaling van zetten, dus kan ik kort zijn. Definitie van
duurzaamheid: Waarom een andere dan de algemeen gehanteerde? (Brundtland).
Internationaal gemaakte afspraken: Ja, aan houden (open deur). Gezeur over het
wad ?? Dat is tegen mijn zere teen. Het (huur)leger inzetten? Nee, hebben een
andere taak en opleiding. </DIV>
<DIV>8) Na een kwartier komt er nog een 'afterthought': we hebben een context
nodig. Zeker. Oosterwijk heeft er een in het hoofd en ik moet bekennen dat ik
ook een geheime agenda had. Zie verder mijn conclusie.</DIV>
<DIV>9) Van den Muijzenberg (23/12) analyseert (weer) waarom het schrijf
experiment zal mislukken. Jammer dat zijn betoog zo in een samenspraak met Buma
is gegoten. Dat maakt het moeilijk te volgen. Zoals ik al zei geloof ik dat
hij gelijk heeft en dat we op deze weg voortgaand ons einddoel (nog in ieders
hoofd) niet bereiken. Hij zegt dat de convergerende fase er zelden komt en dat
er een gespreksleider/voorzitter is. Dat laatste heb ik eerder gesteld, waarna
onmiddellijk een gele kaart van Kok volgde. Maar ik denk - nogmaals - dat het
waar is.</DIV>
<DIV>CONCLUSIE:</DIV>
<DIV>Er zijn m.i. twee manieren om deze discussie (weer) op het spoor te
krijgen. 1 is: we stellen ons een einddoel binnen een bepaalde periode (bijv. 5
pagina's tekst per eind juni). We beginnen met het vaststellen van een hoofdstuk
indeling en verdelen de taken. We doen de discussie met een beperkt aantal
mensen (niet allemaal gelijkdenkenden!) en buiten deze lijst. Tussen resultaten
worden de lijst toegezonden voor commentaar (met verzoek het beleefd te houden).
Een tweede manier is de betreffende paragrafen uit het huidige D66
partijprogramma als uitgangspunt te nemen. Een eerste ronde discussie gaat over
wat er NIET in staat en de tweede betreft commentaar op wat er wel in staat.
Eindresultaat: amendementen op het programma. Ik ben voor het laatste. Waar is
Scheffer trouwens gebleven? </DIV>
<DIV>Tot slot twee aanhalingen uit een stuk wat ik er eerder bij had moeten
pakken (!): "Op wereldschaal en de langere termijn gezien, is er nauwelijks een
hogere prioriteit denkbaar dan duurzame ontwikkeling." en ""Pas als aan het
gebruik van grondstoffen, energie, lucht, water, grond en ruimte een kostprijs
wordt toegekend die gebaseerd is op duurzame ontwikkeling, en als die kostprijs
ook tot uiting komt in de prijs van alle goederen en diensten, ontstaat een
gezonde basis voor fundamentele keuzen op sociaal-economisch terrein". Bron??
Juist! D66 Concept Programma 94-98. Ik had het zelf kunnen schrijven! Mijn
'afterthought': "wat is eigenlijk het bindend element van onze lijstdeelnemers?"
en "waarin verschilt D66 van een gezelligheidsvereniging? </DIV>
<DIV> </DIV>
<DIV>Ik wens ieder een groene Kerst!</DIV>
<DIV> </DIV>
<DIV>Henk Bosch</DIV></FONT></DIV></BODY></HTML>