[D66] Prijsstijging boodschappen aangetoond: 2-3 maal zo duur (Deel 2)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Telegraaf
Datum:  15 maart 2025
Auteur: Martin Vissr
URL:    
https://archive.ph/https://www.telegraaf.nl/financieel/603920021/wen-er-maar-aan-extreem-hoge-prijzen-gaan-niet-meer-omlaag-pot-appelmoes-voor-3-14-euro-is-het-nieuwe-normaal


Wen er maar aan, extreem hoge prijzen gaan niet meer omlaag:
Pot appelmoes voor 3,14 euro is het nieuwe normaal
------------------------------------------------------------

Waarom het fenomeen inflatie er zo inhakt bij veel mensen, blijkt uit de 
steekproef die De Telegraaf hield van willekeurige supermarktproducten. 
Wie folders uit 2015 bekijkt en die prijzen vergelijkt, weet niet wat 
hij ziet. Shampoo die meer dan twee keer zo duur is geworden, of 
sinaasappelsap die maar liefst verdriedubbelde in prijs. Dit soort 
extreme prijsstijgingen bepalen het beeld dat de Nederlander heeft van 
de inflatie.

Volgens de officiele statistieken steeg het gemiddelde prijsniveau in 
Nederland in tien jaar tijd met 30 procent. Daar zit een waaier aan 
prijsstijgingen onder: 39 procent voor voedingsmiddelen, 49 procent voor 
de horeca, 59 procent voor alcohol en tabak en energie 63 procent. Stuk 
voor stuk fors hogere prijzen dus.

Maar er staan ook categorieen tegenover met veel mildere 
prijsontwikkelingen: kleding en schoenen werden in die periode 'maar' 15 
procent duurder bijvoorbeeld. En telefoons werden zelfs 55 procent 
goedkoper. Dat merken we niet, want we kopen steeds betere toestellen 
die veel meer kunnen dan in 2015. Die zijn wel duurder.


Prijsexplosie is historisch

Inflatie is een combinatie van gevoel en feiten. Laat niemand ons 
aanpraten dat het allemaal tussen de oren zit, want de prijsexplosie van 
de afgelopen jaren is echt historisch. Maar in ons hoofd hebben we ook 
een soort ankers. We weten wat een pak koffie kost, een halfje bruin en 
de huur.

Dat anker is losgeslagen door de recente inflatie, het besef van normale 
prijzen is op drift geraakt. En het zal wel even duren voordat we echt 
gewend zijn aan die nieuwe prijzen. Want de meeste producten zullen na 
de inflatie van de energiecrisis niet meer terugkeren naar het oude 
niveau.

Wie de extreme voorbeelden ziet in de steekproef van De Telegraaf kan 
zich nauwelijks voorstellen dat die officiele inflatiecijfers van het 
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kloppen. Maar vergeet dan niet 
dat het CBS werkt met een zogenaamd mandje van bestedingen.


CBS: 12 procent budget naar voeding

Ieder jaar passen de statistici dat mandje aan op basis van de echte 
bestedingen van Nederlanders. Zo gaat het CBS ervan uit dat 12 procent 
van ons budget opgaat aan voedingsmiddelen, 24 procent aan huisvesting, 
gas, water en stroom en 3,4 procent aan alcohol en tabak. Elke uitgave 
is een onderdeel van dat gemiddelde mandje.

Daarmee zegt het inflatiecijfer iets over de gemiddelde consument, 
alleen is niemand precies gemiddeld. Wie in een slecht geisoleerd 
huurpand zit en een verstokte roker is, zal een hogere persoonlijke 
inflatie hebben dan iemand die alleen water drinkt, niet rookt en de 
hypotheekrente op het laagste punt heeft vastgezet voor vele jaren. Wie 
zweert bij A-merken als Douwe Egberts, Coca-Cola en Calve is natuurlijk 
duurder uit dan degene die het prima vindt om huismerk koffie, cola en 
pindakaas te drinken en te eten.


Volle boodschappenkar aanzienlijk duurder

De meeste Nederlanders hebben inmiddels wel het besef dat de inflatie 
aantikt. Een volle boodschappenkar is aanzienlijk duurder dan drie, vier 
jaar geleden. Een vliegreisje hakt er ook flink in. Uit eten is een 
steeds duurdere grap geworden. En dus passen we massaal ons gedrag aan. 
Bijna iedereen gaat op de kleintjes letten.

Supermarkten constateren dan ook dat er massaal wordt overgestapt van 
dure ketens naar goedkopere en van dure A-merken naar goedkopere 
huismerken. Dat gedrag vertaalt zich vervolgens weer in de CBS-cijfers 
die zich baseren op transactiedata die het bureau wekelijks van de 
supermarkten krijgt.

In Nederland is dit spook nog altijd niet bedwongen. Economen rekenen 
erop dat de inflatie dit jaar boven de 3 procent blijft, nog steeds 
aanzienlijk hoger dan we decennia lang gewend waren. En met alle 
onzekerheid rond de handelsoorlog is de kans op aanhoudend hoge inflatie 
alleen maar toegenomen.


Kleine meevaller

Kleine meevaller: ook de lonen, uitkeringen en AOW zijn flink gestegen. 
Dat zou de inflatie per saldo inmiddels goed moeten maken. Alleen is dat 
prijsanker in ons hoofd nog wel losgeslagen. Wen er maar aan, een pak 
Appelsientje voor 3,99 euro, een pot appelmoes voor 3,14 euro en een 
half pond koffie voor 5,24 euro is het nieuwe normaal.

--------
(c) 2025 Mediahuis