[D66] Nieuwe Tweede Kamer is geen goede afspiegeling van het land

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  12 november 2025
Auteur: Hans van Soest
URL:    
https://www.ad.nl/politiek/nieuwe-tweede-kamer-is-geen-goede-afspiegeling-van-het-land~ad86f7f8/


Nieuwe Tweede Kamer is geen goede afspiegeling van het land
-----------------------------------------------------------
De nieuwe Tweede Kamer is geen goede afspiegeling van de bevolking. En 
enorm onervaren. Een derde van de Kamerleden is politiek zo groen als 
gras. En dat is een probleem, zegt oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet.

'Dat verklaar en beloof ik' of 'Zo waarlijk helpe mij God almachtig'. 
Met het afleggen van de belofte of de eed worden alle 150 leden van de 
Tweede Kamer woensdag formeel geinstalleerd als volksvertegenwoordiger. 
Van hen doen 55 mensen dat voor de eerste keer. Zo komt er weer een bak 
onervarenheid de Kamer in.

Dat zou zo erg niet hoeven zijn, als de omloopsnelheid van Kamerleden 
niet al jaren enorm hoog was. Nog maar twee jaar terug, na de vorige 
verkiezingen, namen 80 Kamerleden afscheid. Weer twee jaar daarvoor in 
2021 waren het er 68 en in 2017 waren het er 71. En dat is nog los van 
alle Kamerleden die tussentijds vertrekken. Door al die wisselingen 
heeft de Kamer die vanaf woensdag aan de slag gaat gemiddeld nog maar 
zo'n drie jaar ervaring. Dat is minder dan een 'normale' regeerperiode 
van vier jaar.


Blijf op de hoogte

'Dat is erg', zegt oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet. Net als andere 
oud-Kamervoorzitters waarschuwt zij al jaren voor de hoge omloopsnelheid 
van volksvertegenwoordigers in Den Haag. 'Je hebt als Kamerlid gemiddeld 
vier jaar nodig om kennis op te doen over onderwerpen en procedures te 
doorgronden, waarna je echt effectief kunt zijn.'


'Onervarenheid vertraagt oplossingen'

Verbeet wijst op een tegenstrijdigheid bij verkiezingen. 'Kiezers 
stemmen elke keer op een andere partij, omdat ze ontevreden zijn dat 
problemen niet worden opgelost. Maar dat problemen niet worden opgelost, 
hangt ook samen met de onervarenheid van het parlement. Onervarenheid 
vertraagt oplossingen. Zo worden er mede door onervarenheid moties en 
amendementen aangenomen die helemaal niet kunnen, waardoor 
wetsvoorstellen vertraging oplopen.'

Neem de woningmarkt. Een wet die het mogelijk moet maken dat een 
minister kan doorzetten wanneer een provincie of gemeente te lang 
treuzelt met het afgeven van bouwvergunningen, heeft forse vertraging 
opgelopen. De Kamer heeft er afgelopen zomer dingen aan toegevoegd die 
indruisen tegen andere wetten. Dat moet nu eerst gerepareerd worden, 
voordat de wet alsnog kan worden ingevoerd.

De nieuwe Tweede Kamer is niet alleen onervaren, maar ook opvallend 
jong. De helft van de bevolking is 50 jaar of ouder, dat geldt niet voor 
de volksvertegenwoordiging. Slechts 38 procent van de nieuwe Kamer is 
50-plusser, de rest is jonger. Het jongste Kamerlid is de 27-jarige 
Etkin Armut (CDA). Het oudste is de 73-jarige Raymond de Roon (PVV).


Opleidingsniveau hoger dan bevolking

Ook op andere vlakken is de Kamer niet een een-op-een afspiegeling van 
de bevolking. Zo'n 86 procent van de Kamerleden heeft een hbo-opleiding 
of hoger afgerond. In de samenleving is dat ongeveer 37 procent. Al 
jaren zijn er zorgen over dat verschil. Zo is er angst dat de problemen 
die lager opgeleiden ervaren minder snel worden opgemerkt door 
beleidsmakers.

Gekeken naar de regionale spreiding klopt de afspiegeling ook niet 
helemaal. Zuid-Holland levert verhoudingsgewijs de meeste Kamerleden: 
1,3 per 100.000 inwoners. Daarna volgt Groningen met 1,2. Ook 
Noord-Holland, Friesland, Utrecht en Overijssel zitten boven het 
landelijk gemiddelde. Maar bijvoorbeeld Noord-Brabant en Drenthe hebben 
elk maar 0,4 Kamerlid per 100.000 inwoners.

--------
(c) 2025 DPG Media B.V.