[D66] De Publieke Geluidsvernietiging: Waarom NPO Radio 1, 2 en 3 Collectief Zijn Verworden tot Auditieve Fastfood

[René Oudeweg]

De Publieke Geluidsvernietiging: Waarom NPO Radio 1, 2 en 3 Collectief 
Zijn Verworden tot Auditieve Fastfood

Er is iets tragisch aan het aanzetten van de Nederlandse publieke radio. 
Niet tragisch in de klassieke zin; het is geen poëtisch drama. Het is 
tragisch zoals het doorklikken van vijftien minuten TikTok-filmpjes 
tragisch is: je wordt nergens slimmer van en toch kost het je tijd, 
energie en hersencellen.

NPO Radio 1: Het Orkest van Overbodige Urgentie

Radio 1 gedraagt zich alsof elke seconde van de dag in brand staat. De 
presentatoren spreken alsof ze een marathon rennen terwijl ze tegelijk 
proberen de luisteraar te overtuigen dat er nu meteen iets héél 
belangrijks gebeurt. Spoed, spoed, spoed — maar zelden inhoud.

Diepgravende journalistiek maakt plaats voor een soort auditieve ADHD: 
korte flarden meningen, haastige gesprekken, en een eindeloze stoet 
“experts” die je probleemloos kunt vervangen door een willekeurige 
voorbijganger met een smartphone. Alles is urgent, en daardoor is niets 
nog werkelijk belangrijk.

Het voelt soms alsof de zender een machine is die continu op de knop 
“paniek, maar met een glimlach” drukt.

NPO Radio 2: Muzikale Pap en Culturele Kneuterigheid

Als Radio 1 hysterisch is, dan is Radio 2 lethargisch. De zender ligt 
als een luie kat op de bank, spinnend van zelfgenoegzaamheid terwijl het 
dezelfde tien liedjes per dag herkauwt. De programmering is een muzikaal 
slaapmiddel: een eindeloze stroom zachte nostalgie, alsof iemand bang is 
dat een nieuw geluid de luisteraar zou kunnen wakker schudden.

Radio 2 is zo bang om te verrassen dat het soms lijkt alsof de zender 
actief probeert om cultureel irrelevant te blijven. Je hoort dezelfde 
stemmen, dezelfde grappen, dezelfde hitlijst-arkeologie, alsof het hele 
medium radio al tien jaar geleden is overleden en niemand het durfde te 
zeggen.

3FM: De Radiovorm van Puberteit

3FM is het publiek georkestreerde equivalent van iemand die wanhopig 
probeert “cool” te doen in een kamer vol mensen die allang zijn 
vertrokken. Het station probeert jong te klinken — maar dan op een 
manier die vooral pijnlijk duidelijk maakt dat het dat niet is.

De toon is hyperactief, maar hol. De muziek is veilig onder het mom van 
vernieuwend. De presentatoren doen soms alsof ze in een intern 
bedrijfsfilmpje spelen waarin ze moeten laten zien “hoe gezellig werken 
bij NPO is.”

3FM lijkt op een band die ooit relevant was, toen dertig jaar niets 
heeft uitgebracht, en nu ineens een TikTok-account heeft aangemaakt om 
te vragen: “Ben ik nog cool?”

De Werkelijke Schande: Publieke Ruimte Zonder Publieke Ambitie

Wat deze zenders werkelijk verbindt, is niet hun doelgroep, hun 
programmering of hun toon — maar hun gebrek aan lef. Ze gedragen zich 
als publieke omroepen die niet willen dienen, maar willen pleasen. En 
pleasen leidt tot middelmaat.

De publieke omroep heeft een mandaat om te verrijken, te verdiepen, uit 
te dagen. In plaats daarvan leveren deze drie zenders vooral inhoud die 
zo warm, zacht en ongevaarlijk is dat je je afvraagt wanneer de 
collectieve lobotomie precies heeft plaatsgevonden.

Conclusie: De Luidruchtige Stilte

NPO Radio 1, 2 en 3 produceren veel geluid, maar weinig gedachten. Veel 
programma’s, maar weinig visie. Veel stemmen, maar weinig stem. Het is 
publieke radio die wel praat, maar niets zegt; die speelt, maar niet 
durft te kiezen; die leeft, maar vooral uit gewoonte.

Nederland verdient publieke radio die wakker is.

Deze drie klinken alsof ze nog slapen.