[D66] Israelische voetbalsupporters vielen Amsterdammers aan, niet andersom (3)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Het Parool
Datum:  8 november 2024
Auteur: Olaf Heyblom, Madelief van Dongen, Tahrim Ramdjan, Anna Herter
         en Roos van Riel
URL:    
https://archive.ph/https://www.parool.nl/amsterdam/tijdlijn-zo-verliep-de-gitzwarte-nacht-vol-geweld-tegen-israelische-voetbalfans~b41de62b/


Tijdlijn: zo verliep de 'gitzwarte nacht' vol geweld tegen Israelische
voetbalfans
----------------------------------------------------------------------

De uitbarsting van geweld tegen Israelische voetbalsupporters 
donderdagnacht in Amsterdam kende een aanloop van meerdere dagen. Een 
tijdlijn van moment tot moment.

Pro-Palestijnse activisten, onder de noemer Week 4 Palestine, kondigen 
een demonstratie aan bij de Johan Cruijff Arena tegen de komst van de 
Israelische voetbalclub Maccabi Tel Aviv, die 7 november tegen Ajax 
speelt in het kader van de Europa League. Diverse supportersverenigingen 
van Ajax zeggen daarop in een statement dat er wordt ingegrepen bij 
politieke uitingen binnen en buiten het stadion.


Dinsdag 5 november

Ajax raadt supporters af om met 'vlaggen van conflictgebieden of andere 
politieke uitingen' naar de Johan Cruijff Arena te komen. De club zegt 
dat de controle bij de ingangen langer gaat duren dan gebruikelijk 
vanwege extra veiligheidsmaatregelen. Op vragen over de aangekondigde 
demonstratie laat een woordvoerder van burgemeester Femke Halsema weten 
dat de gemeente zich zorgvuldig voorbereidt 'zoals altijd rond 
demonstraties en voetbalwedstrijden'.


Woensdag 6 november

Burgemeester Halsema besluit vanwege de drukte en dreiging van 
gewelddadige confrontaties de demonstratie te verplaatsen naar het Anton 
de Komplein, op ongeveer 1 kilometer afstand van het stadion. Ze wijst 
de Dam, het Wallengebied, het Centraal Station en het gebied rondom de 
Johan Cruijff Arena vanaf donderdag 13.00 uur aan als 
veiligheidsrisicogebieden. Dat betekent dat iedereen daar preventief kan 
worden gefouilleerd.


Woensdagnacht

Woensdagnacht is er op meerdere plekken in het centrum sprake van 
spanningen, meldt de politie een ochtend later. Op het Rokin wordt een 
Palestijnse vlag van de gevel van een huis getrokken. Op beelden die in 
bezit zijn van Het Parool is te zien dat tientallen Maccabisupporters 
voor het huis staan en stenen naar het huis gooien. De politie probeert 
de boel te sussen en hen met bussen weg te brengen.

Op het Max Euweplein voorkomt de politie een confrontatie tussen een 
groep taxichauffeurs en een groep bezoekers - later blijkt dat het gaat 
om Maccabisupporters - die uit het naastgelegen Holland Casino komen. 
Aanhoudingen bleven die nacht uit. Holland Casino meldt vrijdagavond in 
een verklaring dat uit onderzoek is gebleken dat een van de beveiligers 
van het casino actief is geweest in een appgroep waarin geweldplegers 
met elkaar communiceerden. De man mag niet meer bij het casino werken.

Op sociale media verschijnen diverse, niet-geverifieerde beelden van 
geweld tegen en jacht op personen, vermoedelijk Israeliers. Op beelden 
is te zien dat een man in een gracht terecht is gekomen en dat naar hem 
'kankerjood' wordt geroepen. Op een foto is te zien dat onbekenden een 
Israelisch paspoort in handen hebben.


