[D66] Prijsstijging boodschappen aangetoond: 2-3 maal zo duur

Sat Mar 15 11:29:25 CET 2025

[Regelmatig stel ik hier dat los van de inflatie boodschappen in ons 
neoliberalistisch paradijs in prijs meer dan verdubbeld zijn. De 
Telegraaf heeft vandaag over deze prijsstijging gepubliceerd...]

Bron:   Telegraaf
Datum:  15 maart 2025
Auteur: Pieter van Erven Dorens en Jeroen Kortschot
URL:    
https://archive.ph/https://www.telegraaf.nl/financieel/3406878/ultieme-vergelijking-kassabonnen-toont-pijnlijke-prijsstijging-boodschappen-prijs-roomboter-in-tien-jaar-verdrievoudigd

Ultieme vergelijking kassabonnen toont pijnlijke prijsstijging
boodschappen: Prijs roomboter in tien jaar verdrievoudigd
--------------------------------------------------------------
Prijzen in de supermarkt zijn in tien jaar tijd door het dak gegaan. 
Maar aan wie ligt dat? De supermarkt of de fabrikant?

Officieel zijn de prijzen in Nederland de afgelopen tien jaar gestegen 
met gemiddeld 30%. Dat lijkt soms veel meer, zeker in de supermarkt. Tal 
van doodnormale producten, van Calve-pindakaas tot Unox-knakworsten, 
zijn in prijs verdubbeld, of meer. Soms is er een vage reden voor. Vaak 
ook niet, tenzij je winstbejag een reden vindt.

Bovenaan een lijstje met vijftig willekeurig gekozen producten uit 
reclamefolders uit 2015 staat een pakje van 250 gram roomboter van 
Campina. Tien jaar geleden betaalde je er bij Albert Heijn EU 1,52 voor, 
nu EU 4,69. Nou is de boterprijs in tien jaar inderdaad verdubbeld, maar 
niet verdriedubbeld. ALDI verkoopt een pakje roomboter dat vast niet 
slechter is voor een luttele EU 2,65.

Opvallend is ook de prijsstijging van een pot Hak-appelmoes van 720 
gram. Tien jaar geleden lag de pot bij COOP voor EU 1,44, nu is dat EU 
3,14. Appels zijn nu ook dubbel zo duur, maar tegen groothandelsprijzen 
hoeft er niet meer dan 80 cent aan appels in zo'n potje te zitten. Het 
schijnt dat glaswerk duurder is geworden, maar de nieuwe eigenaar 
Flexway in de Verenigde Arabische Emiraten wil er vast ook beter van 
worden.

Iglo Lekkerbekjes zijn ook zo'n geval; in tien jaar met 71% in prijs 
gestegen. Er wordt de kweekvis pangasius voor gebruikt, waarvan de prijs 
in het grootste productieland Vietnam sindsdien bijna is gehalveerd. 
Maar de energiekosten van de vriesinstallaties zijn vast opgelopen. Dat 
geldt ook voor de beurskoers van het Amerikaanse moederbedrijf Nomad 
Foods, met als juridisch hoofdkwartier de Britse Maagdeneilanden. Op de 
beurs van New York is het aandeel mede dankzij Nederlandse Kapitein 
Iglo-fans in tien jaar met 58% opgelopen.

Productie sinaasappels Brazilie ingestort

Iets begrijpelijker is de reusachtige prijssprong van het ooit zo 
populaire Appelsientje, van EU 1,39 naar EU 3,99 bij AH. Appelsientje 
wordt gemaakt van bevroren concentraat van sinaasappels uit Brazilie, 
verreweg het grootse productieland en ook een van de goedkoopste. Door 
droogte en boomziektes is daar de productie ingestort. De prijs van het 
concentraat is verdrievoudigd. Toch kan AH het met zijn huismerk voor EU 
2,29 produceren, terwijl je daar zelfs een liter versgeperste 
Valencia-sinaasappelsap voor EU 2,99 krijgt, veel lekkerder natuurlijk.

Kennelijk kan de Nederlandse belegger Standard Investments toch nog wat 
geld uit zijn merk Appelsientje persen. Zij profiteren van het fenomeen 
dat consumenten blijven kopen omdat ze, als ze eenmaal voor een bepaald 
product hebben gekozen, daar niet snel van afwijken, aldus 
gedragspsychologen.

