[D66] Het menselijk tekort

[René Oudeweg]

  atlascontact.nl
Het menselijk tekort - Atlas Contact
Auteur: Midas Dekkers
5–6 minutes

Wie in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek naar publicaties op 
naam van Midas Dekkers zoekt, stuit in eerste instantie op een 
indrukwekkend aantal vertalingen van titels als 'Op onderzoek in de 
natuur', eigen werk in de vorm van keurige gidsjes over trekvogels en 
bosleven en zelfs een lesmethode biologie voor het lbo. Laat er geen 
twijfel over bestaan: Midas Dekkers is bioloog. Maar sindsdien worden de 
natuurgidsen vervangen door werk waarin Midas eigen, originele 
persoonlijkheid en stijl doorklinken, al blijft de bioloog nooit ver 
buiten beeld.

Een groot deel van Dekkers' oeuvre bestaat uit bundels columns over mens 
en (vooral) dier. Deze persoonlijke schetsen leest hij sinds 1980 voor 
in het radioprogramma Vroege vogels. Als die eerdere publicaties er niet 
waren, zou je zelfs makkelijk kunnen denken dat Midas Dekkers een radio- 
en tv-persoonlijkheid is die is gaan schrijven - de meeste Nederlanders 
kennen hem ongetwijfeld van 'Vroege vogels' en van tv-programma's als 
'Gefundenes Fressen' en 'Midas' - welk programma de reden is van de 
onbedwingbare neiging om zijn achternaam achterwege te laten. De Midas 
van de televisie en de Midas in, zeg, 'De koeskoes en andere beesten' 
verschillen ook maar weinig: als je Dekkers leest, 'hoor' je de tekst 
met zijn stem en ontspannen dictie door je hoofd gaan. Midas praat zoals 
hij schrijft, of schrijft zoals hij praat.

Midas (eigenlijk Wandert) Dekkers is in 1946 geboren in Haarlem, maar 
groeide op in Amsterdam, waar hij ook biologie studeerde. Als student 
begon hij te schrijven en al gauw publiceerde hij stukjes over dieren in 
onder andere NRC Handelsblad, de Volkskrant en de Vara-gids. Hij werkte 
bij het Zoölogisch Museum en als redacteur bij Het Spectrum, tot het 
schrijven definitief de boventoon ging voeren. De volstrekt eigen - 
verre van stichtelijke - insteek waarmee hij zijn thema's te lijf gaat 
vormt een organisch geheel met zijn abrupte, plastische stijl. Dezelfde 
stoere, eigenzinnige toon klinkt door in zijn jeugdboeken, waarvoor hij 
drie Zilveren Griffels en een Vlag en Wimpel heeft ontvangen. In 1985 
schreef hij zelfs het Kinderboekenweekgeschenk: Houden beren echt van 
honing?

Zijn indrukwekkendste boeken zijn echter zonder twijfel Lief dier 
(1992), een aangenaam lezend, interessant geïllustreerd 
cultuurhistorisch reuzenessay over bestialiteit ('Hollandse honden 
worden vaker gestreeld dan Hollandse vrouwen of mannen. Alleen dat ene 
plekje blijft onberoerd. Meestal tenminste.') en De vergankelijkheid 
(1997), een boek met een vergelijkbare opzet waarin Dekkers zich met de 
nodige smaak verdiept in dood, verval, het onherroepelijke 
voortschrijden van de tijd. In deze twee boeken kon Dekkers zijn 
jongensachtige belangstelling voor het groteske aardig kwijt en vergast 
hij de lezer op prachtige afbeeldingen van de man van Tollund, een sterk 
uitvergrote roosschilfer, een dode kerkuil, Leda en de zwaan, een 
bejaarde fitnessfanaat, zeemeerminnen en een 18e-eeuwse gravure van een 
non die het met een ezel doet.

Maar - dat moet gezegd - echt bot of banaal wordt het nooit. Daarvoor is 
Dekkers te veel een mens aan wie niets menselijks vreemd is. Dat is 
blijkbaar de aard van het beestje.Veel succes oogste Dekkers met De 
Larf, dat in 2002 verscheen. In het boek richt hij zijn pijlen op 
kinderen en hun ouders. 'Ik heb het echt aan honderden mensen gevraagd: 
waarom hebben jullie kinderen? Wat ik aan antwoorden hoor, is een 
onsamenhangend gestamel: "Ik vind het wel gezellig, we hadden vroeger 
thuis ook zo'n leuk gezin, ik kan de gedachte niet verdragen dat het met 
mijn dood afgelopen zou zijn". Dat zijn toch geen echte redenen op grond 
waarvan je tweehonderdduizend euro uit gaat geven.'

In 2006 volgde Lichamelijke oefening waarin hij de vloer aanveegde met 
mythen over sport en bewegen en in 2009 de cassette Alle Beesten' waarin 
alle columns die hij van 1980 tot 2007 schreef voor het radioprogramma 
Vroege vogels zijn gebundeld. Op zijn 65e verjaardag, in april 20011, 
verscheen Rood. Een bekoring over zijn persoonlijke fascinatie met 
roodharige vrouwen. De kleine verlossing Of de lust van ontlasten, 
verscheen in februari 2014 en gaat over poep. Een prachtig, veelzijdig 
onderwerp dat zowel vanuit de biologie, de geschiedenis, de kunst als 
het milieu benaderd kan worden. Een uniek boek over een zeer alledaags 
onderwerp. In oktober 2015 verscheen De thigmofiel. Het verlangen naar 
geborgenheid over de liefde voor de kleine ruimte, het verlangen naar 
geborgenheid, grond onder je voeten, het gevoel dat wegkruipen de beste 
oplossing is.

Het nieuwste boek van Midas Dekkers verscheen in 2021 onder de titel Wat 
loopt daar? Hierin laat hij zijn Dekkeriaans biologische licht schijnen 
over variatie in menselijke rassen.