[D66] De vele ongerijmdheden van Kaags aftreden

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Elsevier
Datum:  19 september 2021
Auteur: Philip van Tijn
URL:    
https://www.ewmagazine.nl/nederland/opinie/2021/09/de-vele-ongerijmdheden-van-kaags-aftreden-845598/


De vele ongerijmdheden van Kaags aftreden
-----------------------------------------

Het is voor het eerst in onze politieke geschiedenis dat een gedwongen 
verlies van een ministerschap alleen maar verhoging van het prestige 
betekent, schrijft Philip van Tijn. Het is slechts een van de vele 
ongerijmdheden rond Sigrid Kaag.

Dat D66-leider Sigrid Kaag de kabinetsformatie gijzelt, is nog tot 
daaraan toe. Erger is dat ze mij als columnist gijzelt. Steeds als ik 
over een ander onderwerp wil schrijven, gebeurt er iets in Den Haag 
waardoor ik toch niet anders kan dan daarover schrijven. Of, om met 
Luther te spreken: 'Hier sta ik, ik kan niet anders.'

Maar het is ook niet niks wat er rond het Binnenhof gebeurt. Er is 
sprake van een Nieuwe Moraal ('Ik deug, want ik deug en de anderen 
deugen niet, want die deugen niet'), maar ook van Nieuwe Politiek 
(dinsdag ontkennen dat je maandag iets hebt bedoeld). En ook van Nieuw 
Staatsrecht (aftreden als dat staatsrechtelijk niet hoeft, maar een 
ferme indruk maakt, een kabinet vol stoppen met Tweede Kamerleden, een 
kabinet dat vergaande maatregelen neemt terwijl het alleen de lopende 
zaken mag afhandelen).

Op een enkel punt (zoals dat van de dubbelrol) is het kabinet 
teruggefloten, maar dat het uberhaupt werd geprobeerd, is al tekenend.


ChristenUnie: niks fout gedaan in Kabul, dus niet in het nieuwe kabinet!

De zaak van de Afghaanse tolken - die al lang een veel wijdere strekking 
heeft - was een zaak van twee ministers en een staatssecretaris, die 
samen drie van de vier regeringspartijen vertegenwoordigden. Alleen de 
ChristenUnie was niet bij het falen betrokken, dus logisch dat deze 
partij niet aan een volgend kabinet mag deelnemen!

Nu en dan wordt geprobeerd de minister-president te laten meesleuren in 
de ellende, maar ik heb een tijdje geleden al eens uitgelegd dat de 
premier in Nederland weinig bevoegdheden heeft om zich in zaken van een 
minister te mengen en als hij zich dat eens denkt te kunnen permitteren, 
wordt hem toegesnauwd dat hij zich met zijn eigen zaken moet bemoeien. 
Dat VVD en ChristenUnie in de peilingen niet verliezen en de 
coalitiegenoten wel, is misschien wel weer een bewijs dat de kiezer heel 
wat minder dom is dan de politici vaak denken.


Geen sprake van 'ragfijn spel' door Sigrid Kaag

Ooit zullen wetenschappers promoveren op het verschijnsel Kaag. Want aan 
de leid(st)er van D66 zitten veel curieuze aspecten. Meer dan dat: 
ongerijmdheden. Toen ze aantrad als minister wist ze weinig van 
Nederland. Dat mag je iemand die vrijwel haar hele leven in het 
buitenland heeft doorgebracht niet kwalijk nemen. Maar het werd zelfs 
als een pre beschouwd door diegenen (weleens 'globalisten' genoemd) die 
Nederland beschouwen als een aanhangsel van Europa en de wereld, zo niet 
een quantite negligeable, iets wat er eigenlijk niet toe doet.

Haar terugtreden als minister is uit nood geboren: zij kon niet anders, 
nadat ze een half jaar geleden demissionair premier en VVV-leider Mark 
Rutte de les had gelezen. Geen sprake van een uitgekiende strategie. Wie 
de strip van Heer Bommel nog kent, weet dat deze aristocraat altijd 
'ragfijn spel' vermoedde bij mensen die alleen het geluk van het toeval 
aan hun kant hadden.

Haar aftreden - een volgende ongerijmdheid - is niet het einde van een 
politieke carriere, maar heeft, zo lijkt het, haar macht en glorie 
vergroot. Het is voor het eerst in onze politieke geschiedenis dat een 
gedwongen verlies van een ministerschap alleen maar verhoging van het 
prestige betekent. Dus weer een ongerijmdheid: vrijwel geen lof voor 
vier jaar ministerschap, maar wel voor het aftreden!


Kaags daden veranderen de electorale aanhang van D66

En misschien de meest interessante ongerijmdheid: electorale winst en 
verlies voor D66 houden elkaar, denk ik, in evenwicht. Maar later zal 
blijken (daarvoor hebben we opiniepeiler Maurice de Hond nodig) dat de 
achterban van D66 is veranderd. Dat ze geen voet (we hebben het immers 
over een keurige vrouw) uitstak om de Afghanen die jaren voor Nederland 
hadden gewerkt, tijdig hun land uit te krijgen, plus haar totale gebrek 
aan empathie in het hele debat over deze zaak, heeft de sympathie van 
menig centrum-linkse D66'er verspeeld.

Daarentegen is zij juist daardoor salonfahig geworden bij kiezers die 
Nederland vol, of zelfs meer dan dat vinden: Kaag heeft een aantal 
Afghanen buiten de deur weten te houden en dat mag worden beloond. Het 
zijn misschien niet haar favoriete kiezers, maar een stem is een stem, 
zo pragmatisch is D66 nog wel.


Een nieuw ministerie is misschien wel de oplossing

In 1966 is D66 opgericht als breekijzer van de vastgeroeste politiek. Er 
moest iets gebeuren in Den Haag. Zo moesten kiezers meer invloed krijgen 
op de vorming van een kabinet. Dat was het eerste 'geloofsartikel' van 
de ongelovige Hans van Mierlo, in de beroemdste televisiespot in de 
vaderlandse geschiedenis. Er moest een einde komen aan verwarring en 
ondoorzichtigheid, aan de ontoereikendheid van de oude politieke 
spelregels. Dat is, op zijn zachtst gezegd, niet helemaal gelukt.

De kroonjuwelen zijn een voor een bij het oud vuil gezet en het nieuwe 
kroonjuweel, het wetsontwerp voltooid leven, brengt de handen niet op 
elkaar en wekt ook nog het misverstand dat D66 het over zichzelf heeft. 
Van Mierlo zou ook zijn wenkbrauwen hebben opgetrokken als hij zijn 
verre opvolg(st)er haar ontslagspeech had horen beeindigen met 'Gods 
zegen'. Want een halve eeuw lang was D66 de partij van de secularisatie; 
geloven deed je niet in het openbaar.

Hoe moet het nu verder? Dat is in een democratie niet zo eenvoudig, 
tenzij informateur Johan Remkes (VVD), de man van weinig, maar altijd 
doeltreffende woorden, wonderen verricht. We zouden ons misschien kunnen 
spiegelen aan de Taliban, die ons in feite in deze ellende hebben 
gestort. Zaterdag werd bekend dat zij in Kabul een nieuw ministerie 
hebben opgericht: het ministerie voor Verspreiding van deugd en het 
Voorkomen van zonde. Dat lijkt me voor 'Den Haag' helemaal geen gek idee 
en er hoeft niet lang te worden gezocht naar de ideale minister voor 
deze post.

--------
(c) 2021 New Skool Media