[D66] Wet tegen 'homopropaganda' in Rusland

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   RTL Nieuws
Datum:  25 november 2022
Auteur: Chris Colijn
URL:    
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5349285/nieuwe-anti-lhbti-wet-rusland-overheid-zoekt-vijanden


Wet tegen 'homopropaganda' in Rusland: 'Bliksemafleider van oorlog'
-------------------------------------------------------------------

Het Russische parlement heeft ingestemd met een nieuwe anti-LHBTI-wet. 
Het gaat om een uitbreiding van een bestaande wet die minderjarigen 
moest beschermen tegen 'homopropaganda'. Onder de nieuwe wet wordt 
'LHBTI-propaganda' volledig verboden.

Als je op internet of in de pers zegt dat homoseksualiteit normaal is, 
of als je gaat demonstreren voor meer LHBTI-rechten, verspreid je 
volgens de Russische wet propaganda en riskeer je een boete van maximaal 
6.500 euro.

Bedrijven die hun klanten blootstellen aan 'pro-LHBTI-informatie' kunnen 
een boete tot 80.000 euro krijgen omdat ze propaganda verspreiden. Zo 
kreeg TikTok een boete van 47.000 euro omdat er op het platform filmpjes 
staan waarin homoseksualiteit wordt geaccepteerd.


'Het hele onderwerp wordt taboe'

'Wat propaganda precies inhoudt is een glibberig begrip', zegt 
Rusland-correspondent Eva Hartog. 'Zelfs uitkomen voor je seksuele 
orientatie of het dragen van een symbool kan worden opgevat als 
propaganda. In de praktijk betekent het dat het hele onderwerp taboe 
wordt gemaakt, niet meer alleen voor minderjarigen, maar voor de hele 
Russische bevolking.'

Rusland was al lang geen fijne plek voor de LHBTI-gemeenschap, vertelt 
Vitali Lomakin in gesprek met RTL Nieuws. Hij woont in Sint-Petersburg 
en werkt als projectmanager bij een organisatie die zich al jarenlang 
inzet voor homorechten in Rusland. 'Deze wet is in de eerste plaats een 
beperking van de vrijheid van meningsuiting. LHBTI-mensen in Rusland 
moeten constant op hun woorden letten, om te voorkomen dat ze op sociale 
media of in het openbaar iets zeggen wat de autoriteiten als propaganda 
kunnen bestempelen.'


Wet uit 2013

Er is al sinds 2013 een wet die minderjarigen 'beschermt tegen 
LHBTI-propaganda', maar de afgelopen jaren zijn daar heel weinig mensen 
voor veroordeeld. 'Het is niet zo dat je meteen een boete krijgt als je 
iets verkeerds zegt, maar je weet dat het altijd mogelijk is', legt 
Vitali uit.

Vitali verwacht dat de nieuwe wet al snel tot boetes zal leiden. 'Ik 
denk dat vooral LHBTI-mensen die veel in de openbaarheid komen, zoals 
bloggers, boetes zullen krijgen. De overheid kan hen gebruiken om een 
voorbeeld te stellen en aan andere LHBTI-mensen te laten zien wat er kan 
gebeuren als ze zich uitspreken.'

Ook Eva Hartog verwacht dat de nieuwe wet selectief wordt toegepast, en 
dat lang niet iedereen een boete zal krijgen. 'Maar als politieke 
bliksemafleider geeft het Russen iets waar ze het over eens kunnen 
worden in een tijd waarop de oorlog tegen Oekraine die saamhorigheid 
onder druk zet.'


'Alles gaat door, maar dan ondergronds'

Naast de mogelijke boetes heeft de nieuwe wet ook praktische gevolgen 
voor de LHBTI-gemeenschap. Als mensen bij elkaar willen komen voor een 
evenement of een feestje, kunnen ze geen gegevens over de bijeenkomst 
delen. 'Alles gaat gewoon door, maar dan ondergronds. We moeten zo veel 
mogelijk uit het zicht blijven voor de autoriteiten', zegt Vitali.

Buitenlanders die volgens de autoriteiten LHBTI-propaganda verspreiden, 
kunnen het land uit worden gezet. 'En als je een boete krijgt, weet je 
dat het geld direct naar Poetins oorlogskas stroomt. Dat is een extra 
reden om je stil te houden.'


Niemand stemt tegen

Toen het Russische parlement de nieuwe wet deze week aannam, stemde 
niemand tegen. De voorzitter van de Doema schreef op sociale media: 'Met 
deze wet kunnen wij de toekomst van onze kinderen en ons land beschermen 
tegen de duisternis die de Verenigde Staten en Europa verspreiden.' Dat 
de strengere wet juist nu wordt ingevoerd, heeft volgens experts dan ook 
te maken met de oorlog in Oekraine.

'Je ziet dat de anti-LHBTI discussie in de Russische politiek vooral 
oplaait wanneer het niet goed gaat met de binnenlandse politiek', zegt 
Hartog. 'Het onderwerp dient als een bliksemafleider en verbindende 
factor, iets waarachter de traditionele Russische samenleving zich kan 
scharen. Ook nu is dat waarschijnlijk het geval. Het grote succes in 
Oekraine blijft uit, en veel Russen voelen zich ongemakkelijk bij het 
idee dat Rusland nu oorlog voert tegen een broedervolk.'

Ook Vitali ziet een verbinding tussen deze wet en de oorlog. 'Omdat de 
oorlog in Oekraine slecht loopt, zoekt de overheid vijanden binnen 
Rusland. En de LHBTI-gemeenschap wordt gezien als pro-westers, dus wij 
zijn een doelwit.'


Hoop

Ondanks de strengere wetgeving houdt Vitali een sprankje hoop. 'Als het 
gaat om LHBTI-rechten, lopen we in Rusland tientallen jaren achter op 
landen als Nederland. Maar ik ben ervan overtuigd dat we ook in Rusland 
meer rechten zullen krijgen. Ik weet niet wanneer, maar we houden hoop 
dat het politieke systeem uit elkaar spat, en dat wij meer rechten 
krijgen.'

--------
(c) 2022 RTL Nederland B.V.