[D66] Domino politiek: Ukraine en Georgie (2)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Ik, eergisteren,
   https://www.tuxtown.net/pipermail/d66/2024-October/074401.html
   Morgen presenteert de EuroUnie zowaar een 'uitbreidingsplan' met maar
   liefst 9 landen (echt waar). Waaronder Ukraine, Georgie en Moldavie.

...met Turkije meegeteld, lijken het 10 landen te zijn (maar Turkije is 
afgevallen)...

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 
-
Bron:   NOS
Datum:  30 oktober 2024
Auteur: Guus Boeren & Tijn Sadee
URL:    
https://nos.nl/artikel/2542654-brussel-heeft-haast-met-verdere-uitbreiding-van-europese-unie


Brussel heeft haast met verdere uitbreiding van Europese Unie
-------------------------------------------------------------

Kandidaat-lidstaten van de EU hebben het afgelopen jaar flinke stappen 
gezet richting aansluiting. Dat blijkt uit de uitbreidingsrapporten die 
de Europese Commissie heeft gepresenteerd.

Jaarlijks brengt de Europese Commissie rapporten uit waar de voortgang 
van de kandidaat-landen wordt bekeken. Het zijn er nu tien: Albanie, 
Bosnie en Herzegovina, Kosovo, Moldavie, Georgie, Montenegro, 
Noord-Macedonie, Servie, Oekraine en Turkije (waarmee de 
onderhandelingen de laatste jaren zijn bevroren).

Dit jaar wordt daar met extra aandacht naar gekeken, want bij de recente 
verkiezingen in Moldavie en Georgie was EU-lidmaatschap het thema. Ook 
de tour van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vorige week langs 
alle kandidaat-landen op de Balkan maakte duidelijk dat uitbreiding voor 
haar Commissie hoog op de agenda staat.

Dat het voor Brussel zo'n urgente kwestie is, komt door de oorlog in 
Oekraine. 'De uitbreiding zit in een enorme versnelling,' vertelt 
EU-topdiplomaat Angelina Eichhorst. De Nederlandse was de afgelopen 
jaren nauw betrokken bij het uitbreidingsproces. 'Door de oorlog is de 
geopolitieke noodzaak voor uitbreiding hoog.'


Nieuwe stappen

In de rapporten staat dat de Commissie reden ziet om bij verschillende 
kandidaten nieuwe stappen te zetten in het toetredingsproces. Daar 
moeten eerst wel alle EU-landen het mee eens zijn. Dat ze dat zijn, is 
niet vanzelfsprekend. In verleden is flinke vertraging opgelopen door 
individuele blokkades van EU-landen.

Zes van de tien landen die op dit moment in de wachtkamer zitten, liggen 
op de Westelijke Balkan. Jaren verliep de toetreding van die landen 
stroperig, maar de EU probeert nu met een nieuwe aanpak weer vaart in 
het proces te krijgen. Als landen hervormingen doorvoeren, krijgen ze 
daar investeringen en toegang tot de Europese markt voor terug.


Economisch visfuik

Zo probeert de EU deze landen stap-voor-stap te integreren. 
Topdiplomaten in Brussel spreken over een 'visfuik' waarin de landen 
langzaam richting meer economische integratie zwemmen. Volgens Eichhorst 
kijken de kandidaat-landen daarbij ook naar elkaar. 'In Montenegro gaat 
het nu heel snel, de Serviers kijken daarnaar en denken dan 'wij moeten 
eerst!'.'

Die strategie lijkt zijn eerste vruchten af te werpen. Met Albanie 
opende de EU een paar weken geleden de eerste hoofdstukken van de 
onderhandeling. Montenegro is al wat verder, daar kan volgens het 
rapport begonnen worden met het sluiten van bepaalde 
onderhandelingshoofdstukken. Dat land wordt ook genoemd als eerste 
nieuwkomer; in 2028 zou het land kunnen toetreden.

Maar er blijven ook zorgen. In het rapport over Bosnie en Herzegovina 
zegt de Commissie dat de hervormingen sinds begin dit jaar zijn 
vastgelopen.

Ook Servie ligt onder een vergrootglas. Dat land zoekt naast hechtere 
banden met de EU ook naar partnerschappen met China en Rusland. 'Servie 
zal op termijn zijn buitenlandpolitiek moeten afstemmen op die van de 
EU, anders komt de toetreding in gevaar,' zei EU-buitenlandchef Borrell 
bij de presentatie van de rapporten.

Ook aan de oostkant van de Europese Unie willen landen bij de EU. Voor 
Oekraine is EU-lidmaatschap nog altijd een belangrijk doel. De Europese 
Commissie hoopt dat de onderhandelingen volgend jaar van start kunnen 
gaan, mits Oekraine dan aan alle eisen voldoet.


Russische invloed

De Commissie wil ook met Moldavie stappen zetten. Dat land bevindt zich 
op dit moment op een dun koord als het gaat om toetreding. In het 
referendum van anderhalve week geleden sprak een heel kleine meerderheid 
zich uit voor het vastleggen van de Europese toekomst van het land in de 
grondwet. Of de Europese koers van Moldavie daarmee definitief is, is de 
vraag. Dit weekend is er de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. 
De pro-Europese president Sandu neemt het daarin op tegen een 
pro-Russische kandidaat.

In Georgie lijkt EU-lidmaatschap steeds verder weg. De Commissie zegt 
dat de toetreding tot stilstand is gekomen door de acties van de 
Georgische overheid, zoals het invoeren van een buitenlandse-agentenwet. 
Ook is de EU kritisch over de verkiezingen van afgelopen weekend waarbij 
melding is gemaakt van grootschalige fraude. Het Openbaar Ministerie in 
Georgie startte vandaag een onderzoek daarnaar.

Ondanks de nieuwe energie in het uitbreidingsproces zijn er dus nog 
genoeg uitdagingen voor de uitbreidingsagenda van de EU. Diplomaat 
Eichhorst hoopt dat de EU de nieuwe impuls doorzet. Volgens haar is het 
belangrijk dat de EU sterker wordt. 'Met uitbreiding heb je er weer 
extra stemmen bij, ook op wereldniveau.'

--------
(c) 2024 NOS