[D66] Column: Leerzaam eerste weekje voor Kuipers (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #874)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Vrij Nederland
Datum:  21 januari 2022
Auteur: Thijs Broer
URL:    https://www.vn.nl/ernst-kuipers-coronaminister/


De man die het kabinet regelmatig voor de voeten liep, moet
nu het beleid verdedigen
-----------------------------------------------------------

Als kersvers coronaminister moet Ernst Kuipers een massale opstand tegen 
het coronabeleid zien te bedwingen. Een leerzaam weekje voor de man die 
zelf als ziekenhuisbestuurder regelmatig het kabinet voor de voeten 
liep, schrijft Thijs Broer.

Vlak voor het begin van de vaccinatiecampagne - ruim een jaar geleden - 
verscheen Ernst Kuipers, bestuursvoorzitter van het Erasmus MC, in de 
studio van Nieuwsuur om een dringende oproep te doen. De situatie in de 
ziekenhuizen was zo nijpend, verklaarde hij met intensivist en OMT-lid 
Diederik Gommers aan zijn zijde, dat er onmiddellijk in de ziekenhuizen 
met vaccineren moest worden begonnen: 'Wij kunnen dat gewoon doen. We 
zijn er klaar voor.'

Thuis op Katendrecht wilde coronaminister Hugo de Jonge bijna een schoen 
naar de televisie gooien, zoals Peter Kee en ik noteerden in ons boek 
Code rood. Al weken eerder had hij besloten dat eerst het personeel in 
de verpleeghuizen gevaccineerd zou worden, en niet het 
ziekenhuispersoneel, dat over veel betere beschermingsmiddelen kon 
beschikken. En nu doorkruisten de twee artsen zonder enig overleg de 
gekozen strategie. Briesend greep hij zijn mobiele telefoon: 'Ernst, wat 
maak je me nou?'

De stemming van De Jonge werd er niet beter op toen even later de eerste 
nieuwsberichten op internet rondgingen: 'Gommers en Kuipers leggen bom 
onder coronabeleid', en al helemaal niet toen in de dagen daarna de ene 
na de andere belangengroep om voorrang bij het vaccineren begon te 
roepen: de politiebonden, de onderwijsbonden, de Landelijke Huisartsen 
Vereniging, het vakblad van vrachtwagenchauffeurs, de ME'ers, want 'deze 
mensen kunnen echt fysiek contact niet voorkomen. Ze zitten ook met z'n 
allen in een ME-bus'.

Het was niet de laatste keer dat Ernst Kuipers het kabinet voor de 
voeten liep. Zo verklaarde hij in het voorjaar bij Beau dat de omstreden 
avondklok, die hij eerder nog had gesteund, totaal geen zin had gehad. 
'Als je kijkt naar het beloop van de ziekenhuisopnames in de tijd, zagen 
we zowel bij de invoering als bij het opschuiven geen enkel effect.'


Het hagelt kritiek

Sinds kort staat Ernst Kuipers als coronaminister aan de andere kant, en 
krijgt hij zelf te maken met experts die zich, de een na de ander, tegen 
het coronabeleid keren, opstandige bestuurders en belangengroepen die nu 
het hardst om versoepelingen roepen. Tijdens zijn eerste persconferentie 
op vrijdag verklaarde Kuipers nog dat 2G - het omstreden plan om alleen 
mensen die gevaccineerd of genezen zijn toegang te geven tot drukke 
plaatsen - 'absoluut gaat helpen bij het sneller en langer openhouden 
van sectoren.' Maar na het weekend verscheen een vernietigend rapport 
van de TU Delft: door de zeer besmettelijke omikron-variant zou 2G niet 
meer dan een 'zeer beperkt effect' hebben. De strekking van de 
nieuwsberichten: dit is de doodsteek voor het plan.

Intussen komen de horecasector, de cultuursector, werkgeversorganisatie 
VNO-NCW en talloze andere belangengroepen steeds luidruchtiger in 
opstand tegen de strenge lockdownmaatregelen. Nu de omikronvariant 
razendsnel om zich heen grijpt en het halve land in quarantaine moet 
terwijl het met de ziekenhuisopnames reuze blijkt mee te vallen, hagelt 
het kritiek van experts op de achterhaalde rekenmodellen van het RIVM, 
mag Ernst Kuipers uitleggen waarom een groot deel van het openbare leven 
nog steeds wordt lamgelegd, en komt de nieuwe coronaminister steeds meer 
alleen te staan.

Als topman van een van de grootste academische ziekenhuizen was Ernst 
Kuipers gewend te besturen per decreet. Daar zal hij als minister nog 
regelmatig naar terugverlangen, want al in zijn eerste week als 
bewindsman kreeg hij hardhandig te maken met de dynamiek waarin zijn 
voorganger Hugo de Jonge bijna twee jaar lang overeind moest zien te 
blijven. Een leerzame observatie konden we in Code rood noteren uit de 
mond van Erik Gerritsen, tot halverwege de coronacrisis de hoogste 
ambtenaar op het ministerie van Volksgezondheid. De zorg in Nederland is 
zo decentraal georganiseerd, dat niemand de baas is, en zeker de 
minister niet. 'Hij is geen generaal zonder leger, er is een generaal en 
er is een leger. En die hebben verdomd weinig over elkaar te zeggen.' 
Maar intussen wordt de minister wel verantwoordelijk gehouden voor alles 
wat er misgaat.

Zo dreigt Kuipers nu al te overkomen wat Hugo de Jonge de afgelopen 
jaren regelmatig heeft meegemaakt. In de woorden van De Jonge zelf: 
'Zodra er kritiek komt, is iedereen weg en sta ik weer in mijn eentje op 
het podium.'

Het was, kortom, een leerzaam eerste weekje voor de man die als 
ziekenhuisbestuurder regelmatig het kabinet voor de voeten liep.

--------
(c) 2022 Vrij Nederland