[D66] Nieuwe crisis: Klimaatcrisis vs. Stikstofcrisis

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Er is een spoeddebat over deze zaak aangevraagd door BBB en Omtzigt. 
Het is maar welk konijn pseudo-wetenschappers uit hun Hoge Hoed halen]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  10 juli 2022
Auteur: Martin Kuiper, Rik Rutten
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/07/10/stikstofdoel-landbouw-kan-lager-a4136100


Ministerie van Financien: 'Minder stikstofreductie nodig bij
halen klimaatdoelen'
------------------------------------------------------------
De reductie bij boeren kan omlaag bij het halen van de klimaatdoelen, 
berekende Financien.

Boeren hoeven hun stikstofuitstoot veel minder te verlagen dan tot nu 
toe gedacht om de natuurdoelen te halen. Als Nederland al zijn 
klimaatafspraken nakomt, levert dit een enorme bonus aan stikstofwinst 
op waardoor de landbouw zijn uitstoot met een kwart tot de helft minder 
hoeft terug te brengen. Dit blijkt uit nog niet gepubliceerde 
berekeningen van het ministerie van Financien, waarvan de uitkomsten 
bekend zijn bij NRC.

In juni presenteerde het kabinet een kaart met daarop de 
reductiepercentages voor de landbouw per regio: in enkele provincies 
moet de uitstoot (bijna) gehalveerd worden en rond natuurgebieden moet 
die met 95 procent omlaag. Deze harde ingrepen zijn volgens het kabinet 
noodzakelijk om driekwart van de stikstofgevoelige natuur in 2030 weer 
gezond te maken.

Maar op de kaart is de stikstofwinst die het behalen van de 
klimaatdoelen oplevert niet meegenomen. Alleen de al gemeten reductie is 
daarin doorgerekend, niet de toekomstige winst. De klimaatdoelen, 
vastgelegd in het Klimaatakkoord en het regeerakkoord, zijn bedoeld om 
de uitstoot van broeikasgassen voor 2030 fors te verminderen. Maar als 
meer Nederlanders elektrisch gaan rijden, kolencentrales gesloten worden 
en fabrieken hun schadelijke CO2-uitstoot verminderen, zorgt dat voor 
fors minder stikstofsuitstoot.


Stikstofgevoelige natuur

Ambtenaren van Financien hebben deze 'stikstofbonus' voor het eerst 
doorgerekend. Bij de laatste metingen bevond minder dan de helft van de 
stikstofgevoelige natuur in Nederland zich onder de kritische 
depositiewaarde (KDW), de grens voor wat beschouwd wordt als gezonde 
natuur. Haalt Nederland de klimaatdoelen, dan groeit het percentage 
gezonde natuur significant, zonder verder stikstofbeleid. Dankzij deze 
bonus kan het kabinet de stikstofopgave voor de landbouw met een kwart 
tot de helft terugschroeven en zal driekwart van de stikstofgevoelige 
natuur toch gezond zijn in 2030.

Een woordvoerder van het ministerie van Landbouw zegt niet bekend te 
zijn met de inhoud van de studie. Het ministerie van Financien spreekt 
van 'een theoretisch model', dat 'geen beleidsadvies of standpunt' is.

De kabinetsaanpak richt zich niet op het terugdringen van stikstof op 
plekken waar de natuurschade het grootst is; de opgave is uitgesmeerd 
over het hele land: elke boer moet de eigen uitstoot een beetje 
terugdringen. Vorige maand berichtte NRC over een andere ambtelijke 
studie, waaruit bleek dat door zeer gericht boeren uit te kopen die 
dichtbij natuurgebieden veel stikstof uitstoten, de reductieopgave voor 
de rest van de sector kleiner wordt.

Aan de rekensom van Financien kleeft een belangrijke voorwaarde: het 
kabinet moet de klimaatdoelen wel halen. In het regeerakkoord van Rutte 
IV staat dat in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent 
omlaag moet ten opzichte van 1990. Eind vorig jaar lag Nederland achter 
op schema. Het kabinet stelt er alles aan te doen om dit doel te halen, 
desnoods met extra maatregelen. Europese afspraken dwingen Nederland ook 
om werk te maken van de klimaatdoelen.


Opsteker voor boeren

De Financien-berekening is een opsteker voor boeren die de afgelopen 
weken het land hebben platgelegd omdat zij de stikstofplannen te 
rigoureus vinden. De nadruk ligt volgens hen te veel op het terugdringen 
van de uitstoot in de landbouw. De landbouw is volgens TNO 
verantwoordelijk voor zo'n 60 procent van de totale uitstoot van 
stikstof in Nederland.

In de klimaatplannen worden boeren ontzien. Bij het opstellen van het 
Klimaatakkoord, in 2019, legde het kabinet-Rutte III per sector de 
doelen vast. De energievoorziening en de industrie hebben de grootste 
opgaven. De geeiste bijdrage van de landbouw is veel kleiner.

Als de Financien-berekeningen beleid worden, wacht de landbouw nog een 
forse klus. Het is onduidelijk hoe die geklaard moet worden. Het 
uitkopen van boeren gaat tot nu toe moeizaam. Ruim anderhalf jaar 
geleden startten de provincies een uitkoopregeling voor boeren die veel 
stikstof uitstoten dichtbij natuurgebieden, maar nog geen enkele boer 
heeft hier voor getekend - de termijn sluit in september.

--------
(c) 2022 Mediahuis