[D66] Trump wil sancties tegen ICC vanwege arrestatiebevel tegen Netanyahu (2)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  RTL Nieuws
Datum: 7 februari 2025
URL:   
https://www.rtl.nl/nieuws/buitenland/artikel/5493458/trump-sancties-internationaal-strafhof-icc-juristen


Zorgen over lot Internationaal Strafhof: 'Met sancties gedraagt
Trump zich als pestkop'
---------------------------------------------------------------

Juridische experts maken zich grote zorgen over de sancties die Donald 
Trump wil instellen tegen het Internationaal Strafhof (ICC). De 
maatregel raakt niet alleen medewerkers van het hof, maar verzwakt de 
reputatie van de hele organisatie.

De sancties zijn een reactie op de arrestatiebevelen die het ICC vorig 
jaar uitvaardigde tegen de Israelische premier Benjamin Netanyahu en 
zijn voormalige minister van Defensie, Yoav Gallant. Ze worden verdacht 
van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, vanwege de 
oorlog tegen Hamas in Gaza. Israel is een bondgenoot van de Verenigde 
Staten.

'Dit kwaadaardige gedrag vormt een bedreiging voor de soevereiniteit van 
de Verenigde Staten en ondermijnt de nationale veiligheid en het 
buitenlandbeleid van de Amerikaanse regering en onze bondgenoten, 
waaronder Israel', zei Trump over het arrestatiebevel van het ICC, dat 
in Den Haag gevestigd is. Nu neemt hij een tegenmaatregel en straft hij 
medewerkers van het hof.

Deskundigen maken zich zorgen om de gevolgen van de sancties op het 
Internationaal Strafhof. 'Het is niet de bedoeling om sancties op te 
leggen aan internationale instellingen die je niet leuk vindt. Dat is 
niet waar sancties voor zijn', zegt Iva Vukusic, universitair docent van 
de Universiteit Utrecht. Ze is expert op het gebied van genocide en 
massageweld, onderwerpen waar het ICC uitspraak over doet. 'De Verenigde 
Staten gedragen zich hiermee als een pestkop op het schoolplein.'


Bankrekeningen bevroren

De VS bevriest de Amerikaanse tegoeden van medewerkers van het Strafhof 
als ze onderzoek doen naar Amerikaanse burgers of bondgenoten van de VS. 
Ook krijgen ze in dat geval reisbeperkingen opgelegd. Ze mogen de VS 
niet meer in, en hun families ook niet. Wie precies wordt getroffen door 
de sancties is nog niet duidelijk, maar waarschijnlijk gaat het om een 
brede groep mensen die bij de onderzoeken betrokken zijn.

'Het maakt juridische experts bang om zich uit te spreken', zegt 
Vukusic. 'Dat is eigenlijk ongelooflijk voor een land waar de vrijheid 
van meningsuiting zo'n centrale waarde hoort te zijn.'

Goran Sluiter, hoogleraar internationaal strafrecht bij de Universiteit 
van Amsterdam, zegt dat er zorgen zijn over zogeheten 'secundaire 
sancties'. Als die er komen, zou het betekenen dat bedrijven worden 
gestraft als ze met het hof samenwerken.

'Dat zou bijvoorbeeld betekenen dat de banken die het salaris van 
medewerkers uitbetalen, getroffen worden door sancties. Daarom heeft het 
ICC de salarissen van zijn medewerkers al drie maanden vooruitbetaald. 
Verder bestaat er een kans dat bijvoorbeeld Microsoft kan worden 
vervolgd omdat het bedrijf de IT-systemen van het ICC ondersteunt. Zo 
ver is het nog niet, maar als dat in de toekomst gebeurt, is dat 
natuurlijk heel kwalijk.'

Het is niet de eerste keer dat Trump sancties oplegt aan het hof. Hij 
stelde in 2020 maatregelen in tegen toenmalig aanklager Fatou Bensouda 
en een van haar medewerkers, omdat ze onderzoek deden naar mogelijke 
oorlogsmisdaden van het Amerikaanse leger in Afghanistan.


Geloofwaardigheid van het ICC

De afgelopen jaren is er veel discussie over de macht van het 
Internationaal Strafhof, en de mate waarin landen zich houden aan het 
Statuut van Rome. Daarin is afgesproken hoe het hof werkt en welke 
bijdrage van lidstaten wordt verwacht. De discussie is vorig jaar 
bijzonder hoog opgelaaid, wegens het arrestatiebevel voor Benjamin 
Netanyahu. De Verenigde Staten, die geen lid zijn van het strafhof, 
keuren het arrestatiebevel af. Meerdere landen die het strafhof wel 
erkennen, hebben laten weten dat ze het bevel niet zullen uitvoeren.

'Zo'n stap kon je verwachten van Donald Trump', vertelt Iva Vukusic. 
'Maar ik verwachtte meer van EU-lidstaten, die ook lid zijn van het ICC. 
Frankrijk, Polen en Roemenie hebben de afgelopen maanden aangegeven dat 
ze Benjamin Netanyahu niet zullen arresteren.'

Frankrijk stelt dat de Israelische premier immuniteit heeft van het 
Internationaal Strafhof, de premier van Roemenie heeft Netanyahu 
expliciet uitgenodigd voor een bezoek en Polen heeft een maatregel 
aangenomen om te voorkomen dat hij zou worden gearresteerd voor een 
bezoek aan de Holocaustherdenking. Uiteindelijk heeft Netanyahu afgezien 
van het bezoek aan het voormalige concentratiekamp Auschwitz in Polen, 
eind vorige maand.

Dat meerdere lidstaten niet meewerken met het arrestatiebevel leidt tot 
gefronste wenkbrauwen in de zogeheten Global South, vertelt Iva Vukusic. 
Dat zijn de landen in Afrika, Latijns-Amerika en Azie. Tot nu toe gingen 
alle rechtszaken van het ICC over Afrikaanse landen, en nu er 
arrestatiebevelen lopen tegen Benjamin Netanyahu en Vladimir Poetin 
werkt een aantal lidstaten niet meer mee.


'Witte mannen aangeklaagd'

'Voor het eerst worden er witte mannen aangeklaagd, en voor het eerst 
wordt een westerse bondgenoot beschuldigd. En nu laten westerse landen 
zichzelf zien als leugenaars die niet meegaan in de bevelen van de 
rechtbank. Het laat zien dat de toewijding aan de rechtsstaat flinterdun 
is, en dat is gevaarlijk. Dit kan het strafhof letterlijk kapotmaken. 
Als we zo hypocriet blijven, dan bestaat de rechtbank over vijf jaar 
misschien niet meer.'

Nederland blijft nog wel achter het ICC staan. Minister Veldkamp van 
Buitenlandse Zaken schreef op X: 'Nederland betreurt het decreet over 
het Internationaal Strafhof. Het werk van het hof is essentieel in de 
strijd tegen straffeloosheid.'

--------
(c) 2025 RTL Nieuws