Donderdag 7 november

13.00 uur

Honderden supporters van Maccabi Tel Aviv verzamelen zich op de Dam. De 
sfeer is gespannen en er ontstaan opstootjes tussen Maccabisupporters en 
pro-Palestinabetogers. De voetbalfans reageren fel op mensen die met 
pro-Palestijnse symbolen op of langs het plein lopen. Er wordt over en 
weer gescholden, maar de in groten getale aanwezig politie weet 
ongeregeldheden snel in de kiem te smoren.

Mensen die zichtbare pro-Palestinasymbolen dragen worden door de politie 
weggestuurd. Maccabisupporters worden gefouilleerd. Voetbalfans steken 
vuurwerk af.

18.00 uur

De supporters worden rond 17.20 uur door de politie richting het stadion 
begeleid. Op het Damrak breekt een kort gevecht uit tussen supporters en 
iemand met een Palestijnse vlag. In totaal worden zo'n tien personen 
gearresteerd, onder meer voor het verstoren van de openbare orde en 
vuurwerkbezit. De politie wil niet zeggen in hoeverre het Israelische 
voetbalfans betreft.

Op video's op sociale media is te zien dat de Maccabisupporters zingend 
de metro in gaan. Ze scanderen in het Hebreeuws onder meer: 'Ole, ole, 
laat IDF winnen, fuck de Arabieren.'

19.00 uur

Honderden pro-Palestijnse betogers verzamelen zich bij de aangewezen 
demonstratieplek op het Anton de Komplein. Al snel wordt duidelijk dat 
de groep toch naar de Arena wil. Bij de Amsterdamse Poort worden de 
activisten teruggedreven door de politie. Een tweede poging mislukt ook. 
Rond het begin van de wedstrijd, om 21.00 uur, keert de rust terug – 
voor even.

In aanloop naar de wedstrijd zijn 57 personen aangehouden, met name voor 
het verstoren van de openbare orde, laat de politie enkele uren later 
weten.

23.00 uur

De wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv is afgelopen. De 2600 
meegereisde uitfans verlaten het Centraal Station. Daar worden ze 
opgewacht door tientallen Pro-Palestijnse betogers, het exacte aantal is 
onbekend. Aan beide kanten wordt zwaar vuurwerk afgestoken, en er 
ontstaan opstootjes. Maccabisupporters worden soms fysiek aangevallen 
door relschoppers, en slaan soms ook terug.

Uiteindelijk grijpt de politie in door de groep voetbalsupporters 
richting het Spui te verdrijven. Vanaf daar worden ze op een gegeven 
moment in bussen naar hun hotels gebracht. Maar daarmee is de kous nog 
niet af.

Donderdagnacht

Volgens getuigen worden Joods-Israelische mensen de rest van de nacht op 
verschillende plekken in de binnenstad opgewacht en aangevallen. Via 
Telegramgroepen wordt, onder meer door taxichauffeurs, opgeroepen om 
actief te worden in de stad. Op sociale media wordt gezegd 'alleen te 
komen als je bereid bent te vechten met de politie of zionisten'.

Op sociale media verschijnen gedurende de nacht beelden van mensen, 
sommigen met een Maccabishirt aan, die worden belaagd en aangevallen. Op 
filmpjes is te zien dat op agressieve toon wordt gevraagd waar mensen 
vandaan komen (where are you from?) en geeist dat ze hun paspoort laten 
zien. Tegen Het Parool zegt een Israelier dat zijn paspoort is afgepakt.

In de loop van de nacht komen bij meerdere Joodse Amsterdammers signalen 
binnen dat de Maccabisupporters zich onveilig voelen in de stad. Zeker 
vier Amsterdammers halen tot 5.00 's nachts zelf Maccabisupporters op 
vanaf verschillende hotels in de stad, om ze naar Schiphol te brengen. 
Een man zegt tegen Het Parool 120 supporters te hebben vervoerd. 
Sommigen hebben verwondingen, zoals een hersenschudding.

