[D66] Pleit je voor onderhandelen met Rusland? Dan ben je al snel 'dienstbaar aan Poetin'

Thu Jan 19 13:06:45 CET 2023

[Niet alleen in Rusland is er censuur maar ook in Nederland. 
Voorbeeldje: Een keer/week wordt er op het Amsterdamse Museumplein 
gedemonstreerd tegen de oorlog in Ukraine. Vrijwel niemand weet dit want 
het valt onder de censuur]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  18 januari 2023
Auteur: Andreas Kouwenhoven, Kees Versteegh
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2023/01/18/pleit-je-voor-overleg-dan-dan-ben-je-al-snel-dienstbaar-aan-poetin-a4154647

Pleit je voor onderhandelen met Rusland? Dan ben je al snel 'dienstbaar 
aan
Poetin'
---------------------------------------------------------------------------
Pleiten voor vredesbesprekingen met Rusland en een stop op 
wapenleveranties aan Oekraine voorstellen, valt in Nederland vaak niet 
goed. 'Ik hoop dat je geen nachtmerries krijgt met verkrachte en 
vermoorde Oekraiense vrouwen.'

De predikant Bram Grandia (74) is wel wat gewend. Als overtuigd pacifist 
voert hij sinds de jaren zeventig actie tegen oorlogen en de 
(kern-)wapenwedloop. Maar nooit eerder ontving Grandia zoveel woedende 
reacties als toen hij onlangs pleitte voor vredesbesprekingen met 
Rusland en het stoppen van wapenleveranties aan Oekraine. Een 
collega-dominee schreef hem: 'Welterusten, meneer de pacifist... Ik hoop 
dat je geen nachtmerries krijgt met verkrachte en vermoorde Oekraiense 
vrouwen.'

Het zijn geen gemakkelijke tijden voor critici van de Westerse aanpak 
van het Oekraine-conflict. Terwijl de wapensteun wordt opgevoerd, - 
premier Rutte zegde dinsdag toe Oekraine te gaan helpen met 
Patriot-luchtafweerraketten - is daar nauwelijks kritiek op te horen. 
Een grote politieke meerderheid (inclusief GroenLinks dat voortkwam uit 
onder meer de Pacifistisch Socialistische Partij) staat achter de 
militaire steun aan Oekraine. Het kabinet heeft daar dit jaar 2,5 
miljard euro voor beschikbaar. Ook in opiniepeilingen is de steun voor 
Oekraine nog steeds overweldigend.

Tegenstanders van de wapenleveranties vinden nauwelijks gehoor en wekken 
vooral heel veel weerstand. Dat ondervond recent ook een groep 
academici, activisten, publicisten en oud-minister Hedy d'Ancona en 
voormalig president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink, die in een 
petitie opriep tot onderhandelingen met Rusland.

https://golfgroep.blogspot.com/2022/12/oekraine-oorlog-oproep-tot-onderhandelen.html
NRC-columnist en Ruslandkenner Hubert Smeets schreef dat de 
ondertekenaars met hun naieve pleidooi 'objectief dienstbaar aan Poetin' 
waren.

https://www.nrc.nl/nieuws/2023/01/12/wie-wil-onderhandelen-is-dienstbaar-aan-poetin-a4153990
En op opinie-site Joop (BNN/Vara) werden de ondertekenaars beschuldigd 
van 'vileine Pro-Poetin-propaganda.'

https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/petitie-voor-onderhandelingen-is-vileine-pro-poetinpropaganda

'Een Pavlov-reactie die helaas niet op zichzelf staat', zegt 
ondertekenaar Paul Aarts, voormalig docent internationale betrekkingen 
aan de Universiteit van Amsterdam. 'Wie een afwijkend geluid laat horen 
over Oekraine wordt onmiddellijk neergezet als Kremlin-bewonderaar. Dat 
stuit mij zeer tegen de borst.'

