[D66] Stkstofmanie: 36 hoogleraren en onderzoekers klimmen in de pen

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Merk op dat in de lijst van '36 hoogleraren en onderzoekers' geen 
chemici voorkomen, illustrerende dat het hier om pseudo-chemie 
(alchimie) handelt. Het gaat weer eens om milieu-profeten die het Einde 
van de Wereld voorzien]

Bron:   Trouw
Datum:  21 augustus 2022
Auteur: Hanne Obbink
URL:    
https://www.trouw.nl/economie/experts-wetenschap-weet-meer-dan-genoeg-over-goede-aanpak-stikstof-stop-met-twijfel-zaaien~be61e061/


Experts: Wetenschap weet meer dan genoeg over goede aanpak stikstof
- stop met twijfel zaaien
-------------------------------------------------------------------
De wetenschappelijke basis voor de aanpak van de stikstofcrisis is 
solide, schrijven 36 hoogleraren en andere onderzoekers. Twijfel zaaien 
levert niets op.

We weten 'meer dan genoeg' om de stikstofcrisis nu serieus te gaan 
aanpakken. Onder druk van onder meer boerenprotesten wordt de 
wetenschappelijke basis onder het kabinetsplan voor de stikstofreductie 
keer op keer ter discussie gesteld, maar dat is nergens voor nodig. 'Er 
is grote wetenschappelijke consensus.'

Dat schrijven 36 wetenschappers aan acht Nederlandse universiteiten 
maandag in Trouw. Zij pleiten ervoor om 'eindelijk door te pakken' met 
de aanpak van de stikstofuitstoot.

Kamerleden en belangenbehartigers van boeren vragen steeds opnieuw om 
'nog meer onderzoek, nog hardere en fijnschaliger meetresultaten, nog 
betere modellen', schrijven de 36. Steevast zit daar ook het geloof 
achter dat alleen technologische vernieuwingen al genoeg soelaas kunnen 
bieden in de stikstofcrisis. Maar extra onderzoek zal slechts uitstel 
opleveren, verder niets.


'Aanpak zonder veestapelkrimp'

Een concrete aanleiding voor de oproep van de wetenschappers is een plan 
van Han Lindeboom, emeritus hoogleraar mariene ecologie aan de 
Wageningen Universiteit. Anderhalve week geleden bood De Telegraaf dat 
plan een podium onder de kop 'Nieuw plan stikstofaanpak zonder 
veestapelkrimp'.

Volgens Lindeboom zijn er genoeg technologieen om de stikstofreductie 
terug te dringen. Zo kan varkens- en kippenvoer aangevuld worden met 
aminozuren en rundveevoer met bestendig eiwit, en ook het gescheiden 
opvangen van urine en poep in de stal levert reductie op. Lindeboom 
waarschuwt trouwens ook voor een verborgen agenda achter het 
kabinetsbeleid: dat staat volgens hem zwaar onder invloed van 'utopische 
veganisten'.

Actiegroepen van boeren waren er als de kippen bij om Lindebooms plan te 
omarmen en ook de VVD verwees er meteen naar. Ook CDA-leider Wopke 
Hoekstra toont 'zwakke knieen' met zijn stelling dat de stikstofreductie 
best trager mag worden verwezenlijkt, zegt hoogleraar ecologie Han Olff, 
een van de 36 wetenschappers. Dat is wat hen betreft een extra 
bevestiging dat de oproep van maandag op zijn plaats is. 'Al het 
onderzoek laat zien dat er echt geen tijd is voor vijf jaar extra 
uitstel. Dat zou de kosten van herstel disproportioneel groter maken en 
de kans op succes kleiner.'


Progressie door twijfel

Olff noemt Lindebooms notitie 'zeer gebrekkig' - niet alleen die 
opmerking over veganisten is uit de lucht gegrepen. 'De echte vraag is: 
zijn er kant-en-klare technische innovaties die zoveel afname van 
ammoniakuitstoot opleveren dat de natuur snel genoeg herstelt en de 
landbouw niet hoeft te krimpen? Het antwoord is heel duidelijk: nee. 
Innovatie is niet effectief genoeg.'

Worden kritische wetenschappers 'doodgezwegen', zoals Lindeboom zich in 
zijn notitie beklaagt? Integendeel, zegt Olff. 'De wetenschap leeft 
juist van kritiek, mits goed onderbouwd. Progressie door twijfel en 
debat is een kernwaarde van de wetenschap.'

