[D66] Crisis van de Week: Grensoverschrijdend gedrag in de Kamer

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Telegraaf
Datum:  17 april 2023
Auteur: Peter Winterman
URL:    
https://www.telegraaf.nl/nieuws/926862647/bergkamp-onder-vuur-leiding-tweede-kamer-intimideert-schoffeert-en-sluit-buiten


Bergkamp onder vuur: 'Leiding Tweede Kamer intimideert, schoffeert
en sluit buiten'
------------------------------------------------------------------

DEN HAAG - Het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer - onder leiding van 
voorzitter Vera Bergkamp - maakt zich schuldig aan 'intimideren, 
schofferen, buitensluiten, negeren en pesten'. Dat zeggen deelnemers in 
een onderzoek naar sociale veiligheid in het parlement. Volgens de 
onderzoekers zijn Kamerleden en ambtelijk leidinggevenden de 
belangrijkste bron van grensoverschrijdend gedrag in de Kamer.

De leiding van de Tweede Kamer krijgt er flink van langs in een 
onderzoek naar sociale veiligheid in het hart van de Nederlandse 
democratie. Het onderzoeksrapport van de Universiteit Utrecht - in 
handen van De Telegraaf - telt 289 pagina's en beschrijft dat in de 
Kamer sprake is van 'meer dan een reeks incidenten' als het gaat om 
onveilig sociaal gedrag.

Volgens geinterviewden worden hoge ambtenaren 'soms onder de voet 
gelopen door het presidium, waaronder de voorzitter'. Het presidium is 
het dagelijks bestuur van de Kamer, met daarin Kamervoorzitter Bergkamp 
en zeven andere parlementariers. 'Zij veroorzaken tamelijke extreme 
werkdruk, 'nee' zeggen is er niet of nauwelijks bij', aldus een 
geinterviewde. 'Dit wordt door de betrokken ambtenaren als sociaal 
onveilig ervaren, nog los van een overbelast gevoel.'

Hoewel de onderzoekers Kamervoorzitter Bergkamp niet bij naam noemen, 
stellen zij wel dat de klachten gaan over 'huidige en eerdere' 
presidiumleden. Oud-Kamervoorzitter Khadija Arib stapte uit de politiek 
nadat er klachten over haar manier van optreden waren binnengekomen. De 
meldingen in dit nieuwe onderzoek gaan 'zeker niet alleen over het 
vermeende gedrag van de vorige Kamervoorzitter', benadrukken de 
onderzoekers.


'Schofferen'

Sommige leden van het presidium wordt verweten te 'intimideren, 
schofferen, buitensluiten, negeren, pesten'. 'Veel ambtenaren zijn 
weggepest en teleurgesteld vertrokken', aldus een deelnemer aan het 
onderzoek. Als ambtelijk leidinggevenden 'weerstand bieden aan de 
Kamervoorzitter of andere leden van het presidium, dan wordt hen dat 
niet in dank afgenomen', zeggen meerdere bronnen. Sterker nog: kritiek 
kan leiden tot serieuze represailles: 'zwartmakerij, ongefundeerde 
beschuldigingen van fouten of grensoverschrijdend gedrag, hevige 
intimidatie - alles met als doel ambtenaren die tegenwicht bieden of 
kritiek uiten weg te krijgen'.

Volgens de Universiteit Utrecht liggen de politieke en de ambtelijke 
leiding van de Kamer al jaren met elkaar in de clinch. 'Die patronen zie 
ik zo lang als ik bij de Kamer werk terug, maar het is de afgelopen 
jaren toegenomen', beweert een deelnemer.


'Grote minderheid'

Aan het onderzoek hebben 428 ambtenaren, 173 fractiemedewerkers en 38 
Kamerleden meegedaan. Zij hebben - op vrijwillige basis - een enquete 
ingevuld. Daarnaast hebben de onderzoekers dertig personen geinterviewd. 
Hoewel de meeste mensen zich sociaal veilig voelen in de Tweede Kamer, 
ervaart 'een grote minderheid van de deelnemers in meer of mindere mate 
grensoverschrijdend gedrag van andere Kamerbewoners'.

Deelnemers zeggen last te hebben van 'kleinerende opmerkingen, roddelen, 
zwartmaken, discriminatie, delen van persoonlijke, vertrouwelijke 
informatie met anderen, sabotage en expres tegenwerken, pesten, schelden 
en schreeuwen'. Klachten worden niet altijd goed opgepakt. Ook schiet 
het huidige beleid tegen ongewenste omgangsvormen tekort, zeggen de 
onderzoekers.

De Universiteit Utrecht doet twintig aanbevelingen om de cultuur in de 
Tweede Kamer te verbeteren. Zo zou er een gedragscode en een meldsysteem 
voor signalen en klachten moeten komen.


Kwestie-Arib

Eerder leidde de kwestie-Arib tot felle discussies in de Kamer. Die 
gingen ook over de manier waarop is omgegaan met meldingen van een 
sociaal onveilige werksfeer. Daarvoor stapte PvdA-Kamerlid Gijs van Dijk 
op na meldingen over ongewenst gedrag. Ook Kamerleden Nilufer Gundoğan 
en Dion Graus (PVV) zijn de afgelopen jaren in opspraak geraakt na 
beschuldigingen van wangedrag.

Kamervoorzitter Bergkamp heeft nog niet gereageerd op de bevindingen van 
de Universiteit Utrecht. Het onderzoeksrapport wordt later vandaag 
openbaar gemaakt.

--------
(c) 203 Mediahuis