Sommige critici werd het zelfs teveel. Thomas Quartier, tot vorig jaar 
Theoloog des Vaderlands en principieel pacifist, kreeg op sociale media 
zoveel over zich heen na een pleidooi te stoppen met wapenleveranties, 
dat hij zich terugtrok uit het publieke debat en zich niet meer uitliet 
over de kwestie. Tegen het Friesch Dagblad zei de hoogleraar en monnik 
dat hij in een 'shitstorm' was beland. 'Ik vond het geen visitekaartje 
van de meningsvrijheid in Nederland.'

https://frieschdagblad.nl/geloven/Thomas-Quartier-Ik-stond-in-een-shitstorm-28036740.html

Andere ondertekenaars lijken na alle felle reacties enigszins gas terug 
te nemen. Waar de petitie nog spreekt van het druk uitoefenen op zowel 
Rusland als Oekraine om te gaan onderhandelen, beklemtoont Nout Wellink 
nu dat het vooral Rusland is dat moet bewegen. 'Het is niet mijn 
bedoeling om Oekraine tekort te doen', zegt Wellink tegen NRC. 'Rusland 
is binnengevallen. De druk moet worden opgelegd aan Rusland.'

Realistische benadering

Voor docent Paul Aarts waren de felle reacties op de critici juist reden 
om de petitie te ondertekenen. 'Het debat wordt heel eenzijdig gevoerd. 
Oekraine heeft natuurlijk het recht zich tegen Russische agressie te 
verdedigen en ik ben niet per se tegen wapenleveranties, maar je moet je 
serieus afvragen of doorgaan met nog meer, en zwaardere, wapens de enige 
optie is. Wij willen dat er ruimte komt voor dat geluid.' Aarts noemt 
het 'de realistische benadering': waarom nog langer doorgaan met een 
zinloze oorlog die heel veel doden, vernietiging en trauma's met zich 
meebrengt?

Zo ziet Koos van Dam, voormalig Nederlands gezant in Syrie, het ook. 'Ik 
steun de petitie omdat ik calculeer', zegt hij telefonisch vanuit 
Spanje. 'Ik zie Oekraine niet winnen, zoals het kabinet denkt, en de 
Russen uit hun land verdrijven. Zo heeft Rusland veel meer tanks - 
volgens schattingen zo'n 20.000 - dan de enkele tientallen die de NAVO 
misschien gaat sturen. Ook zie ik Poetin, ondanks alle wensdromen bij 
ons, in Moskou niet het veld ruimen.'

Van Dam ziet een sterke parallel met Syrie destijds en de wrede dictator 
Assad, die gifgas inzette tegen zijn eigen, rebellerende bevolking. 
Rusland hield Assad in het zadel en streed mee tegen diens binnenlandse 
vijanden. In 2012 pleitte Van Dam al voor onderhandelingen met Assad.

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/27/niets-doen-is-moeilijk-voor-politici-a1884241
'Toen calculeerde ik ook. Ik zei: We hebben nu tienduizend doden, laten 
we het daarbij proberen te houden en gaan onderhandelen met Assad die 
sterk in het zadel zit.' Zijn voorstel werd met ontzetting ontvangen; 
het zou neerkomen op capitulatie voor Assad. Van Dam: 'Vervolgens kregen 
we vijfhonderdduizend doden en wordt er alsnog onderhandeld. Assad zit 
er nog steeds.'

Wapenindustrie

Van Dam ziet het Westen nu voor een soortgelijke keuze staan: 
onderhandelen, al was het maar om te proberen de oorlog tijdelijk te 
stoppen, of nog veel meer doden en vernietiging accepteren. De 
oud-diplomaat ziet echter ook een belangrijk verschil met Syrie. 'In het 
geval van Oekraine zijn de strategische belangen veel groter. De VS 
willen Rusland zoveel mogelijk terugdringen. En de wapenindustrie 
verdient erg veel aan het conflict.'

