[D66] Ollongren: Geen openheid over regeringsbeleid betreffende Israelisch optreden in Gazastrook

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  RTL Nieuws
Datum: 14 november 2023
URL:   
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5418868/kasja-ollongren-onaangenaam-verrast-memo-nederlandse-ambassade


Ollongren: maatregelen na lek kritisch ambassade-memo over Israel
-----------------------------------------------------------------

Defensieminister Kajsa Ollongren is onaangenaam verrast door het lekken 
van een memo van de Nederlandse ambassade in Israel met scherpe kritiek 
op het Israelische optreden in Gaza. Er volgen zeker maatregelen, zegt 
ze na afloop van overleg met EU-collega's in Brussel. Wat die zullen 
zijn, laat ze in het midden.

Het vertrouwelijke document van de defensieattache van de ambassade in 
Tel Aviv viel in handen van NRC. Het spreekt onder meer van 'onevenredig 
geweld' van Israel in de Palestijnse Gazastrook. Nederland schuwt tot 
dusver zulke kritiek. Het kabinet onderstreept steevast het recht van 
Israel om zich te verdedigen tegen Hamas, al moet het zich daarbij wel 
aan het internationaal recht houden.


'Ik betreur dit echt'

De berichtgeving over het memo geeft maar een selectie weer van alle 
informatie waarop het kabinet zijn standpunt baseert, zegt Ollongren. Ze 
is bang dat de angst voor het uitlekken van wat ze schrijven diplomaten 
parten kan gaan spelen en wijst ook op hun veiligheid. 'Ik betreur dit 
echt.'

In een bericht op het sociale medium X slaat het ministerie van 
Buitenlandse Zaken een scherpe toon aan. 'Het is volstrekt onacceptabel 
dat zij in hun werk worden belemmerd door zulke berichtgeving in de 
media', schrijft het ministerie over het ambassadepersoneel.
   https://twitter.com/MinBZ/status/1724522898986066221

Of er aangifte wordt gedaan van het lek wil Ollongren niet zeggen. 'Daar 
wordt ongetwijfeld naar gekeken, hoe we daarmee omgaan.' Maar interne 
maatregelen volgen 'er zeker. Bij Buitenlandse Zaken nemen ze dit 
natuurlijk ook heel hoog op'.

--------
(c) 2023 RTL Nieuws

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  13 november 2023
Auteyr: Steven Derix, Pim van den Dool
URL:    
https://archive.ph/https://www.nrc.nl/nieuws/2023/11/13/diplomatiek-memo-van-nederlandse-ambassade-israel-gebruikt-onevenredig-geweld-a4180785


Diplomatiek memo van Nederlandse ambassade: Israel gebruikt 'onevenredig
geweld'
------------------------------------------------------------------------

Volgens een vertrouwelijk memo van de Nederlandse Defensieattache in Tel 
Aviv heeft het Israelische leger 'de intentie om bewust enorme 
vernietiging aan de infrastructuur en civiele centra' in Gaza aan te 
richten. Deze strategie verklaart het 'hoge aantal doden' onder de 
burgerbevolking.

Israel gebruikt in Gaza 'onevenredig geweld' en voert doelbewust 
aanvallen uit op de 'civiele infrastructuur', zoals bruggen, wegen en 
wooncomplexen. Deze aanpak verklaart het 'hoge aantal doden in Gaza' en 
vormt volgens critici 'een schending van internationale verdragen en 
oorlogswetten'.

Dat staat in een vertrouwelijk memo van de Nederlandse ambassade in Tel 
Aviv, dat is ingezien door NRC.

Het memo is opgesteld door de Defensieattache op de ambassade, die met 
een militair team de situatie rond Gaza intensief volgt. Volgens de 
rapportage heeft de Israelische politieke en militaire top geen 
duidelijke strategie en is de Israelische wens om definitief af te 
rekenen met Hamas 'een militair doel dat vrijwel onmogelijk te behalen 
is'.

De bevindingen in de vertrouwelijke rapportage staan in groot contrast 
met openbare uitspraken van het Israelische leger van de afgelopen 
weken, dat beweert zoveel mogelijk te doen om Palestijnse burgerdoden te 
voorkomen. Volgens het door Hamas gecontroleerde Palestijnse ministerie 
van Volksgezondheid zijn in Gaza sinds het begin van de oorlog al ruim 
11.000 doden gevallen. Dit weekend nog kreeg Israel hevige 
internationale kritiek vanwege de lucht- en grondaanvallen rond het 
Al-Shifa-ziekenhuis.


Nietsontziende militaire aanpak

Demissionair premier Mark Rutte (VVD) zei vorige week woensdag na een 
gesprek met de Israelische premier Netanyahu dat Israel 'moet laten zien 
dat wat zij doen ook proportioneel is' en binnen de grenzen van het 
internationaal recht moet handelen. Rutte wil, in tegenstelling tot 
bijvoorbeeld de Franse president Macron, niet oproepen tot een 
staakt-het-vuren.

Uit het memo blijkt dat Nederland weet dat Israel bewust kiest voor een 
nietsontziende militaire aanpak die leidt tot grote aantallen 
burgerslachtoffers. Toch wordt het Israelische optreden door Rutte en 
demissionair minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot (CDA) 
niet publiekelijk veroordeeld.

