[D66] Parlementaire enquete coronabeleid komt er nu niet, misschien nooit (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #977)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Het coronabeleid was zo briljant en de Kamer dermate goed bezig met 
haar controlerende taak - zoiets laat zich domweg niet onderzoeken. Stel 
je voor... leve de pseudo-wetenschap...]


Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  27 juni 2023
Auteur: Rik Rutten en Rein Wieringa
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2023/06/27/corona-enquete-komt-er-nu-niet-en-misschien-nooit-a4168380


De parlementaire enquete naar het coronabeleid komt er nu niet,
en misschien nooit
---------------------------------------------------------------

Meerdere fracties stellen op dit moment geen Kamerleden beschikbaar voor 
de enquetecommissie naar het coronabeleid. Er waren al eerder 
strubbelingen. Er waren al gesprekken gevoerd met wetenschappers, 
onderzoekers en artsen. Er was al een werkbezoek geweest aan een 
uitvaartondernemer in Uden, een school in Boekel en ziekenhuizen in 
Maastricht en Nieuwegein. Er lag zelfs een onderzoeksvoorstel klaar.

Maar het is de vraag of de parlementaire enquete over de coronacrisis er 
ooit gaat komen. Er zijn vooralsnog te weinig fracties die hun deelname 
aan de enquetecommissie hebben toegezegd, schrijft Tweede 
Kamervoorzitter Vera Bergkamp dinsdag in een brief. Bergkamp stelt de 
vorming van de commissie daarom voorlopig uit. Het is wenselijk, 
schrijft ze, dat 'de commissie gebaseerd is op een voldoende brede 
samenstelling van de Kamer''. Aan die brede samenstelling ontbrak het: 
alleen PVV, Forum voor Democratie, Fractie Den Haan en Groep Van Haga 
hadden toegezegd mee te doen. De rest wacht af of wil niet.

Formeel is het een praktische aangelegenheid. De Onderzoeksraad voor 
Veiligheid (OVV) werkt al langere tijd aan een eigen onderzoek naar de 
Nederlandse corona-aanpak. Met het derde rapport van de OVV in aantocht, 
schrijft Bergkamp, willen VVD, D66, CDA en GroenLinks nog even afwachten 
voordat ze besluiten of ze Kamerleden willen afvaardigen.

Op de verschijning van dat rapport - vermoedelijk dit najaar - wil 
Bergkamp wachten. Dan zouden de partijen beter 'kunnen overzien wat dit 
betekent voor de inhoud van de enquete, het tijdpad van de enquete en de 
beschikbaarheid van leden'. Of het er dan alsnog van komt, is sterk de 
vraag. 'Een parlementaire enquete is een heel zwaar instrument', zegt 
Tweede Kamerlid Wieke Paulusma (D66). 'Ik verwacht dat het derde 
OVV-rapport niet dunner wordt dan de eerste twee. Dan gaan we ons 
afvragen of we dit instrument nog wel moeten gebruiken.'


Gedoe vanaf dag een

Tot zover de officiele verklaringen. Want onder het oppervlak suddert 
het al vanaf dag een in de commissie die de parlementaire enquete moest 
voorbereiden. Dat begon al met de aanstelling van Khadija Arib als 
voorzitter, vorige zomer.Ambtenaren  die slechte ervaringen hadden gehad 
met Arib als Kamervoorzitter, zagen dat niet zitten, waarna verhalen 
waarin Arib als intimiderend en autoritair werd omschreven via NRC naar 
buiten kwamen. Arib vertrok, ook uit de Kamer.

Rustig werd het daarna niet. Aribs opvolgster Marielle Paul (VVD) liet 
al snel in NRC weten dat ze niet lang voorzitter wilde blijven. 'Het is 
beter als iemand van de oppositie dat gaat doen.' Maar bovenal ontstond 
een crisissfeer rond de rol van coronasceptici in de commissie. 
Commissieleden beschuldigden hun collega's Pepijn van Houwelingen (Forum 
voor Democratie) en Wybren van Haga (BVNL) van vooringenomenheid. Zij 
combineerden hun werk voor de voorbereidingscommissie met mediaoptredens 
en debatten waarin ze het corona-aanpak affakkelden. Dat was niet 
neutraal, vonden andere leden.

Uiteindelijk ging de commissie door. Maar toen eind mei een 
onderzoeksvoorstel werd gepresenteerd, werd duidelijk dat de kritiek 
niet was gaan liggen. GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld had er 
'inhoudelijke bezwaren' bij, zei ze tegen het AD. Zo vond ze de 
vraagstelling te eenzijdig. 'Het gaat nu toch vooral over de vraag of 
Nederland niet te veel lockdownmaatregelen nam, maar de vraag is toch 
ook of we niet te weinig deden?'


Enquetes in het nauw

Duidelijk is dat het vooruitzicht op delen van het werk van de 
enquetecommissie - openbare verhoren van ministers met alle ruimte voor 
complottheorieen, een rapport waarin mogelijk dergelijke theorieen over 
het coronavirus zouden belanden, met stempel van de Tweede Kamer - veel 
fracties niet lekker zat.

Dat de commissie hierdoor wordt uitgesteld, en mogelijk afgesteld, is 
ook de indruk die Van Haga heeft. 'Blijkbaar zijn ze zo bang voor de 
uitkomst dat ze het om politieke redenen afschieten', zegt hij tegen 
NRC. Dat hij zelf met zijn debatten en mediaoptredens het werk van de 
commissie in de weg zat, noemt Van Haga onzin. 'Als er een regel was dat 
dat niet mocht, dan doe ik dat. Maar die regel is er niet', zegt Van 
Haga. 'Dat is net zoiets als mensen die roepen: je mag niet in de Kamer 
zitten als je ondernemer bent. Ook onzin. Dat mag gewoon.'

De regeerperiode van Rutte IV beloofde de hoogmis van parlementaire 
enquetes te worden. Maar na de enquete over de Groningse gaswinning ziet 
het er onzeker uit voor de andere twee. Er is al een enquete gaande over 
fraudebeleid en dienstverlening, naar aanleiding van het 
Toeslagenschandaal, maar daar zijn VVD en CDA geruisloos uitgestapt. 
Werkdruk en politieke verschillen lagen daaraan ten grondslag, zeggen 
Kamerleden. Nu lijkt de laatste enquete, naar het coronabeleid, aan 
dezelfde problemen te bezwijken.

--------
(c) 2023 Mediahuis