Deze geopolitieke en commerciele belangen blijven onderbelicht in het 
publieke debat, vinden sommige ondertekenaars van de petitie. 'Zeggen 
dat de VS ook hun eigen belangen nastreven, en dat Rusland misschien wel 
redenen heeft om zich bedreigd te voelen, is niet zo makkelijk meer in 
Nederland', vindt hoogleraar internationale betrekkingen Bertjan Verbeek 
van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij ondertekende de petitie 
omdat hij constateerde dat het doel van de Westerse hulp aan Kiev steeds 
verschuift: 'Van het verdedigen tegen de Russische inval, naar het 
terugveroveren van de Krim. En nu willen sommige militaire kringen in de 
VS het conflict zelfs aangrijpen voor het verzwakken van de Russische 
militaire macht voor de komende vijftien jaar. Dat brengt een risico van 
ondoordachte escalatie met zich mee.'

Forum voor Democratie

In de Nederlandse politiek vraagt alleen Forum voor Democratie begrip 
voor de positie van Rusland, wat het voeren van de discussie lastiger 
maakt, zegt Verbeek. 'Je kunt de reacties al uittekenen: 'Jij bevindt je 
in goed gezelschap!''

Liever zoeken de petitieopstellers gezelschap van internationale 
denkers. Zo verwijzen ze naar de Amerikaanse politicoloog John 
Mearsheimer, die stelt dat het Westen de Russische agressie zelf heeft 
uitgelokt door de NAVO uit te breiden.

https://www.nrc.nl/nieuws/2014/10/07/de-schuld-voor-de-oekraine-crisis-ligt-vooral-bij-1427268-a867867
Of naar Duitse intellectuelen en een hoge oud-militair die opriepen tot 
het stoppen van de levering van zware wapens, of het openen van 
onderhandelingen zoals de voormalige Amerikaanse buitenlandminister 
Henry Kissinger (99) bepleitte om te voorkomen dat de Westerse steun 
onvoorziene, escalerende gevolgen krijgt.
   https://www.change.org/p/offener-brief-an-bundeskanzler-scholz
   https://www.emma.de/artikel/erich-vad-was-sind-die-kriegsziele-340045
   https://www.spectator.co.uk/article/the-push-for-peace/

Voor dat laatste waarschuwt hoogleraar internationale relaties Rob de 
Wijk - overigens geen ondertekenaar van de petitie - ook al enige tijd. 
Hij betwijfelt, net als oud-diplomaat Van Dam, of Oekraine de oorlog kan 
winnen. Ook wijst De Wijk erop dat het Westen zichzelf verzwakt door 
steeds meer en steeds zwaardere wapens uit eigen voorraad naar Kiev te 
sturen.

https://www.trouw.nl/opinie/de-overwinning-van-oekraine-is-niet-langer-vanzelfsprekend~b82c0846/

Vooralsnog blijven dergelijke geluiden in Nederland beperkt, en blijft 
de steun voor doorvechten en wapenleveranties groot. Een 
vredesorganisatie als Pax wilde haar naam niet onder de petitie zetten. 
In het begin van de Oekraine-oorlog pleitte de toenmalige Pax-directeur 
nog voor diplomatie in plaats van een wapenwedloop.

https://www.trouw.nl/opinie/met-alleen-meer-meer-meer-defensie-kun-je-geen-vrede-bereiken~b52ecfec/
Maar inmiddels staat de organisatie achter de wapenzendingen naar Kiev, 
laat een woordvoerder weten. 'Solidariteit met Oekraine, inclusief 
wapens, is nodig om sneller vooruitgang te boeken.' Vredesbesprekingen 
met Rusland zijn volgens Pax zinloos. Of de achterban, die deels bestaat 
uit pacifisten, er ook zo over denkt? Ja, zegt de woordvoerder: 'Vanuit 
de achterban horen wij vooral dat er behoefte is aan meer actie en 
actievere steun aan Oekraine.'

--------
(c) 2023 Mediahuis