[D66] Bescherming tegen corona duurt korter dan gedacht (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #1014)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  6 fabruari 2025
Auteur: Maarten Keulemans
URL:    
https://www.volkskrant.nl/wetenschap/na-paar-maanden-alweer-corona-de-bescherming-duurt-korter-dan-gedacht~bf5a105b/


Na paar maanden alweer corona: de bescherming duurt korter dan gedacht
----------------------------------------------------------------------

Wie corona heeft gehad, kan het virus al na pakweg een half jaar opnieuw 
krijgen. Na een jaar is het immuunsysteem zelfs compleet kwijt hoe het 
virus eruitzag. Wel blijven mensen die corona hebben gehad zeer lang 
beschermd tegen ernstige ziekte.

Dat blijkt uit een nieuwe, jarenlange volgstudie van zo'n 1,5 miljoen 
inwoners van Qatar, die woensdag in vakblad Nature werd gepubliceerd.
   https://www.nature.com/articles/s41586-024-08511-9
In de eerste jaren dat corona rondging was iemand een jaar na de 
infectie nog voor zo'n 80 procent beschermd tegen opnieuw ziek worden. 
Maar met de opkomst van de omikronvariant, begin 2022, is dat compleet 
veranderd.

Een half jaar na een infectie is de bescherming tegen wederom corona 
krijgen al weggezakt tot een procent of 60, ongeacht of mensen zijn 
ingeent of niet. Na een jaar is de bescherming tegen corona zo goed als 
verdwenen.

Dat markeert de 'normalisatie' van corona tot een van de vele gewonere 
grieperigheidsvirussen die rondgaan onder de mens, aldus 
onderzoeksleider Hiam Chemaitelly van onderzoeksinstituut Weill Cornell 
Medicine-Qatar.


Herhaalde golven

'De kortdurende immuniteit zorgt voor herhaalde golven van infecties, 
vergelijkbaar met de patronen die je ook ziet bij gewone 
verkoudheidsvirussen en de griep. Het virus is een blijvertje en zal ons 
blijven herinfecteren, net als andere verkoudheidscoronavirussen.'

De afnemende immuniteit is overigens geen reden om af te zien van de 
jaarlijkse coronaprik, benadrukt Chemaitelly. 'Ouderen en personen met 
onderliggende aandoeningen hebben doorgaans een lagere bescherming en 
een snellere afname van de immuniteit. Daarom worden boosterdoses sterk 
aanbevolen.'


Virus nog nieuw

Bij het RIVM wijst programmamanager Nynke Nutma van de covidvaccinaties 
erop dat er nog wel wat beweging zit in de aanbevelingen. Zo worden 
zwangeren inmiddels niet meer uitgenodigd voor vaccinatie.

De Gezondheidsraad bekijkt van jaar tot jaar voor welke groepen de 
coronaprik raadzaam is. 'Feit blijft dat dit virus nog nieuw is', zegt 
Nutma. 'Het is lastig te zeggen hoe de situatie zich de komende vijf of 
tien jaar ontwikkelt.' Denkbaar is bijvoorbeeld dat corona gaandeweg net 
zo relatief onschuldig wordt als de verkoudheidscoronavirussen die 
altijd al rondgingen.

In de eerste fase van de pandemie bestond er geen enkele immuniteit 
onder de bevolking. Daardoor hadden coronavarianten die de meeste mensen 
konden besmetten een evolutionair voordeel. Vooral de alfa- en 
deltavariant van corona konden menselijke weefsels efficienter 
besmetten, waarna ze zich door de lucht verspreidden en de wereld 
overspoelden.


Nieuwe fase

Met de opkomst van omikron, begin 2022, ging er een nieuwe fase in. Nu 
zo'n beetje iedereen in aanraking was geweest met het virus, via 
infectie of vaccinatie, hadden virusvarianten die onzichtbaarder zijn 
voor het immuunsysteem een voordeel. Want een virus dat erin slaagt 
onder de radar van het immuunsysteem te blijven, besmet meer mensen.

Dat leidde tot varianten met exotische aanduidingen als 'XBB' en 'JN.1'. 
Dat is nog steeds de situatie. Sinds het einde van de coronamaatregelen 
zijn er al zo'n dertien coronavarianten in Nederland geconstateerd, soms 
met maar een paar maanden tijd tussen de verschillende varianten. Op dit 
moment domineert in ons land de XEC-variant, een naam die alleen 
gespecialiseerde virologen wat zal zeggen.

Dat bij nieuwere virussen de bescherming sneller wegvalt, heeft 
waarschijnlijk meerdere oorzaken, schrijven de wetenschappers in Nature. 
Mogelijk is er sprake van een fenomeen genaamd 'immuunimprinting'. Dat 
houdt in dat het immuunsysteem zich vooral afstelt op de eerste 
varianten die het van een nieuw virus ziet, en minder op de latere 
varianten. Een beetje zoals de televisiekijker die enthousiast opveert 
bij een nieuwe televisieserie, maar bij het zoveelste vervolgseizoen al 
wat minder.

De bevindingen uit Qatar bevestigen wat epidemiologen al wisten, zegt 
Nutma. 'We weten dat omikron heel snel muteert, en dat we telkens nieuwe 
varianten zien. Deze cijfers verrassen me dan ook niet.'

--------