[D66] Kuipers wacht totdat er een 'R' in de maand zit (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #915)

Sun Jun 5 13:41:29 CEST 2022

Bron:   Volkskrant
Datum:  3 juni 2022
Auteur: Maarten Keulemans
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/minister-kuipers-als-de-r-in-de-maand-is-hang-de-spatschermen-alvast-op~b5bc5e5e/

Minister Kuipers: 'Als de R in de maand is: hang de spatschermen
alvast op'
----------------------------------------------------------------

Ook al lopen coronavirussen de deur nu niet plat: over een maand of drie 
kan het helemaal anders zijn. De Volkskrant vraagt minister van 
Volksgezondheid, Ernst Kuipers: hoe staat het ervoor met de plannen 
waarmee we de volgende golf opvangen?

Zijn het opeens heel andere coronacijfers die oplopen. Driekwart van de 
Nederlanders, zo bleek donderdag uit de gedegen opiniepeiling van 
EenVandaag, denkt dat het kabinet niet goed is voorbereid op een 
opleving van het coronavirus in het najaar. We horen niks, het kabinet 
gooit de zaak over de schutting, luidt grofweg de kritiek. Terwijl 
iedereen - van expert tot burger - al voor zich ziet hoe het virus 
straks weer terugkeert, al dan niet in gemuteerde vorm. Zitten we straks 
weer in lockdown, mopperen sommige experts al.

Meneer Kuipers, het is juni. Deze maand zou u de plannen presenteren 
waarin de verschillende sectoren van de Nederlandse samenleving 
vastleggen wat ze zelf denken te gaan doen tegen corona. Hoeveel daarvan 
zijn er al af?

'We zijn al heel ver. Het onderwijssectorplan ligt helemaal klaar. En we 
hopen over niet al te lange tijd met de meeste andere te komen.'

In de sectoren zelf is men er niet gerust op. Zoals Rob van Steen van 
Theaters Tilburg vorige week zei tegen Omroep Brabant: onze plannen 
liggen klaar, maar die van de overheid nog niet. Waar men het aan vindt 
ontbreken is een soort waarschuwingslampje: vanaf welk moment voer je 
welke maatregelen in?

'Eerst even het meest directe antwoord daarop. Als je je gezonde 
verstand gebruikt, is het verstandig om in september in actie te komen. 
Los van welke waarde dan ook. Want laten we niet vergeten: 
signaalwaarden hebben we in het verleden gehad, en daar wilde iedereen 
eigenlijk vanaf.

'Dus: rekening houdend met het feit dat dit de afgelopen tweeenhalf jaar 
een seizoensgebonden infectie was, is het beeld: als de R weer in de 
maand komt, zal het aantal besmettingen met een aan zekerheid grenzende 
waarschijnlijkheid weer omhoog gaan. Dit is niet de griep die ver in de 
winter opkomt en tien weken duurt. Dit virus doet het hele winterseizoen 
mee. Zeven maanden lang ben je de klos.

'Dus ben ik van plan te zeggen: jongens, R in de maand, neem je eerste 
voorbereiding. Want je wilt voorbereid zijn. Preventief bezig zijn, in 
plaats van reageren.'

Wat betekent dat concreet?

'Ik heb gisteren sommige van die sectorplannen weer gezien, en dan zie 
je dat ze prachtig trapsgewijs verschillende sets maatregelen hebben. 
Beginnend bij een aantal die preventief kunnen werken en die zo'n sector 
weinig pijn doen.

'Ik noem wat: ramen openzetten, goed ventileren. Waar het mogelijk is, 
bepaalde looproutes instellen. Gebruik maken van een spatscherm, of iets 
anders. Als je die spatschermen toch al in de kelder hebt staan: waarom 
niet?

'En dan ga je naar de volgende stappen en gaan wij communiceren: let op, 
het is de afgelopen dagen zoveel procent omhoog gegaan, dit is wat we 
verwachten voor de komende twee weken.'

Waarom zouden sectoren zoals horeca, cultuur of het onderwijs dan op 
eigen houtje meer maatregelen instellen? Dat is toch snijden in eigen 
vlees?

'Sinds de boel weer helemaal open is, hebben we naar schatting zo'n zes 
miljoen besmettingen gehad. In drie maanden tijd! Dat wil zeggen dat als 
we straks zeven maanden de tijd hebben, we zonder maatregelen gerust 
zo'n tien miljoen besmettingen kunnen krijgen. Kijk dus niet raar op als 
er de hele winter 10 tot 15 procent ziekteverzuim is. Dat betekent iets 
voor jou, als eigenaar van die culturele instelling, die zaak, dat 
openbaar vervoernetwerk of noem maar op.'

Wat kunnen we straks van de overheid verwachten?

