[D66] Lidewij de Vos FVD-lijsttrekker

[René Oudeweg]

  nrc.nl
Niet Thierry Baudet, maar Lidewij de Vos FVD-lijsttrekker bij komende 
verkiezingen
Oscar Vermeer
5–7 minutes

Thierry Baudet, partijleider van Forum voor Democratie, draagt het 
lijsttrekkerschap voor de komende verkiezingen over aan Lidewij de Vos, 
een partijgenoot die nu niet in de Tweede Kamer zit. Baudet noemt 
zichzelf „niet effectief meer” als „gezicht van de partij”. Hij blijft 
wel partijleider en staat tweede op de kandidatenlijst. Dat maakte FVD 
deze zaterdag bekend in een persbericht.

Baudet zegt groei van de partij in de weg te staan „door gepolariseerde 
meningen over mij en een al vijf jaar durende blokkade in de media. Dat 
is deels mijn eigen schuld geweest - te veel een vrijdenker, teveel een 
flapuit - maar ook deels ontstaan door framing en niets gegund krijgen”, 
volgens Baudet.
Onbekende naam

Forum voor Democratie heeft nu drie zetels in de Tweede Kamer en staat 
op 2 tot 4 zetels in de peilingen, volgens Peilingwijzer. Deze zondag 
presenteert de partij haar nieuwe verkiezingsprogramma.

Lidewij de Vos is voor de buitenwereld een onbekende naam, maar binnen 
de partij wordt zij gewaardeerd. Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen 
in 2023 stond Lidewij de Vos nog op een zesde plek op de kandidatenlijst.

Het lijsttrekkerschap is voor De Vos een bijzonder verjaardagscadeau: ze 
wordt deze zaterdag 28 jaar. De Vos is nu fractiemedewerker van de FVD 
in de Kamer en heeft viool, biochemie en neurowetenschap gestudeerd. 
Begin dit jaar was ze drie maanden de vervanger van Baudet, toen die met 
vaderschapsverlof ging. Samen met Baudet schreef ze ook een boek over 
het stikstofbeleid: Niemand in de cockpit (2023).

De Vos is sceptisch over klimaatverandering en stikstofmaatregelen, 
heeft zich tegen de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek gekeerd, wil 
dat Nederland de EU verlaat en de immigratie verminderen.
Nieuw gezicht

Met de komst van De Vos krijgt FVD na ruim acht jaar een nieuw gezicht 
in de Tweede Kamer. De partij ontstond als denktank in 2015, maar werd 
omgezet in een politieke partij naar aanleiding van het negeren van de 
uitslag van het referendum over het Associatieverdrag van de Europese 
Unie met Oekraïne – ruim 60 procent stemde tegen, maar de Tweede Kamer 
ratificeerde het verdrag toch.

In 2017 debuteerde FVD in de Kamer met twee zetels. De grootste 
successen haalde FVD in 2019 bij de Provinciale Statenverkiezingen toen 
het de grootste werd, en tevens twaalf zetels in de Eerste Kamer haalde. 
Bij de Tweede Kamerverkiezingen twee jaar later sleepte de partij acht 
zetels in de wacht.

Baudet heeft de partij in de afgelopen jaren vooral op asiel en migratie 
geprofileerd. Zo wil hij een onmiddellijke asielstop, de grenzen 
sluiten, massale remigratie, Schengen en het VN-Vluchtelingenverdrag 
opzeggen, en alle azc’s die dit jaar zijn geopend weer sluiten. Ook zijn 
de FVD-Kamerleden geregeld aanwezig bij protesten tegen de komst van 
nieuwe opvangcentra.

Incidenten

Onder Baudet kende FVD een roerige geschiedenis vol ophef, incidenten en 
afsplitsingen. Zo werd Baudet in 2021 veroordeeld tot een dwangsom als 
hij zijn tweets niet zou verwijderen waarin hij het coronabeleid 
vergeleek met de Holocaust – hij haalde de tweets daarop weg. Eerder 
gebruikte hij in een speech de term ‘boreale wereld’, dat letterlijk 
‘noordelijk’ betekent, maar vanwege het gebruik ervan door onder anderen 
Jean-Marie Le Pen – die ermee verwees naar een wit, christelijk Europa – 
een beladen term is.

In de Tweede Kamer zei Baudet na een debat onder meer dat hij Jesse 
Klaver (GroenLinks-PvdA) „op zijn bek” zou slaan – later bood hij 
daarvoor zijn excuses aan. Ook noemde hij in de Kamer, op vragen van 
PVV-leider Geert Wilders, de maanlandingen en de aanslagen in de VS op 
9/11 „extreem onaannemelijk”.

Opzien baarde Baudet ook met uitspraken in een Amerikaanse podcast 
waarin hij zei te geloven dat we geregeerd worden door een wereldwijde 
samenzwering van kwaadaardige reptielen. Ook noemde hij daarin Poetin 
„mijn held” en zei hij fan van hem te zijn.

Collega-Kamerleden van Baudet kwamen ook in opspraak. Zo werd Pepijn van 
Houwelingen beboet om een bewerkte tweet met de nazi-vlag. In 2024 werd 
Forum-Kamerlid Gideon van Meijeren veroordeeld tot 200 uur taakstraf 
omdat hij in een interview had gezegd te hopen op een volksopstand die 
het parlement en regering omver zou werpen.
Teruggang

Het leidde allemaal ook tot talloze afsplitsingen, waarvan die van JA21 
(Joost Eerdmans en Annabel Nanninga) een van de bekendste is. Het aantal 
zetels in de Kamer zakte terug tot drie.

Het zit de partij dwars dat FVD niet meer lijkt te kunnen groeien, zeker 
met ‘het gat op de rechter politieke flank’. Nu de PVV weinig heeft 
bereikt in het kabinet en de VVD wegzakt in de peilingen, wil FVD graag 
teleurgestelde PVV-kiezers oprapen. Dat lijkt de electorale concurrent 
JA21 vooralsnog wel te lukken, maar Forum niet. De partij wijdt dat aan 
framing van de media die steeds terugkomen op alle incidenten, en aan 
het feit dat Baudet relatief weinig door de mainstream media wordt 
uitgenodigd zijn verhaal te doen.

Los van de peilingen heeft de partij wel veel leden (ruim 60.000) en 
scoort zij vaak goed bij verkiezingen onder middelbare scholieren. Ook 
is de partij nog altijd vertegenwoordigd in de senaat (twee zetels) en 
in gemeenten en provincies.

Met de komst van een fris, nieuw gezicht hoopt FVD ook nieuwe kiezers te 
trekken. „De beweging is veel belangrijker dan mijn ego of persoonlijke 
positie”, zegt Baudet in het persbericht.