[D66] Stikstofuitspraak Raad van State: Totale chaos in Den Haag

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  Raad van State
Datum: 5 april 2023
URL:   
https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/@136651/berekenen-stikstof-tot-25km-aanvaardbaar/


Be­re­ke­nen stik­stof tot grens van 25 ki­lo­me­ter is aan­vaard­baar
-------------------------------------------------------------

Voor elk project dat stikstof veroorzaakt, moeten de stikstofgevolgen 
tot op een afstand van 25 kilometer berekend worden. Of dat nu de aanleg 
of verbreding van een weg is of de oprichting of uitbreiding van een 
veehouderij. Het kabinet heeft deze afstand in 2021 vastgesteld. Maar 
daarover bestaat discussie, vooral of de afstand wel groot genoeg is 
voor een volledig zicht op de gevolgen van stikstofneerslag. De Afdeling 
bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft vandaag (5 april 2023) 
geoordeeld dat deze zogenoemde rekenafstand van 25 kilometer bij 
individuele projecten aanvaardbaar is.


Tussenuitspraak ViA15

Dat doet zij in een zogenoemde tussenuitspraak in de zaak over het 
tracebesluit 'A15/A12 Ressen-Oudbroeken (ViA15)' van de minister van 
Infrastructuur en Waterstaat. Met deze tussenuitspraak is nog niet 
duidelijk of de A15 bij knooppunt Ressen kan worden doorgetrokken en 
aangesloten op de A12. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft namelijk 
nog niet op alle bezwaren beslist die tegen het tracebesluit zijn 
aangevoerd. Zij zal hierover later een definitieve uitspraak doen.


Groot maatschappelijk belang

Vanwege het grote maatschappelijke belang heeft de Afdeling 
bestuursrechtspraak ervoor gekozen om in een tussenuitspraak alvast een 
oordeel te geven over de rekenafstand van 25 kilometer en het gebruik 
van het zogenoemde rekenmodel SRM2+ voor wegverkeer. De rekenafstand is 
namelijk voor het eerst gebruikt voor het gewijzigde tracebesluit voor 
de ViA15 in september 2021 en wordt sinds januari 2022 gebruikt voor 
alle stikstofveroorzakende projecten. Een oordeel over de 
aanvaardbaarheid van zowel het rekenmodel als de rekenafstand is daarom 
niet alleen voor deze zaak, maar voor veel projecten van groot belang.


Rekenmodellen: hoe wordt stikstofneerslag berekend?

Om te berekenen hoeveel stikstof van een individueel project neerkomt op 
beschermde natuur wordt gebruikgemaakt van de AERIUS Calculator. 
Daarbinnen worden voor wegverkeer twee rekenmodellen gebruikt: SRM2+ en 
OPS. Model SRM2+ wordt gebruikt voor het berekenen van de 
stikstofneerslag binnen 5 kilometer van een weg. Voor de afstand tussen 
de 5 en 25 kilometer wordt gebruikgemaakt van het OPS-model. De 
bezwaarmakers voeren aan dat de minister alleen het OPS-model zou moeten 
gebruiken, omdat met het SRM2+-model de stikstofneerslag die op een 
natuurgebied terechtkomt, onderschat zou worden. De Afdeling 
bestuursrechtspraak oordeelt dat dit niet zo is. Het SRM2+-model dat de 
minister gebruikte voor het tracebesluit uit 2021 is volgens de Afdeling 
bestuursrechtspraak gebaseerd op de 'beste wetenschappelijke kennis'. De 
bezwaren tegen dit model heeft de minister onder verwijzing naar 
rapporten van het RIVM en TNO overtuigend weerlegd, aldus de hoogste 
bestuursrechter.


Rekenafstand: tot welke afstand moet je stikstofneerslag berekenen?

Vervolgens moest de Afdeling bestuursrechtspraak beoordelen of voor het 
berekenen van de stikstofgevolgen van een individueel project een 
rekenafstand tot 25 kilometer aanvaardbaar is. Dat is het geval. Elk 
rekenmodel heeft een grens waarbuiten het geen wetenschappelijke 
betrouwbare uitspraken meer kan doen. Dat wil zeggen dat daarbuiten te 
onzeker is of de berekening nog overeenkomt met de werkelijkheid. De 
minister heeft met onderzoeken van onder meer het RIVM en TNO 
overtuigend gemotiveerd dat de maximale afstand waarbinnen voor een 
individueel project nog die wetenschappelijke betrouwbare 
stikstofberekeningen kunnen worden gedaan, 25 kilometer is. Het Europese 
natuurbeschermingsrecht vereist ook dat voor elk project de negatieve 
gevolgen voor beschermde natuur in beeld worden gebracht op basis van de 
beste wetenschappelijke kennis daarover. Het model om de 
stikstofgevolgen van projecten te berekenen, met die rekengrens bij 25 
kilometer vormt die beste wetenschappelijke kennis.


Stikstof buiten de grens van 25 kilometer

Dit betekent niet dat stikstof die buiten de grens van 25 kilometer op 
beschermd natuurgebied terechtkomt, niet relevant is. Die 
stikstofneerslag maakt deel uit van de totale stikstofneerslag in 
Nederland en is niet meer toe te rekenen aan het individuele project. De 
overheid is verantwoordelijk om maatregelen te nemen om verslechtering 
van beschermde natuur tegen te gaan als gevolg van die nationale 
stikstofneerslag. De vraag of die maatregelen de toets der kritiek 
kunnen doorstaan, kunnen echter niet in het kader van de beoordeling van 
een individueel project aan de orde komen, zoals een tracebesluit of een 
natuurvergunning.


Voortzetting zaak tracebesluit ViA15

Met de tussenuitspraak van vandaag staat vast dat de stikstofberekening 
die aan de passende beoordeling voor het tracebesluit ViA15 ten 
grondslag ligt, in orde is. Wat overblijft zijn de bezwaren van vijf 
bezwaarmakers tegen de passende beoordeling en de externe saldering. De 
Afdeling bestuursrechtspraak zet de procedure met deze bezwaarmakers 
voort en doet later een definitieve uitspraak over het tracebesluit voor 
de ViA15. Voor een van de bezwaarmakers, Steenfabriek Huissenswaard 
B.V., komt vandaag wel een einde aan de procedure. De Afdeling 
bestuursrechtspraak verklaart haar beroep ongegrond.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Lees hier de volledige tekst van de tussenuitspraak met zaaknummer 
201702813/17. Zie ook de speciale pagina op onze website over stikstof.

* Lees uitspraak
   https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/@136592/201702813-17-r3/
* Ga naar themapagina over stikstof
   https://www.raadvanstate.nl/stikstof/
* Vi­deo­toe­lich­ting uit­spraak Vi­A15 door staats­raad Rosa 
Uy­len­burg
   https://player.vimeo.com/video/814537081

--------
(c) 2023 Raad van State