[D66] Forse kritiek op nieuwe, permanente 'coronawet' (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #936, addendum)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  8 augustus 2022
Auteur: Tristan Theirlynck
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/08/08/groeiende-kritiek-op-coronawet-a4138411


Wie staat er nog wel achter de nieuwe coronawet?
------------------------------------------------
Een verlenging van de tijdelijke coronawet werd verworpen door de Eerste 
Kamer. Op het alternatief klinkt nu ook steeds meer kritiek.

Wie staat er nog wel achter de nieuwe coronawet? Nog voordat het 
wetsvoorstel aan de Tweede Kamer is voorgelegd, neemt de kritiek toe. 
Met wetswijziging zal de overheid permanente bevoegdheden krijgen om 
grondrechtenbeperkende maatregelen te nemen als corona weer oplaait, 
zoals de afstandsregel, de mondkapjesplicht, de sluiting van publieke 
plekken en de quarantaineplicht.

Maandag publiceerde het Adviescollege toetsing regeldruk een eerder 
verstuurde brief aan minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid, D66), 
waarin het de indiening van het wetsvoorstel ontraadt. Het advies-orgaan 
noemt het 'onverstandig' om coronamaatregelen wettelijk vast te leggen, 
zonder eerst te evalueren welke maatregelen eerder effectief waren.

Het college, dat het kabinet en de Tweede en Eerste Kamer adviseert over 
wetsvoorstellen, sluit zich daarmee aan bij een groeiende groep critici. 
Eerder toonden het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, de 
Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het Veiligheidsberaad zich in 
een gezamenlijke statement al kritisch. Daarin stond dat de wet niet 
bijdraagt aan 'robuuste' pandemiebestrijding, maar dat het juist tot 
meer onduidelijkheid leidt. Ook gezondheidsdiensten GGD en GHOR uitten 
felle kritiek.

Voorheen werden bevoegdheden om coronamaatregelen te nemen vastgelegd in 
een tijdelijke wet, maar die werd eind mei verworpen door de Eerste 
Kamer. Volgens een woordvoerder van minister Kuipers is dit de reden dat 
het kabinet haast moest maken. In Trouw erkende hij dat het kabinet 
'liever meer tijd' had gewild om de wet voor te bereiden.

De 'nieuwe coronawet' is een wijziging van de Wet publieke gezondheid 
(Wbg). De wetswijziging ligt op dit moment bij de Raad van State; eind 
deze maand wordt er een advies verwacht.


Onverstandig

De kritiek, ook bij de overheidslagen waar straks de 
verantwoordelijkheid komt te liggen, is tweeledig. Enerzijds 
procedureel: burgemeesters en wethouders hadden graag vooraf betrokken 
willen worden in de totstandkoming van de wetswijziging. Er is ook 
inhoudelijke kritiek. Burgemeesters en wethouders hekelen het feit dat 
corona, een tijdelijk probleem, leidend wordt in de wetswijziging. Dit 
zou niet in lijn zijn met een eerder advies van de Raad van State om de 
algehele crisisbeheersing juridisch en constitutioneel beter toe te 
rusten.

Liesbeth Spies, burgemeester van Alphen aan den Rijn en voorzitter van 
het Nederlandse Genootschap van Burgemeesters, vindt de wet 
'onverstandig en niet helder'. Tegen de NOS zei ze maandag dat 
burgemeesters na de wijziging verantwoordelijk worden voor de 
pandemiebestrijding, 'zonder dat daar een motivatie bij wordt gegeven'. 
Dit botst volgens haar ook met een andere wet, de Wet 
veiligheidsregio's, die regelt dat in acute crisissituaties de 
verantwoordelijkheid bij de voorzitter van de veiligheidsregio komt te 
liggen.

Ook de GGD en GHOR vinden dat de wet tot onduidelijkheid leidt. De 
regels voor quarantaine zijn volgens de gezondheidsdiensten niet 
duidelijk in de wetswijziging verankerd. Zo vinden ze het niet duidelijk 
wat onder quarantaine precies wordt verstaan.


Raad van State aan zet

Een woordvoerder van minister Kuipers zegt dat een deel van de kritiek 
wordt 'meegenomen' in het wijzigingsvoorstel. Zo is verduidelijkt dat de 
voorzitter van de veiligheidsregio in acute scenario's de bevoegdheid 
heeft, niet de burgemeester. Andere zorgen, zoals die van het 
Adviescollege toetsing regeldruk en de GGD, worden niet ingewilligd of 
in een later stadium behandeld.

'We hebben deze wet opengesteld voor consultatie, omdát we commentaar 
wilden', zegt de woordvoerder van de minister. 'Het is nu aan de Raad 
van State om de wet te beoordelen. Die bekijkt ook of de juiste 
afwegingen zijn gemaakt in reactie op de consultatie. Daarna gaat de 
wet, misschien in aangepaste vorm, naar de Kamer.'

Als de huidige kritiek aanhoudt, is de goedkeuring van de wet door de 
Eerste Kamer allerminst een zekerheid. De regeringspartijen hebben 
namelijk geen meerderheid in de senaat. Ondertussen is er geen 
wettelijke basis voor nieuwe coronamaatregelen, als de besmettingen weer 
toenemen. Dit betekent overigens niet dat Kuipers, mocht het aantal 
besmettingen weer oplaaien, helemaal geen coronamaatregelen kan nemen. 
Hij gaf aan dat er waar nodig noodverordeningen ingesteld kunnen worden 
door de veiligheidsregio's. Net zoals bij het begin van de coronacrisis.

--------
(c) 2022 Mediahuis