Maar als het om natuur en stikstof gaat, is het duidelijk genoeg wat 'de 
wetenschap' zegt, vervolgt Olff. Er zijn enkele dissidenten, ja. Die 
maken misbruik van die twijfel als kernwaarde - en dat komt sommige 
partijen goed van pas. 'Vaak, ook nu, zijn het geen actieve 
wetenschappers, maar pensionado's uit een niet altijd relevant 
vakgebied.' Anders dan de 36 ondertekenaars van de oproep van maandag - 
onder wie 28 hoogleraren. 'En die zijn het allemaal hartgrondig eens.'

De 36 wetenschappers pleiten ervoor om niet alleen de boeren te laten 
opdraaien voor de gevolgen van de stikstoftransitie. Een 'slimme mix' 
van overheidsmaatregelen moet zorgen dat die lasten deels ook 
terechtkomen bij consumenten, retailers, banken en de agro-industrie. 
Die maatregelen moeten tegelijkertijd ook gericht zijn op het verbeteren 
van landschap, waterkwaliteit en klimaat.

--------
(c) 2022 DPG Media B.V.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron:   Trouw
Datum:  21 augustus 2022
Auteur: Han Olff en Wim de Vries
URL:    
https://www.trouw.nl/opinie/ga-niet-weer-twijfel-zaaien-aan-die-stikstofdoelen-valt-echt-niet-te-ontkomen~b4dbbd67/


Opinie - Ga niet weer twijfel zaaien: aan die stikstofdoelen valt
echt niet te ontkomen
-----------------------------------------------------------------
Steeds opnieuw klinkt in de Kamer en in de media twijfel aan de 
wetenschappelijke basis van het stikstofplan. Han Olff, Wim de Vries en 
34 andere wetenschappers* leggen nog maar eens uit hoe het zit.

Onder druk van boerenprotest, tegenstribbelende partijen als de 
agro-industrie en supermarkten en sommige politici, staat zowel het 
tijdschema als de wetenschappelijke basis van het kabinetsplan voor 
stikstofreductie keer op keer ter discussie.

Zo ontstaat vaak de indruk dat het probleem is op te lossen met alleen 
technische innovaties, zonder grote ingrepen in de landbouwproductie. 
Dat negeert de aard van de stikstofproblematiek en de noodzaak die aan 
te pakken in samenhang met alle andere uitdagingen zoals waterkwaliteit, 
droogte, klimaat en natuurherstel.

Natuurlijk is discussie het cement waarmee we wetenschappelijke 
vooruitgang bouwen, maar het debat begint nu wel op de film Groundhog 
Day te lijken. Daarin beleeft weerman Phil dezelfde dag steeds opnieuw 
en stapt elke ochtend in dezelfde plas.

Vergelijk dat met recente vragen van Kamerleden en boerenorganisaties om 
nog meer onderzoek, nog hardere en fijnschaliger meetresultaten, nog 
betere modellen, en met hun steevast geloof in technische oplossingen. 
Maar we weten meer dan genoeg, en er bestaat meer dan genoeg 
wetenschappelijke consensus om nu snel in actie te komen.


Integrale aanpak

Dit is onze kans om grote maatschappelijke uitdagingen tegelijk op te 
pakken. Maar dat vraagt om een integrale aanpak van het landschap, dus 
van landbouw en natuur.

Allereerst kan natuurherstel via hydrologische maatregelen (maaien, 
natuurlijke begrazing, plaggen, uitbaggeren en boskap) niet simpelweg te 
veel stikstofneerslag compenseren. Er zijn jaren vermorst door dit idee. 
De depositie moet urgent omlaag; die verzuurt de bodem waardoor onder 
meer de balans tussen stikstof en fosfaat verstoord raakt, giftig 
aluminium vrijkomt, plantenwortels steeds slechter groeien, goede 
schimmels slechter werken en voedingswaarde van planten voor insecten 
afneemt.

Bovendien versterkt te veel stikstof de effecten van langdurige droogte 
door klimaatverandering. Het maakt bomen en planten veel gevoeliger voor 
watertekort, doordat ze ondieper wortelen. De huidige intensieve 
landbouw stoot bovendien te veel broeikasgassen uit als methaan en 
lachgas en tast de waterkwaliteit aan via uitspoeling van nitraat en 
fosfaat. Stikstofreductie, natuur- en waterkwaliteit en 
klimaatverandering zijn dan ook nauw verweven.

Daarnaast werkt stikstofdepositie onvoldoende als ecologische 
versnippering niet wordt aangepakt. Door steeds grotere, intensief 
gebruikte percelen zijn heggen, slootjes en overhoekjes, levensaders 
voor planten en dieren, vaak verdwenen, zowel tussen natuurgebieden als 
binnen agrarisch gebied. Die kunnen juist helpen in de omslag naar 
natuurinclusieve voedselproductie.