'Dat we het virus in de gaten houden. Dat er een basistest- en een 
basisvaccinatiecapaciteit is. Waar de GGD's voor klaarstaan, is dat we 
300 duizend prikken per week kunnen zetten, in zes weken tijd op te 
schalen tot anderhalf miljoen. Wat je van de overheid kunt verwachten, 
is een uitgebreide analyse van alle initiatieven die kunnen helpen om de 
capaciteit van de zorg slimmer in te richten en uit te breiden. Daar kom 
ik heel binnenkort mee.'

En op aanraden van de evaluatierapporten gaat u een 'landelijke 
functionaliteit infectieziekten' oprichten.

'Eerst even - dit klinkt als een open deur maar ik meen het echt - wat 
je gezien hebt in tweeenhalf jaar tijd is dat er op ontzettend veel 
plekken fenomenaal geschakeld is. Iedereen sprong in een actieve stand 
en ging aan de slag: in de zorg, bij bedrijven, bij GGD's.

'Maar nu we na enige tijd terugkijken, kun je zeggen: op een aantal 
punten waren we niet zo goed voorbereid. Een van de conclusies is: het 
zorgveld is erg versnipperd. Er is geen uniforme, landelijke aansturing 
van de 25 GGD's in Nederland. We missen een club die zaken tijdig 
voorbereidt: de juiste ict, de juiste voorraden, de juiste protocollen 
en afspraken. En die, als het erop aankomt, schakelt met de 
verschillende GGD's en centraal kan aansturen: nu moet je dat doen. In 
plaats van dat iedereen er op zijn eigen manier uitvoering aan geeft.'

De GGD krijgt dan een belletje van het ministerie: we gaan nu 
teststraten inrichten.

'Ja. En daar hebben we dit protocol voor, deze software, en gebruik deze 
richtlijn voor het trainen van mensen.'

Als u de software op elkaar afstemt, zal dat ook leiden tot meer 
medische gegevens in een hand. Veel mensen vinden dat een griezelig 
idee.

'In Nederland hebben we het nu zo ingericht dat iedere zorginstelling 
haar eigen ict-systeem heeft en haar eigen data, die ook nog eens op een 
eigen manier zijn opgeslagen. Daar zijn we enorm tegenaan gelopen. Als 
uitgangspunt moet je natuurlijk hanteren: de data zijn van de burger, en 
de burger moet erop kunnen vertrouwen dat zijn data alleen gebruikt 
worden door degene met wie je op een zeker moment een specifieke 
behandelrelatie hebt.

'Tegelijkertijd zijn er ook allerlei zaken de afgelopen tien jaar 
ontzettend snel gegaan, waar mensen eigenlijk al aan gewend zijn. Als ik 
online iets bestel, dan vind ik het heel normaal en zelfs buitengewoon 
handig dat ik kan betalen met Ideal. Je doet even zo met je telefoon en 
het is betaald, zonder dat het bedrijf in kwestie mijn rekening kan 
zien. Daar zijn we helemaal niet bang voor. Zou je zoiets ook met je 
zorggegevens kunnen realiseren?'

Tenslotte, even de actualiteit: 307 hoogleraren hebben zich in een open 
brief beklaagd over wat ze ervaren als 'ophitsing' tegen de wetenschap, 
onder meer door Kamerleden. Aanleiding was Gideon van Meijeren, die Jaap 
van Dissel 'corrupt' noemde. Had u de brief getekend, als u nog 
wetenschapper was?

'Als wetenschapper had ik meegetekend, ja.'

De andere kant van het verhaal is: uw eigen kabinet heeft de wetenschap 
nadrukkelijk in de politieke arena getrokken, door de OMT-adviezen 
'heilig' te noemen bijvoorbeeld. Dat straalt uit: wie aanmerkingen heeft 
op het beleid, moet eerst langs Jaap van Dissel.

'Je moet die twee dingen wat mij betreft scheiden. De brief gaat over 
hoe mensen die toch een zekere positie hebben, communiceren over 
wetenschap en wetenschappers. Dat probleem is breder, dat kun je ook in 
allerlei andere debatten zien. En die uitingen zijn er niet omdat ik 
iets gedaan heb. Ik begin niet met een toon van: wetenschappers zijn 
leugenaars, schoften etcetera.'

Het specifieke probleem in dit geval was dat Van Dissel erg dicht bij de 
politiek stond. Soms letterlijk. Staat Jaap van Dissel op volgende 
persconferenties weer naast de minister?

'Laten we er eerst even van uitgaan dat er geen persconferentie meer 
nodig is. Maar... nee, ik denk het niet. Niets ten nadele van Jaap. Maar 
wel dat je die rollen wat duidelijker gescheiden houdt.'

--------
(c) 2022 DPG Media B.V.