[D66] Stevige kritiek op Jaap van Dissel volkomen terecht (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #890)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Vrij Nederland
Datum:  18 februari 2022
Auteur: Thijs Broer
URL:    https://www.vn.nl/omt-jaap-van-dissel/
Ref:    
https://www.onderzoeksraad.nl/nl/media/attachment/2022/2/16/aanpak_coronacrisis_deel_1.pdf


De stevige kritiek op Jaap van Dissel is volkomen terecht
---------------------------------------------------------

De Onderzoeksraad voor Veiligheid kwam deze week met harde kritiek op de 
rol van het OMT en diens voorzitter Jaap van Dissel in de eerste maanden 
van de coronacrisis. Terecht, schrijft Thijs Broer. Naar eer en geweten 
je werk doen is geen excuus voor verblinding.

Doorgaans is Ernst Kuipers de rust zelve tijdens zijn publieke 
optredens, maar deze week in de Tweede Kamer zagen we de coronaminister 
bijna ontploffen. Toen FvD-Kamerlid Gideon van Meijeren naar voren 
bracht dat OMT-voorzitter Jaap van Dissel glashard zou hebben gelogen 
over de invloed van het ministerie op het OMT las Kuipers hem met 
nauwverholen woede de les: 'U moet zich schamen!'

Nu kun je inderdaad je bedenkingen hebben bij de woordkeuze van Van 
Meijeren, enthousiast aanhanger van complottheorieen en de instelling 
van tribunalen voor leugenachtige politici en bestuurders. Maar ik kon 
me niet aan de indruk onttrekken dat het Kamerlid in dit geval wel 
degelijk een punt had.

Toen Nieuwsuur afgelopen week onthulde dat ambtenaren van het ministerie 
van Volksgezondheid tijdens de eerste maanden van de crisis OMT-adviezen 
hebben laten aanpassen, waaronder de aanscherping van een passage waarin 
het gebruik van mondkapjes in verpleeghuizen werd ontmoedigd, mogelijk 
met onnodige doden tot gevolg, rees de vraag hoe onafhankelijk het OMT 
eigenlijk was. Het kabinet heeft bij monde van premier Mark Rutte, 
coronaminister Hugo de Jonge en diens opvolger Ernst Kuipers altijd de 
onafhankelijkheid van het OMT benadrukt. Maar dat is nu lastig vol te 
houden.

Geen wonder dat de Kamer de minister deze week het hemd van het lijf 
vroeg. En geen wonder dat Gideon van Meijeren erop wees dat Jaap van 
Dissel zelf in augustus 2020 bij een technische briefing nog stellig had 
ontkend dat het OMT zich op enige wijze politiek had laten beinvloeden.


Totale Rolvermenging

Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid 
die deze week een kritisch rapport over het eerste halfjaar van het 
coronabeleid presenteerde, noemde de onthulling van Nieuwsuur een 
'pijnlijke illustratie' van wat hij in zijn eigen rapport concludeerde. 
Namelijk 'dat er een totale rolvermenging was tussen de 
wetenschappelijke adviezen en de besluitvorming. En dat tast de 
integriteit en het gezag van het OMT aan, want iedereen vraagt zich nu 
af: zijn die adviezen wel wetenschappelijk en onafhankelijk?'

Jaap van Dissel heeft zich de afgelopen jaren ongetwijfeld naar eer en 
geweten ingezet, zoals Ernst Kuipers van de week in het Kamerdebat 
verklaarde. Maar dat is geen excuus voor de verblinding die de 
OMT-voorzitter daarbij aan de dag legde. Volgens het RIVM en het 
ministerie zouden ambtenaren alleen suggesties ter 'verduidelijking' 
hebben gedaan, maar ook daar had de OMT-voorzitter dwars voor moeten 
gaan liggen, om iedere schijn van politieke bemoeienis te vermijden.

Hetzelfde geldt voor de wel heel laconieke reactie van Van Dissel op het 
verwijt in het OVV-rapport dat hij bij vrijwel ieder crisisoverleg is 
aangeschoven, van het Catshuis tot het Torentje, waardoor volgens de OVV 
de eenzijdige blik van het RIVM op bestrijding van het virus een veel te 
bepalende rol is gaan spelen in het beleid. 'Er was veel duiding nodig 
voor mensen met weinig kennis,' verklaarde Van Dissel met zijn 
gebruikelijke onverstoorbaarheid. 'Als ik daarvoor werd uitgenodigd zei 
ik natuurlijk geen nee.' Zo kon het gebeuren dat de soms rampzalige 
maatschappelijk gevolgen van de OMT-adviezen veel te lang buiten beeld 
bleven.

En zo was Van Dissel ook maandenlang in de positie om op eigen houtje 
het gebruik van mondkapjes te blokkeren. Terwijl de halve wereld al uit 
voorzorg op grote schaal mondkapjes gebruikte bleef de OMT-voorzitter 
koppig volhouden dat er geen 'sluitend bewijs' voor de effectiviteit van 
de beschermingsmiddelen zou zijn en dat ze slechts 'schijnveiligheid' 
zouden bieden - een misvatting die door het kabinet kritiekloos werd 
overgenomen. Met tot gevolg dat de verpleeghuizen nog maandenlang werden 
opgezadeld met een RIVM-richtlijn waarin het gebruik van mondkapjes werd 
ontmoedigd, zodat het personeel onbeschermd aan het werk moest, met alle 
ellende van dien.

Zelfs toen het wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van 
mondkapjes zich opstapelde en het kabinet in de loop van 2020 het 
gebruik van mondkapjes verplichtte in het openbaar vervoer, noemde Van 
Dissel die maatregel nog een 'politieke keuze'. De conclusie van de OVV: 
'Door deze uitspraken werd het beleid van de overheid ondermijnd door 
adviseurs van diezelfde overheid.'


Avondklok

Het wachten is nu op het tweede deel van het rapport van de 
Onderzoeksraad voor Veiligheid, waarin ongetwijfeld de rol van de 
OMT-voorzitter rond de invoering van de avondklok zal worden belicht. 
Zoals Peter Kee en ik al beschreven in ons boek Code Rood was het Jaap 
van Dissel die zich door het kabinet onder druk liet zetten om met een 
rammelend spoedadvies de burgemeesters in het Veiligheidsberaad van nut 
en noodzaak van die draconische maatregel te overtuigen.

Ironisch genoeg was het Ernst Kuipers, toen nog bestuursvoorzitter van 
het Erasmus MC, die in het voorjaar bij Beau verklaarde dat de avondklok 
totaal geen zin had gehad. 'Als je kijkt naar het beloop van de 
ziekenhuisopnames in de tijd, zagen we zowel bij de invoering als bij 
het opschuiven geen enkel effect.'

Over onafhankelijkheid en politieke bemoeienis gesproken.

--------
(c) 2022 Vrij Nederland