[D66] Tjeerd de Groot de beste campagneleider voor BBB

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Bij de laatste telling van de stemmen staat BBB op 16-17 1ste 
Kamerzetels]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  16 maart 2023
Auteur: Rik Rutten, Rosa Uijtewaal
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2023/03/16/ik-denk-dat-tjeerd-de-groot-de-beste-campagneleider-voor-de-bbb-is-geweest-a4159662


'Ik denk dat Tjeerd de Groot de beste campagneleider voor de BBB is
geweest'
-------------------------------------------------------------------
Bij het traditionele ontbijt van de campagneleiders de ochtend na de 
verkiezingen regent het goedpraatverhalen. 'Dit is een 
waarschuwingsschot van de kiezer.'

Er zijn veel manieren om een tegenvallende verkiezingsuitslag goed te 
praten. 'Het afgelopen jaar was niet fantastisch voor de VVD', zegt 
Tweede Kamerlid en campagneleider Thierry Aartsen donderdagochtend in 
perscentrum Nieuwspoort. De VVD levert in de Eerste Kamer twee zetels in 
volgens de exitpoll. 'Alle partijen hebben verloren, ons verlies is 
beperkt gebleven.'

De andere partijen die donderdagochtend verschijnen bij het 
campagneontbijt in Nieuwspoort hebben zo hun eigen uitleg. Grote winnaar 
BBB kwam niet opdagen, de aanwezige campagneleiders hebben bijna 
allemaal verloren. Dus regent het goedpraatverhalen.

Vroeger verloor D66 meestal veel meer bij coalitiedeelname, zegt Tweede 
Kamerlid Hanneke van der Werf (een zetel eraf in de exitpoll). 'Nu zijn 
we stabiel. Of iets minder dan stabiel. We zijn niet ontevreden.' 
GroenLinks heeft bijna het goede resultaat bij de vorige 
Statenverkiezingen geevenaard, zegt Laura Vissenberg van GroenLinks. 
'Dit is een mooiere uitslag dan de peilingen lieten zien.'

Alleen Derk Boswijk trekt namens het CDA (min vier zetels) het 
boetekleed aan. 'Dit is gewoon een waardeloze uitslag', zegt hij. 'En 
dat hebben we voor een groot deel aan onszelf te danken. In onze analyse 
is dat niet alleen stikstof, maar veel breder. Er zijn veel mensen in 
onze samenleving die zich niet meer vertegenwoordigd voelen door de 
Haagse politiek, in het bijzonder door het CDA.'

Niet dat hij de anderen wil sparen. Boswijk vond niet alle 
televisieoptredens van premier en VVD-leider Mark Rutte even geslaagd om 
de kiezer te bereiken. 'Je ziet hem bij VI naast iemand met een helm met 
een dildo op zijn hoofd. Dan denk je: mensenkinderen, hier zijn ze toch 
niet met ons bezig.'


Tweestrijd

BBB, dat het volgens debatleider en RTL-presentator Fons Lambie 
'vertikte' om naar Den Haag te komen, is de grote winnaar, en dat 
behoeft uitleg. 'De omgekeerde vlaggen waren niet alleen van idioten die 
asbest op de snelweg gooien', zegt Boswijk.

Daarbij profiteerde BBB in zijn ogen van het gebrek aan perspectief dat 
het kabinet bood. 'Veel mensen hebben het idee dat Den Haag niks meer 
kan, we zijn als overheid ons eigen grootste vijand.'

Al hebben ook andere politieke partijen een steentje bijgedragen, 
vervolgt hij. 'Ik denk echt dat Tjeerd de Groot de beste campagneleider 
voor BBB is geweest.' Tjeerd de Groot, Tweede Kamerlid voor D66, zocht 
de afgelopen jaren vaak de confrontatie in het stikstofdossier. Eerst 
met het CDA, later met BBB. Hij pleitte in 2019 voor een halvering van 
de veestapel. Zo hard formuleert hij niet meer, maar in stikstofdebatten 
blijft hij de meest uitgesproken voorstander van sneller, desnoods 
dwingend, kabinetsoptreden.


Politiek talent

'Caroline van der Plas is een groot politiek talent', zegt Hanneke van 
der Werf van D66 in reactie op de kritiek op de rol van De Groot: 'Ze 
heeft het debat over stikstof op scherp gezet.' Volgens haar moet de 
winst van BBB niet overschat worden: 'Een meerderheid van de stemmers 
heeft voor het stikstofbeleid gestemd.'

De VVD koos er in de campagne bewust voor BBB te mijden. In plaats 
daarvan richtte Rutte zijn pijlen op de 'linkse wolk', het blok van 
GroenLinks en PvdA. Dat moest de zuurstof van de tegenstanders op 
rechts, zoals BBB en JA21, wegnemen. De uitslag liet zien dat daarvan 
weinig terecht is gekomen.

Maar het had veel erger kunnen zijn, zegt Aartsen. Hij wijst naar het 
dieptepunt van de asielcrisis, in oktober, toen de VVD het nog slechter 
deed in de peilingen en te maken kreeg met een opstand in de partij. 'De 
Provinciale Staten zijn als een waarschuwingsschot van de kiezer.'

Spijt heeft hij niet van de bedachte tweestrijd met links. Met dat blok 
had de VVD de grootste ideologische verschillen, zegt hij. 'BBB heeft 
als een stofzuiger stemmen weggehaald bij alle partijen, iedereen staat 
in het rood. Het offensief richting PvdA en GroenLinks heeft ons verlies 
beperkt.'


Gericht op de macht

Als Hanneke van der Werf zegt dat D66 geen last heeft gehad van de 
linkse wolk, schudt Esther-Mirjam Sent haar hoofd. Toch houdt Sent, 
partijvoorzitter van de PvdA, vol dat de twee linkse partijen niet van 
de dynamiek van zo'n tweestrijd hebben geprofiteerd. Dat vindt ook 
GroenLinkser Laura Vissenberg.

PvdA en GroenLinks blijven liever volhouden hoe blij ze met elkaar zijn, 
als een stel dat ongevraagd blijft vertellen hoe goed hun huwelijk is. 
Waren ze niet blij dat Rutte hen als tegenstander uitkoos? Nee, zeggen 
ze. Totdat Vissenberg even later begint over het doel van de 
samenwerking: 'Een hoopvol alternatief bieden, inderdaad gericht op de 
macht.'

Het CDA, dat de zwaarste klappen kreeg van BBB, zal niet stil blijven, 
zegt Boswijk. 'Wij zullen scherper aan de wind moeten gaan zeilen, ook 
binnen het kabinet. Je moet binnen het kabinet nu echt gaan leveren.' 
Maar een kabinetscrisis? Daar heeft niemand zin in, houden Aartsen, Van 
der Werf en Boswijk alle drie vol. Al was het maar omdat het linkse blok 
zich dan weer zal mengen in de strijd om de grootste te worden, grapt 
Thierry Aartsen. 'Frans Timmermans weet dat hij voor de volgende 
verkiezingen in Nederland moet zijn.'

--------
(c) 2023 Mediahuis