[D66] Brandbrief aan politici: 'Jullie vergroten problemen op de woningmarkt'

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  31 juli 2025
Auteur: Dennis Naaktgeboren
URL:    
https://www.ad.nl/wonen/brandbrief-aan-politici-jullie-vergroten-problemen-op-de-woningmarkt~a2ecbe51/


Brandbrief aan politici: 'Jullie vergroten problemen op de woningmarkt'
-----------------------------------------------------------------------

Politieke partijen dreigen de problemen op de woningmarkt alleen maar te 
verergeren. Het is hoog tijd voor realistisch langetermijnbeleid, zonder 
valse beloften. Daarvoor pleiten vier prominente experts. 'Er moet echt 
wat gebeuren.” Een impopulair voorbeeld: bouw de hypotheekrenteaftrek 
af.

De conclusie is tamelijk ontluisterend: al sinds 2017 staat het inlopen 
van het woningtekort hoog op de politieke agenda, maar het probleem is 
in de tussentijd alleen maar nijpender geworden. Mensen van jong tot 
oud, net getrouwd of net gescheiden, zitten klem. Niet voor niets wordt 
het over een kleine drie maanden ook een belangrijk verkiezingsthema.

Toch zien prominente woningmarktdeskundigen het alweer misgaan. 'Ik ben 
een beetje geschrokken van de mediaoptredens van een aantal 
lijsttrekkers', zegt hoogleraar Huisvestingssystemen Peter Boelhouwer. 
'Uit de losse pols roepen ze heel veel dingen die volgens ons niet 
realistisch zijn en zelfs de zaak kunnen verergeren.'

Bijvoorbeeld de woonplannen van de VVD, met maatregelen om starters aan 
extra geld te helpen. 'Het levert alleen maar extra prijsdruk op', zegt 
Boelhouwer. 'Nog meer schaarste, zonder dat er aanbod is.' Maar ook aan 
de 'linkerkant' gaat het volgens hem mis, door veel te veel regels over 
prijzen en sociale woningbouw.


Plan voor langjarig succes

Reden voor Boelhouwer om samen met Friso de Zeeuw, emeritus hoogleraar 
gebiedsontwikkeling en voorzitter van de adviescommissie Stoer, Jan 
Rouwendal, hoogleraar Real Estate Economics en Desiree Uitzetter, expert 
gebiedsontwikkeling, toezichthouder en oud-voorzitter NEPROM, aan de bel 
te trekken. En zelf met een realistisch plan te komen 'voor langjarig 
succes.'

Want het woningbeleid 'zwalkt', constateren de deskundigen. Er is sprake 
van 'kortzichtige zigzag-politiek'. En ondertussen worden de problemen 
alleen maar groter. 'De bouwvergunningen zijn in het eerste half jaar 
weggezakt, dus het gaat gewoon niet de goede kant op en er komt een 
aantal extra belemmeringen op ons af', waarschuwt Boelhouwer.

'Stikstof speelt nu echt een belangrijke rol. We hebben te maken met de 
regels rondom waterkwaliteit, maar ook met netcongestie (de tekorten op 
het electriciteitsnetwerk, red.), dus de problemen worden groter. Er 
moet echt wat gebeuren.'

En wat niet helpt is dat er in Den Haag dan allerlei dingen worden 
geroepen, zonder daar de middelen voor te reserveren. Het is tijd voor 
boter bij de vis, waarschuwen de deskundigen. 'Het helpt niet dat er 
overdreven beloften worden gedaan', zegt De Zeeuw.

Want ja, ook de deskundigen zijn het erover eens dat er grote nieuwe 
woonwijken bij moeten komen. Maar dan moet er wel genoeg geld worden 
gereserveerd voor infrastructuur en openbaar vervoer. De grote 
bouwbedrijven wezen er ook al op. Maar er is slechts 0,5 miljard euro 
per jaar beschikbaar, terwijl er volgens de experts 1,5 miljard euro per 
jaar nodig is.


Zet stappen om het op te lossen

'Het is een bekend verschijnsel in de politiek', zegt De Zeeuw. 'Maar 
wij kregen toch kriebels toen wij merkten dat het op dit dossier van 
beide kanten weer behoorlijk doorslaat. Het gevolg is teleurstelling bij 
mensen. Dat wil je niet. Wij willen ook dat er juist stappen worden 
gezet om het op te lossen.'

De oplossing? Die zit dus niet in een revolutionair plan, niet weer 
rigoureus het roer omdraaien, maar aan de juiste knoppen draaien. Een 
greep: laat ook de opvolger van demissionair minister Keijzer 
(Volkshuisvesting) weer echt de regie nemen vanuit het rijk, maak 
plannen voor 1,8 miljoen nieuwe woningen in grootschalige nieuwe 
gebieden (met een Vinex-achtige aanpak) en op middelgrote en kleinere 
locaties. Maar investeer dus ook in de bijbehorende infrastructuur en 
vereenvoudig de regelgeving en de bouwtijd.'


Een derde nieuwbouw sociale woningbouw

De regel dat twee derde van de nieuwbouw betaalbaar moet zijn kan 
volgens hen belemmerend werken. Hou het bij de eis dat een derde uit 
sociale woningbouw moet bestaan, adviseren zij. De overheid zou ook meer 
werk moeten maken van de industrialisering van de bouw, het splitsen van 
woningen en het bevorderen van hospita-verhuur.

Verder hameren de deskundigen op het belang van een goed stikstofplan. 
En last but not least, in navolging van de Algemene Rekenkamer en 
economen, zeggen zij ook: maak een einde aan de hypotheekrenteaftrek. Ze 
roepen politici op de aftrek in vijftien jaar tijd af te bouwen, te 
beginnen met de duurste woningen.

Een impopulaire maatregel in verkiezingstijd, maar ook volgens 
Boelhouwer en De Zeeuw hard nodig om de prijsopdrijving van woningen een 
halt toe te roepen. Bovendien kan volgens hen met de afschaffing 
uiteindelijk liefst 6 miljard euro belastinggeld bespaard worden. Geld 
dat goed gebruikt kan worden om betaalbare huizen en goede verbindingen 
te realiseren en om middeninkomens te compenseren. De Zeeuw is 
duidelijk: 'Dat taboe moet echt doorbroken worden.'

--------
(c) 2025 DPG Media B.V.