[D66] Bij de dood van de rechtsstaat: column Huijer (12)

[René Oudeweg]

trouw.nl
Ik kijk nu al uit naar een boek van Inez Weski
4–5 minutes
Marli Huijer

25 april 2023, 13:28

Dat kan niet waar zijn, dacht ik toen het Openbaar Ministerie afgelopen 
vrijdag bekendmaakte dat advocaat Inez Weski was gearresteerd. Zou 
Weski, die als strafpleiter ruim veertig jaar verdachten van zware 
misdrijven heeft bijgestaan, nu ineens de fout in zijn gegaan? Is zelfs 
zij met haar grote staat van dienst bezweken onder de druk die uitgaat 
van haar cliënt Ridouan T., die voor meerdere liquidaties terechtstaat?

Weski wordt volgens het persbericht van het OM verdacht van ‘deelname 
aan een criminele organisatie die zich bezighoudt met internationale 
drugshandel en witwassen’. Meer concreet: van het doorgeven van 
berichten tussen haar cliënt, die in de Extra Beveiligde Inrichting 
(Ebi) in Vught zit, en een criminele organisatie.

Die verdenking werd vorige zomer al geopperd door de advocaat van de 
neef (en ex-advocaat) van Ridouan T.: Weski zou een usb-stick de 
gevangenis in hebben gesmokkeld. Logistiek is dat in een EBI onmogelijk, 
wierp Weski tegen. Ook het OM zag toen geen aanwijzingen voor het 
doorgeven van informatie.

Waarom het daar nu anders over oordeelt, vermeldt het persbericht niet. 
Vermoedelijk heeft het te maken met het ontsleutelen van berichten die 
via cryptotelefoons zijn verstuurd. Stel dat Weski schuldig wordt 
bevonden, dan zal dat het animo om verdachten van de meest ernstige 
misdrijven te verdedigen geen goed doen. Velen zullen het risico om als 
advocaat de fout in te gaan, niet durven nemen als blijkt dat zelfs 
Weski niet tegen de druk bestand was.

Iedereen heeft recht op een eerlijk proces

Dat is een slechte zaak, want in een goed functionerende rechtsstaat 
heeft iedereen, hoe kwaadaardig ook, recht op een eerlijk proces. Die 
opvatting gaat terug tot het proces van Neurenberg, toen de vier 
zegevierende grootmachten besloten dat ook de belangrijkste 
nazikopstukken een eerlijk proces moesten hebben.

Dat recht op een eerlijk proces kan onder druk komen te staan als het 
brede publiek aan de oprechtheid van advocaten gaat twijfelen. Of als er 
geen advocaten meer zijn die deze kennelijk zo veeleisende taak op zich 
willen nemen.

Stel dat Weski niet-schuldig wordt bevonden, dan zal dat aan de andere 
kant het vertrouwen in de rechtsstaat en de overheid schaden. Het 
bevestigt dat de overheid mensen, inclusief beëdigde advocaten, weer wat 
minder op hun woord gelooft en steeds meer waarde hecht aan waarheden 
die digitale technieken voortbrengen. Ook in de toeslagenaffaire speelde 
dat een rol.

Inez Weski zelf waarschuwt al jaren voor de toenemende mogelijkheden die 
digitale technieken aan overheden bieden om het leven van burgers in 
kaart te brengen en te controleren. Die nieuwe vorm van 
overheidsbemoeienis vormt een ernstige bedreiging voor de vrijheid van 
burgers.

Wat nu als die bemoeienis de waarheid dient? Dan is het toch terecht dat 
politie en justitie alle middelen inzetten om de waarheid boven tafel te 
krijgen? Het problematische van die redenering is dat deze ervan uitgaat 
dat er één perfecte waarheid is, die als we maar lang genoeg zoeken, 
gevonden kan worden.

Maar die perfecte waarheid bestaat niet. Het recht erkent dat en zorgt 
daarom dat we in de jacht op waarheid maat houden, zowel in de middelen 
om tot waarheid te komen als in de duur van de zoektocht.

Wat de uitkomst van de arrestatie ook mag zijn, ik kijk nu al uit naar 
een boek waarin Weski haar visie op de waarheid, vrijheid en rechtsstaat 
na de vele gedane zaken aan het papier toevertrouwt.