Niet alles kan overal

Het huidige kabinetsplan is een grote koerswijziging. Maar het doel is 
dan ook de balans tussen het landgebruik en de kwaliteit van landschap, 
bodem, water, lucht voor iedereen te verbeteren. Immers: niet alles kan 
overal. Na 70 jaar focus op intensivering, schaalvergroting en 
exportwinsten - met te weinig oog voor landschap en natuur - is nu een 
nieuw, overkoepelend en langjarig consistent voedsel- en 
landschapsbeleid nodig om boeren en natuur een duurzame toekomst te 
bieden.

Het kan anders en beter, mits iedereen in beweging komt. De overheid zal 
de last van de broodnodige transitie niet alleen bij boeren moeten 
neerleggen, maar ook bij consumenten, retailers, banken en 
agro-industrie. Dit kan via een slimme mix van beprijzing, educatie, 
ruimtelijke ordening, normering, vergunningen, handhaving en verandering 
van de voedselomgeving.

Als wetenschappers roepen we de politiek en betrokken partijen op om 
eindelijk echt aan de slag te gaan. Zoals weerman Phil uit de misere 
kwam door af te zien van de korte-termijnvoordelen van herhaling van 
zetten en zich doortastend met de kern van zaak bezig te houden.

*Deze wetenschappers onderschrijven deze opiniebijdrage:
Han Olff, Hoogleraar Ecologie & Natuurbeheer (Groningen)
Rien Aerts, Hoogleraar Systeemecologie (VU)
Liesbeth Bakker, Hoogleraar Rewilding (Wageningen)
Frank Berendse, Em. Hoogleraar Plantenecologie en Natuurbeheer 
(Wageningen)
Matty Berg, Hoogleraar Dierecologie (VU & Groningen)
Raoul Beunen, Universitair Hoofddocent Environmental Governance (Open 
Universiteit)
Koos Biesmeijer, Hoogleraar Natuurlijk Kapitaal, (Naturalis & UvA)
Roland Bobbink, Onderzoeker Ecologie, Onderzoekcentrum B-WARE (Nijmegen)
Christiaan Both, Hoogleraar Dierecologie (Groningen)
Jeroen Candel, Universitair Hoofddocent Bestuurskunde (Wageningen)
Hans Cornelissen, Hoogleraar Systeemecologie (VU)
Gerlinde de Deyn, Hoogleraar Bodemecologie (Wageningen)
Han van Dobben, Onderzoeker Ecologie en Milieu (Wageningen)
Jan Willem Erisman, Hoogleraar Environmental Sustainability (Leiden)
Tjisse van der Heide, Hoogleraar Kustecologie ( NWO-NIOZ & Groningen)
Ruth Howison, Onderzoeker Ruimtelijke Ecologie (Groningen)
Patrick Jansen. Universitair Hoofddocent Wildlife Ecology and 
Conservation (Wageningen)
Johan van de Koppel, Hoogleraar Ruimtelijke Ecologie (NIOZ Groningen)
Hans de Kroon, Hoogleraar Plantenecologie (Nijmegen)
Hans Kros, Senior Specialist Omgevingskwaliteit (Wageningen)
Leon Lamers, Hoogleraar Aquatische Ecologie en Milieubiologie (Nijmegen)
Theunis Piersma, Hoogleraar Trekvogelecologie (NWO-NIOZ & Groningen)
Wim van der Putten, Hoogleraar Bodembiologie, (KNAW-NIOO & Wageningen)
Jan Roelofs, Em. Hoogleraar Aquatische Ecologie en Milieubiologie( 
Nijmegen)
Alfons Smolders, Hoogleraar Toegepaste Biogeochemie (Nijmegen)
Chris Smit, Hoogleraar Experimental Conservation Ecology (Groningen)
Merel Soons, Hoogleraar Plant Dispersal Ecology and Conservation 
(Utrecht)
Pablo Tittonell, Hoogleraar Agro-ecologie (Groningen)
Sander Turnhout, Strategisch Adviseur (Universiteit Nijmegen & Soorten 
NL)
Marcel Visser, Hoogleraar Dierecologie, (NIOO-KNAW & Groningen)
Louise Vet, Em. Hoogleraar Evolutionaire Ecologie (Wageningen)
Wim de Vries, Hoogleraar Integrale Stikstofeffectanalyse (Wageningen)
Franciska T. de Vries, Hoogleraar Aardwetenschappen, (UvA)
Wieger Wamelink, Onderzoeker Ecologie en Exobiologie (Wageningen)
Martin Wassen, Hoogleraar Environmental Science (Utrecht)
Annemarie van Wezel, Hoogleraar Environmental Ecology (UvA)

--------
(c) 2022 DPG Media B.V.