Frisdrankbelasting

Niet snel te begrijpen is de prijssprong van Spa Lemon Cactus, dat in 
een fles van 125 cl nu EU 2,45 kost. Dat is een prijssprong van 158%, 
inclusief de nieuwe frisdrankbelasting van ruim dertig cent. Zijn 
bronwater en aroma's opeens enorm duur geworden? Coca-Cola hield de 
prijsstijging 'beperkt' tot bijna 50%. En waarom zijn Kips Leverworst en 
zelfs Unox-knakworsten in prijs verdubbeld, als de prijs van 
varkensvlees maar met ruim een derde is opgelopen?

De prijsstijging van kaas doet misschien wel de meeste Nederlandse 
huishoudens pijn. Een kilo Zaanlander kost bij AH nu twee keer zoveel 
als tien jaar geleden: EU 17,29. Dat is deels te verklaren door de 
prijsstijging van melk. Voor een kilo kaas is tien liter melk nodig, en 
melk is ongeveer 60% duurder dan in 2015.

Omgekeerde Bonusactie

Bij pinda's is er ook een prijsstijging, maar absoluut niet van het 
kaliber dat een prijsstijging van een pot Calve pindakaas met 115% 
rechtvaardigt. Bij AH betaal je er nu EU 3,79 voor, zeg maar een 
omgekeerde Bonusactie, een pot voor de prijs van twee. Eigenaar Unilever 
zag zijn beurskoers in die tien jaar met 69% stijgen.

Alleen al in 2022 werden de prijzen van producten met ruim 11% verhoogd 
'vanwege de inflatie' en natuurlijk om de aandeelhouders te plezieren. 
De omzetgroei was mager, maar dankzij de hogere prijzen voor consumenten 
bleef het geld toch binnenstromen.

Fabrikanten oppermachtig

'Supermarkten hebben ten onrechte een graai-imago', zegt retailexpert 
Paul Moers stellig. 'Als je kijkt naar de winst-ontwikkeling van 
supermarkten en fabrikanten dan zie je dat fabrikanten gemakkelijk drie 
keer zoveel verdienen als supermarkten. Fabrikanten zijn bezig met het 
creeren van aandeelhouderswaarde, niet met het realiseren van mooie 
producten voor een goede prijs.'

Supermarktbazen klagen al langer over de macht die de vijftig grootste 
fabrikanten over hen uitoefenen. Moers: 'De grootste fabrikanten gooien 
er zo veel reclame tegenaan dat de consument het gevoel heeft er niet 
zonder te kunnen.' Vorige week nog werd bekend dat Jumbo en Albert Heijn 
de door Douwe Egberts eigenaar JDE Peet's gevraagde prijsverhogingen 
gewoon moet accepteren, ondanks een weken durende boycot.

Volgens de supermarkten dicteren de fabrikanten in ieder Europees land 
de prijs die voor hun producten gevraagd moet worden, inclusief winst 
voor de supermarkt. Die prijs is gebaseerd op onderzoek naar wat 
consumenten in Europese landen te besteden hebben. Als ze onder die 
prijs gaan zitten, gaat dat direct ten koste van hun eigen winst.

Inkopen over grenzen heen

De macht van deze grote merken kan beperkt worden als ze gemakkelijker 
producten kunnen bestellen in hun buurlanden. Fabrikanten houden dat nu 
nog tegen en de supermarkten willen dat het wettelijk verboden wordt om 
grenzen op te werpen.

De supermarkten hebben zelf ook boter op hun hoofd. De goedkopere 
huismerken stijgen ook geleidelijk mee met de A-merken. Maar Paul Moers 
relativeert dat. 'Vanwege de hoge prijzen is onderhand de helft van wat 
er in de supermarkten verkocht wordt een A-merk. De winkels houden hier 
veel minder aan over, dus ze moeten die prijzen wel laten meestijgen.'

Wat kan de consument doen? Moers: 'Afkicken van A-merken en nog meer 
huismerken kopen. En verder goed opletten wanneer producten in de 
aanbieding zijn. Nederland is een aanbiedingenland. Daardoor is het 
prijspeil in Nederland ongeveer even hoog als in de andere landen van 
Europa.'

--------
(c) 2025 Mediahuis