[D66] Waarom wordt Sigrid Kaag zo gehaat?

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Vrij Nederland
Datum:  16 juni 2023
Auteur: Thijs Broer
URL:    https://www.vn.nl/waarom-wordt-sigrid-kaag-zo-gehaat/


Waarom wordt Sigrid Kaag zo gehaat?
-----------------------------------

Sigrid Kaag is al geruime tijd de minst populaire bewindspersoon, en 
wordt zelfs zwaar bedreigd. Thijs Broer vraagt zich af hoe dat te 
verklaren is: wordt de kritiek louter ingegeven door onversneden 
vrouwenhaat?

In dit land van krentenwegers, waar alles uiteindelijk om de centjes 
draait, zijn ministers van Financien al zolang ik me kan herinneren 
bijna net zo populair als de premier. Van Onno Ruding, Wim Kok en Gerrit 
Zalm tot Wouter Bos, Jeroen Dijsselbloem en Wopke Hoekstra: als ze bruut 
bezuinigden werden ze geprezen om hun strengheid want dan pasten ze 
'goed op onze portemonnee', als ze bakken geld uitgaven was dat ook geen 
probleem, want dan streken ze over hun hart en deden ze 'mooie dingen 
voor de mensen'.

Maar die triomfantelijke optocht van de schatkistbewaarders eindigde bij 
Sigrid Kaag. De eerste vrouwelijke minister van Financien is volgens de 
peilingen al geruime tijd de minst populaire bewindspersoon, of ze nu 
bakken geld uitgaf of harde bezuinigingen aankondigde. Sinds haar 
aantreden wordt ze weggehoond, en ontvangt ze de ene doodsbedreiging na 
de andere. Terwijl bedreigde politici van de beveiliging en de politie 
het dringende advies krijgen daarover te zwijgen, omdat publiciteit 
doorgaans juist tot meer bedreigingen leidt, kiest Kaag ervoor juist wel 
te benoemen wat haar overkomt - met nog meer bedreigingen tot gevolg. Zo 
kon het ook gebeuren dat Kaag laatst bij College Tour een traan moest 
wegvegen toen haar dochters in een videofilmpje verklaarden dat ze 
liever wilden dat hun moeder een andere baan zou gaan zoeken.

De grote vraag is natuurlijk: waarom wordt juist Sigrid Kaag zo gehaat? 
Wat in ieder geval niet hielp is dat de D66-leider na een campagne over 
'nieuw leiderschap' vol hooggestemde morele ambities, toch weer in een 
coalitie stapte met Mark Rutte, de man die door het toeslagenschandaal 
en het gedraai rond 'functie elders' voor Pieter Omtzigt de belichaming 
werd van de 'oude bestuurscultuur' waar Kaag een einde aan zei te willen 
maken, zodat het verwijt van hypocrisie snel gemaakt was.

Evenmin behulpzaam was het dat ze zich in een documentaire, gezeten op 
de achterbank van de dienstwagen, over de FvD-stemmers liet ontvallen: 
'Wie zijn die mensen?' - waarmee de oud-diplomate de indruk versterkte 
dat ze na decennia in het internationale circuit nauwelijks doorhad wat 
er in Nederland speelde, maar er wel een moreel oordeel over had. 
Precies die houding - het elitaire oordeel over de beweegredenen van de 
gewone man - wekte de hoon van Geert Wilders, Johan Derksen en andere 
buiksprekers van de boze burger, die Kaag sindsdien steevast wegzetten 
als 'elitaire madam' en 'heks' - met nog meer beschimpingen en 
bedreigingen tot gevolg.


THEE DRINKEN

Hetzelfde overkwam Femke Halsema, die al als fractieleider van 
GroenLinks regelmatige gruwelijke bedreigingen ontving, en als eerste 
vrouwelijke burgemeester van Amsterdam voortdurend wordt weggehoond - 
terwijl haar reeks voorgangers, van Wim Polak en Ed van Thijn tot Job 
Cohen en Eberhard van der Laan, juist tot de populairste bestuurders van 
Nederland behoorden, of ze nu deftige rondjes door de stad fietsten, 
thee gingen drinken in de moskee of stonden te juichen voor Ajax. 
Inderdaad: allemaal mannen.

Ik moest denken aan een artikel in The Atlantic waar ik onlangs door een 
collega op attent werd gemaakt. Onder de titel 'The End of Men' wordt 
beschreven dat vrouwen niet alleen in de VS maar ook wereldwijd met een 
razendsnelle opmars bezig zijn. De voorbeelden zijn legio: op scholen 
zijn meisjes beduidend succesvoller dan jongens, bij een steeds groter 
aantal studierichtingen aan universiteiten zijn vrouwen in de 
meerderheid, het aantal vrouwelijke managers groeit explosief, zodat The 
Atlantic de vraag opwerpt of vrouwen beter zijn toegesneden op de 
postindustriele samenleving dan mannen. Geen wonder, noteert het 
maandblad, dat bij het bepalen van de sekse van baby's inmiddels veel 
vaker voor een meisje dan voor een jongetje wordt gekozen.

Het is een reusachtige culturele omslag die een hevige tegenreactie 
oproept, vooral van mannen die het gevoel hebben dat de grond onder hun 
voeten wegzakt. Tegen die achtergrond zijn de woedende oprispingen van 
boze witte mannen hier te lande niet meer dan een achterhoedegevecht. De 
boodschap voor Derksen, Wilders en de andere onderbuikvertolkers: wen er 
maar aan, de wereld is aan het veranderen.


KORTE ROKJESARGUMENT

Maar dat betekent nog niet dat alle kritiek op Sigrid Kaag door 
onversneden vrouwenhaat wordt ingegeven, hoe verschrikkelijk het ook is 
dat ze zo zwaar wordt bedreigd. Dat Jeroen Pauw haar in februari bij 
Khalid & Sophie vroeg of ze wel eens dacht: ligt het ook niet aan mij?, 
werd alom veroordeeld als het korte-rokjesargument: als je wordt 
aangerand is het je eigen schuld. De vraag was inderdaad misschien wat 
cru gesteld, maar op zichzelf volkomen terecht: van politici op hoge 
posities mag je enige zelfreflectie verwachten.

Het is ook wonderlijk dat Kaag zich sinds haar aantreden als minister 
nooit in volkswijken heeft laten zien, zelden met gewone burgers in 
gesprek is gegaan, en zich beperkt tot morele verhalen, hoog over de 
hoofden heen. Wie de polarisatie wil doorbreken en begrip wil wekken, 
zal ook begrip moeten tonen. In dat opzicht zou Kaag een voorbeeld 
kunnen nemen aan haar voorganger Alexander Pechtold, die uitvoerig met 
tientallen PVV-stemmers ging praten voor zijn boekje Henk, Ingrid en 
Alexander, en aan Femke Halsema, die in de cel in gesprek ging met 
mannen die haar van achter hun computer gruwelijk hadden bedreigd, en 
die allebei ontdekten dat zelfs met de grootste haters uiteindelijk best 
een gesprek mogelijk is.

--------
(c) 2023 Vrij Nederland