[D66] Linkse oppositie overweegt wegsturen demissionaire ministers vanwege Israel-beleid

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  26 augustus 2025
Auteur: Hans van Soest
URL:    
https://www.ad.nl/politiek/linkse-oppositie-overweegt-wegsturen-demissionaire-ministers-vanwege-israel-beleid~ab5dcb6a/


Linkse oppositie overweegt wegsturen demissionaire ministers
vanwege Israel-beleid
------------------------------------------------------------

Een deel van de oppositie in de Tweede Kamer denkt er serieus over na om 
de overgebleven ministers van het demissionaire kabinet ook naar huis te 
sturen. Ondertussen zoeken regeringspartijen VVD en BBB naar een manier 
waarop het kabinet nog zijn werk kan blijven doen de komende maanden.

Koning Willem-Alexander ontving maandag premier Dick Schoof en zijn 
vaste adviseurs om te praten over hoe het nu verder moet met - zoals hij 
laat weten - 'de complexe politieke situatie' die sinds vrijdag is 
ontstaan. Behalve met Schoof, sprak de koning ook met de voorzitters van 
de Eerste en Tweede Kamer en met Thom de Graaf, vicepresident van de 
Raad van State. De koning hamerde in de gesprekken op een oplossing. In 
het algemeen belang moet het kabinet 'al datgene kunnen blijven 
verrichten wat noodzakelijk is', aldus de koning in een mededeling.


32 zetels in de Kamer

Maar dat wordt lastig. Nadat in juni het kabinet al was gevallen, 
besloot regeringspartij NSC zich vrijdagavond ook uit het demissionaire 
kabinet terug te trekken. Het kabinet wordt nu alleen nog gedragen door 
VVD en BBB. Die twee partijen hebben samen slechts 32 zetels in de 
Tweede Kamer. Dat maakt beslissingen nemen lastig, zeker omdat de Tweede 
Kamer over veel onderwerpen tot op het bot verdeeld is. Ondertussen moet 
er in september wel een rijksbegroting voor volgend jaar worden 
ingediend.


Rest ministers wegsturen

Maar of dat nog gebeurt door de overgebleven resten van het 
kabinet-Schoof, is nog afwachten. Een deel van de oppositie denkt er 
serieus over na om ook de resterende demissionaire ministers van VVD- en 
BBB-huize weg te sturen. Onduidelijk is wie in zo'n situatie het land 
nog bestuurt.

Zoiets is nooit eerder voorgekomen en staatsrechtelijk onontgonnen 
gebied. In de praktijk zou de koning het ontslag van het kabinet niet 
kunnen aanvaarden om het landsbestuur niet in gevaar te brengen.

Woensdag debatteert premier Schoof met de Tweede Kamer over hoe het 
verder moet. Binnen oppositiepartij D66 wordt bijvoorbeeld gedacht over 
een voorstel om de huidige demissionaire ministers plaats te laten maken 
voor partijloze bestuurders om lopende zaken nog ordentelijk te kunnen 
afhandelen. Volgens D66-leider Rob Jetten zou zo'n 'kabinet van 
nationale eenheid' de polarisatie helpen tegengaan.

De linkse oppositiepartijen, waaronder GroenLinks-PvdA, SP en Partij 
voor de Dieren, denken alvast na over het wegsturen van de huidige 
ministers als die niet alsnog nieuwe sancties aankondigen tegen Israel. 
SP-leider Jimmy Dijk heeft nog geen besluit genomen: 'Maar als Schoof 
weer niet met maatregelen komt, komt de vertrouwensvraag wel op tafel.'


'Vertrouwen nu al weg'

De fractie van GroenLinks-PvdA sluit niet uit dat het een ingediende 
motie van wantrouwen woensdag steunt. De partij wil onder meer 
handelsbeperkingen tegen Israel en een totaal wapenembargo. Het kabinet 
heeft al laten weten dat dat laatste onverantwoord is, omdat de 
Nederlandse luchtmacht niet zonder Israelische apparatuur kan.

Volgens Dijk is het vertrouwen in het kabinet nu al weg. 'Ik heb er ook 
geen vertrouwen in dat de vervroegde verkiezingen die door dit kabinet 
zelf zijn veroorzaakt nog fatsoenlijk voorbereid worden.'


Nog maanden doorgaan

Ondertussen zijn regeringspartijen VVD en BBB op zoek naar kandidaten om 
de ministersposten op te vullen die vrijvielen nadat NSC zijn 
bewindspersonen terugtrok. Demissionair premier Schoof heeft met de 
vicepremiers Sophie Hermans (VVD) en Mona Keijzer (BBB) een plan gemaakt 
voor welke posten nieuwe ministers nodig zijn.

De verwachting is dat dit kabinet (of een eventuele opvolger) nog zeker 
een half jaar door moet. De verkiezingen zijn pas op 29 oktober en de 
formatie van een nieuw kabinet duurt in Nederland gemiddeld drieenhalve 
maand. Al duurden de formaties de laatste paar keren aanzienlijk langer.

--------
(c) 2025 DPG Media B.V.