D66-lijsttrekker en demissionair minister voor Klimaat en Energie Rob 
Jetten zei zondag in Buitenhof dat hij vindt dat Rutte nu wel moet 
oproepen tot een staakt-het-vuren, maar D66 lijkt daarin binnen het 
demissionaire kabinet alleen te staan.

De beslissingen van het Israelische oorlogskabinet en legerleiding zijn 
volgens het ambtelijk memo ingegeven door wraakgevoelens. 'De emotie en 
woede klinken door in briefings van de IDF [het Israelische leger]', 
staat in het bericht. Deze emoties zouden een rol spelen bij het 
verruimen van de geweldsinstructies voor de Israelische militairen en 
bij de Israelische interpretatie van het oorlogsrecht.


Dahiya-doctrine

De IDF, zo schrijft de ambassade, probeert bij het grondoffensief de 
verliezen aan eigen kant zo veel mogelijk te beperken ('zero risk') en 
gebruikt daarom sneller dodelijk geweld ('shoot to kill'). Bovendien 
ziet de ambassade dat de IDF 'elementen' van de zogeheten 
Dahiya-doctrine toepast. Deze strategie, die voor het eerst werd 
toegepast bij de oorlog in Libanon in 2006, heeft 'de intentie om bewust 
enorme vernietiging aan de infrastructuur en civiele centra' aan te 
richten, waarbij grote aantallen burgerslachtoffers voor lief worden 
genomen. Het doelbewust vernietigen van burgerdoelen is in strijd met 
het oorlogsrecht, zo meldt het memo.

Het gebruik van grof geweld moet de afschrikking van Israel, dat 
militair kwetsbaar leek door de aanval van Hamas, herstellen. Volgens 
het memo wil Israel met zijn offensief in Gaza 'credible military force 
etaleren om Iran en haar proxies [zoals Hezbollah] te laten zien dat ze 
nergens voor terugschrikken'. Die houding maakt de kans op regionale 
escalatie eerder groter dan kleiner, vreest de Defensieattache.

Omdat de Israeliers weinig expliciete steun voelen van bondgenoten, op 
de Verenigde Staten na, zou dit kunnen leiden 'tot meer extreme acties 
en het mogelijk aangrijpen van het noordelijke front [een preventieve 
Israelische oorlog tegen Hezbollah]. dan tot gehoopte 
vredesonderhandelingen'.

Eind oktober zei Rutte in een Kamerdebat dat Israel het recht heeft om 
de terroristische dreiging te elimineren: 'Het vermogen van Hamas om 
aanvallen uit te voeren, moet verdwijnen.' Volgens de ambassade is 'een 
duidelijke militaire overwinning op Hamas' echter niet te realiseren. 
Aan Israelische zijde bestaat bovendien geen overeenstemming over het 
einddoel van operatie Zwaarden van ijzer. 'Het huidige optreden is first 
and foremost ingegeven door de behoefte een genadeklap uit te delen aan 
Hamas', zo staat in het memo: 'Het gevoel dat overheerst is dat er 
daarna wel verder wordt gekeken.'

Zelfs als Hamas bijna volledig wordt uitgeschakeld, zal de ideologie van 
de fundamentalistische beweging voortleven, staat in het memo. 'Hier is 
geen militair antwoord op mogelijk, dit is een politiek vraagstuk.'


Saoedi-Arabie en Qatar

De Nederlandse Defensieattache is ook bezorgd over uitgelekte 
Israelische plannen om de ruim twee miljoen Palestijnen in Gaza, al dan 
niet tijdelijk, gedwongen te verplaatsen naar de Egyptische 
Sinai-woestijn. Israelische media schreven onlangs over een 
beleidsdocument waarin deze optie werd genoemd, wat bij Palestijnen de 
vrees aanwakkerde voor een etnische zuivering. De Israelische premier 
Benjamin Netanyahu noemde het plan 'hypothetisch', maar de Nederlandse 
ambassade neemt het wel degelijk serieus. Onder het kopje 'Thinking the 
unthinkable' staat dat in Israel 'verschillende mensen - onder wie 
parlementsleden, adviseurs en militairen - deze optie niet afdoen als 
extreem, maar als reeel.'

In het memo staat dat een van de scenario's voor een Gaza zonder Hamas 
is dat een internationale troepenmacht de kuststrook gaat besturen. Die 
zou hoofdzakelijk uit Arabische landen kunnen bestaan, waaronder 
Saoedi-Arabie en Qatar. In het memo staat: 'De vraag is wat er nog van 
Gaza over is na het militaire offensief en wat deze troepenmacht gaat 
overzien.'

Het ministerie van Buitenlandse Zaken wil niet inhoudelijk reageren op 
het memo, maar benadrukt dat het gaat om slechts een van een 'veelvoud 
van bronnen' die worden gebruikt bij het opstellen van beleidsadviezen 
aan de minister. 'Nederland is zeer bezorgd over de ernst en de schaal 
van het conflict', zo laat het ministerie weten: 'Verdere 
burgerslachtoffers aan beide zijden moeten zoveel mogelijk worden 
voorkomen.'

--------
(c) 2023 Mediahuis