Er is ook geweld van de andere kant. Op filmpjes, die donderdag rond 
middernacht zijn gemaakt door Israelische Maccabisupporters op het 
Damrak en geverifieerd zijn door Het Parool, is te zien dat een persoon 
door Maccabisupporters op de grond wordt getrapt. Op een ander filmpje, 
gemaakt rond 00.30 uur op het Spui, is te zien dat Maccabisupporters 
achter pro-Palestinabetogers aanrennen. Zeker een van de 
voetbalsupporters heeft een riem in zijn hand.

Op een andere geverifieerde video, gemaakt door een aanwezige 
professionele fotograaf, is te zien dat Maccabisupporters een 
Pro-Palestijnse demonstrant in elkaar proberen te slaan. De video ging 
een eigen leven leiden op het internet; anderen plaatsten de video 
opnieuw met teksten als 'Middle Eastern migrants continue to hunt down 
Jews in the streets of Amsterdam'. Andere media namen de video 
vervolgens over als illustratie van geweld tegen Israeliers, maar de 
video bleek juist een voorbeeld van het tegendeel.

Later die avond komen de eerste berichten binnen over vermissingen. 
Volgens een ingewijde die Het Parool sprak, lijken vijf mensen vermist 
te zijn. De Israelische ambassade is daarvan dan al op de hoogte. 
Premier Benjamin Netanyahu kondigt aan dat het Israelische leger 
evacuatievluchten naar Amsterdam zal uitvoeren, iets waar het leger 
later op terugkomt. De vijf vermiste personen worden allemaal 
teruggevonden: een deel in het ziekenhuis, een ander deel heeft in de 
stad in bars of hotels geschuild.

Vrijdag 8 november

Veel Maccabisupporters zouden zaterdag of zondag terugvliegen, maar 
willen eerder naar Israel. Een deel van hen wordt vrijdagochtend onder 
politiebegeleiding naar Schiphol gebracht, waar een stuk van de 
luchthaven speciaal voor hen is afgezet.

In Amstelveen wordt een noodopvang opgetuigd door vrijwilligers uit de 
Joodse gemeenschap. Israeliers krijgen daar hulp met het omboeken van 
hun vluchten, het vinden van veilige verblijfsplekken en het opsporen 
van vermiste personen. Bij de noodopvang lopen mensen rond met letsel 
aan hun hoofd en benen; van sommige Israeliers zijn paspoort en telefoon 
gestolen. Velen zijn van slag, voelen zich onveilig en spreken van de 
'ergste nacht uit hun leven'.

De Israeliers die op sociale media rondgingen als vermist, geven 
gedurende de dag allen een teken van leven.

13.00 uur

De Amsterdamse driehoek van burgemeester Halsema, hoofdcommissaris Peter 
Holla en hoofdofficier Rene de Beukelaer belegt een persconferentie. 
Halsema kondigt een onafhankelijk onderzoek aan naar de gebeurtenissen 
van de afgelopen dagen, het optreden en de voorbereiding van de 
autoriteiten. Volgens de Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding en 
Veiligheid (NCTV) was er geen concrete dreiging rond de supporters, de 
spelers en de wedstrijd, aldus Halsema.

Ze kondigt vanaf vrijdagmiddag een noodverordening en demonstratieverbod 
af voor Amsterdam. Ook is er een verbod op gezichtsbedekkende kleding en 
het dragen van voorwerpen waarmee de openbare orde kan worden verstoord.

Halsema spreekt van een 'gitzwarte nacht' voor Amsterdam. 
'Joods-Israelische bezoekers, te gast in onze stad, zijn belaagd en in 
elkaar geslagen. (...) Jongens op scooters gingen kriskras door de stad 
op zoek naar supporters van Maccabi Tel Aviv. Het was hit-and-run. Ik 
begrijp heel goed dat dit herinnering aan pogroms terugbrengt.'

--------
(c) 2024 DPG Media B.V.