[D66] Coumn: Expertswappies schrijven wappierapport over hun energietransitie (3)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  15 april 2023
Auteur: Frank Kalshoven
URL:    
https://www.volkskrant.nl/economie/rob-jetten-kreeg-deze-week-te-horen-dat-het-energiesysteem-in-2050-klimaatneutraal-robuust-en-rechtvaardig-kan-zijn-hoe-dan~ba538622/


Rob Jetten kreeg deze week te horen dat het energiesysteem in 2050
klimaatneutraal, robuust en rechtvaardig kan zijn. Hoe dan?
------------------------------------------------------------------

Minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie ontving deze week het 
expert-advies waarom hij een jaar eerder had gevraagd: het 
energiesysteem van Nederland kan in 2050 niet alleen klimaatneutraal 
zijn, zeggen de experts, maar ook nog eens rechtvaardig en robuust. Een 
wenkend perspectief! Zin in de toekomst!

Hoe dan? Ook dat antwoord, ik zal het zo voor u opschrijven, komt er bij 
de experts soepel uit. De moeilijkheden ontstaan pas bij de tweede 'hoe 
dan'? Maar dan zijn ze ineens ook intimiderend groot.

Hoe krijgen we het energiesysteem in Nederland in 2050 duurzaam, robuust 
en rechtvaardig? Nou, schrijven de experts aan minister Jetten, en aan 
iedereen die het verder lezen wil: 'Er is weinig tijd. Er is versnelling 
nodig en dat vraagt om heldere doelen, een proactief bedrijfsleven, 
krachtige aansturing door de overheid, een instrumentarium dat snelheid 
kan afdwingen en een uitvoering door alle betrokken partijen met zo veel 
mogelijk saamhorigheid.' Bovendien moet de overheid 'alle betrokken 
partijen bij deze snelle transitie betrekken en hun belangen en zorgen 
serieus meewegen in de besluitvorming.'

Mijn punt is: wat nu als aan dit rijtje voorwaarden voor succes niet is 
voldaan? Als het nou eens niet lukt om kraakheldere doelen te formuleren 
omdat de coalitie van dienst er politiek niet uitkwam? Wat nu als het 
bedrijfsleven wel lekker proactief met de kwartaalwinst bezig is maar 
even niet met de rechtvaardigheid van de energietransitie? Wat nu als de 
krachtige aansturing van de overheid er even niet inzit omdat ambtenaren 
daarvoor helemaal geen politiek mandaat hebben, en trouwens ook te druk 
zijn met het beantwoorden van Kamervragen? Wat nu als een van de 
betrokken partijen de gewoonte ontwikkelt diens onredelijke eisen kracht 
bij te zetten door met intimiderend grote voertuigen te gaan rijden op 
plekken waar deze voertuigen eigenlijk helemaal niet mogen komen en de 
saamhorigheid derhalve toch enigszins onder druk komt te staan? Wat nu 
.... U begrijpt wat ik bedoel.

Als aan het rijtje voorwaarden voor succes zou zijn voldaan, dan was die 
energietransitie een fluitje van een cent. En dat geldt trouwens voor 
meer dingen. Onder die omstandigheden zouden we net zo makkelijk de 
huizenmarkt kunnen hervormen, de landbouw kunnen herstructureren, de 
onderwijscrisis kunnen tackelen, het vluchtelingenvraagstuk er even bij 
kunnen doen. We zouden het belastingstelsel hervormen (en de 
Belastingdienst even fiksen als we toch bezig waren) en de arbeidsmarkt 
'doen'.

Dit wil niet zeggen dan het geen goed rijtje voorwaarden voor succes is. 
Maar de opsomming roept ook de vraag op: wat gebeurt er nou als aan een 
van die voorwaarden, laat staan een paar, niet is voldaan? Want dat is 
toch de situatie hier te lande, dat we wel problemen hebben, ruim 
voldoende problemen zelfs, steeds meer, en dat we steeds minder goed in 
staat lijken die op te lossen.

Waarom? Omdat niet aan de voorwaarden voor succes is voldaan, is een 
manier om het te zeggen. Een andere is (ik schreef er eerder over): 
omdat het poldermodel 'stuk' is. Want die succesvoorwaarden zijn 
natuurlijk niets anders dan de voorwaarden waaronder dat poldermodel 
goed werkte.

Niet somberen nu. Want aan een van de andere voorwaarden voor succes van 
de energietransitie is deze week wel voldaan. Er ligt een aanstekelijk 
mooi plan! En wie er geen zin in heeft, die moet dan maar zin maken.


Over de auteur

Frank Kalshoven is oprichter van De Argumentenfabriek. Reageren? E-mail: 
frank at argumentenfabriek.nl.

--------
(c) 2023 DPG Media B.V.