[D66] Column: Sigrid Kaag faalt met haar 'nieuwe leiderschap'

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  12 september 2021
Auteur: Thomas von der Dunk
URL:    
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/sigrid-kaag-faalt-met-haar-nieuwe-leiderschap~be6a9302/


Sigrid Kaag faalt met haar 'nieuwe leiderschap'
-----------------------------------------------

Het was een rake rede, die H.J.Schoolezing van Sigrid Kaag afgelopen 
maandag 6 september in De Rode Hoed.

Over de hoge prijs die de samenleving betaalt door 'politieke managers 
hun gang te laten gaan', met hun 'ritselen en regelen zonder visie'. 
Over het 'hopeloos achterlopen bij de rest van Europa'. Over het lakse 
klimaatbeleid: 'haalbaar en betaalbaar als het nieuwe argument om niets 
te doen'. Over 'het gebrek aan medemenselijkheid en betrouwbaarheid' bij 
veel bestuurders, ook 'bij degenen die om het hardst roepen hoe onwijs 
gaaf ons landje is'.

Ik had het (bijna) niet kunnen verbeteren.

Alleen is zoiets voor een politicus - en zeker voor een partijleider - 
niet een vrijblijvende intellectuele exercitie. Zij schept 
verplichtingen: woorden moeten dan wel tot daden leiden.

Het tegendeel gebeurde: Kaag trok in het daarop volgende Kamerdebat, 
waarin Wilders - het zij hem nagegeven - het beoogde motorblok van de 
nieuwe coalitie terecht alle hoeken van de Kamer liet zien, haar keutel 
weer schielijk in. Ze had aan niemand in het bijzonder gedacht. Ja, ja.

Hier botst, om het even weberiaans te formuleren, verheven 
Gesinnungsethik op onmisbare Verantwortungsethik. Want waar was Kaag 
zelf al die tijd (behalve ambtshalve veel in het buitenland)? In de tijd 
waarover zij constateert dat de Nederlandse overheid 'niets groots tot 
stand heeft gebracht'? Vier jaar van die tijd zat zij wel zelf in het 
kabinet.


Vermoorde onschuld

Haar houding neigt daarmee iets te veel in de richting van die van 
Rutte, die bij alle de afgelopen jaren aan het licht getreden 
gigantische scheefgroei - inkomens, flexbanen, de stijgende woningnood 
met door Stef Bloks beleid bevorderde stuitende huisjesmelkerij, een 
steeds rafeliger rechtsstaat met dank aan Sander Dekker, ontwrichting 
van zorg en onderwijs - hoogst verbaasd als de vermoorde onschuld zelf 
reageert.

Alsof hij niet al meer dan tien jaar het Catshuis met totale 
intellectuele inertie en een neoliberale laat-maar-waaien-mentaliteit 
bezet heeft gehouden. Want we moe(s)ten natuurlijk wel leuk kunnen 
blijven barbecueen, ook als in Valkenburg het rivierwater door huizen en 
straten kolkt en menig Limburgs barbecuestel daardoor inmiddels pas bij 
Rotterdam weer boven water komt.

Tijdens de verkiezingen - met deze Eeuwigdurende Non-Formatie al weer 
een eeuwigheid geleden - maakte Kaag zich sterk voor 'nieuw leiderschap' 
en een 'nieuwe bestuurscultuur'. En inderdaad: niet alleen het 
toeslagenschandaal, ook het stelselmatig traineren van een fatsoenlijke 
afhandeling van de Groningse aardbevingsschade of de oplossing van het 
stikstofprobleem maakt de urgentie daarvan zonneklaar.

Maar mogen we misschien, in alle bescheidenheid, informeren wat de 
bijdrage is die Sigrid Kaag tot dusver aan die nieuwe bestuurscultuur 
geleverd heeft?


Land bevrijden

Zij had zich in april onsterfelijk verdienstelijk kunnen maken door, 
toen de premier na zijn zoveelste grove leugen eindelijk spartelend op 
de grond lag en om het behoud van zijn baantje smeekte, Rutte door steun 
voor de oppositie-brede motie van wantrouwen de politieke dolk in het 
hart te steken en daarmee te doen waarnaar heel weldenkend Nederland al 
jaren snakt: dit land te bevrijden van de meest miserabele en 
karakterloze minister-president ooit.

Van zijn ongeschiktheid voor zijn ambt, gevolg van een gebrek aan visie, 
moed en ruggengraat, heeft Rutte sindsdien - het is een prestatie - al 
weer bij drie belangrijke dossiers blijk weten te geven. Dat dat 
allemaal gezien de peilingen geen afbreuk schijnt te doen aan de 
populariteit van zijn partij, zegt daarmee ook iets over zijn achterban, 
waarvan het meest infantiele deel zich verenigd heeft in de interne 
lobbygroep 'Klassiek Liberaal' onder leiding van ene Ad Lagas.

Het opnieuw driemaal laten afweten: eerst door eind juni in de 
coronacrisis nagenoeg elke beperkende maatregel voortijdig op te heffen, 
met desastreuze gevolgen: de besmettingscijfers snelden weer omhoog. Pas 
na heel lang aanhoudend aandringen van de Kamer was hij bereid tot een 
bescheiden mea culpa.


Haalbaar en betaalbaar

Dan door eind juli, toen zowel barbecueend als niet-barbecueend 
Valkenburg in de goot van de Geul belandde, om de samenhang van een en 
ander met de klimaatverandering heen te blijven draaien. Want ja: De 
Telegraaf, Wilders en Ad Lagas. Het moet immers wel haalbaar en 
betaalbaar blijven.

Hoe betaalbaar het jarenlang nalaten van haalbare maatregelen is, weet 
inmiddels zelfs de allerdomste PVV-er van Zuid-Limburg. Herstel van door 
Ruttes jarenlange nadruk op haalbaarheid nu vernielde woningen blijkt 
inderdaad zeer betaalbaar. De Engelsen hebben daar een mooi gezegde 
voor: pennywise, poundfoolish. En dat kunt u gerust ook plakken op alle 
andere door de VVD doorgedreven bezuinigingen van het afgelopen 
decennium. Die bekokstoofde afschaffing van de dividendbelasting moest 
immers ergens van worden betaald.

En als derde was er dan, eind augustus, Afghanistan. Een combinatie van 
bureaucratische inertie en politieke onwil leidde ertoe dat Den Haag op 
niets was voorbereid - en misschien moeten we zeggen: ook op niets 
voorbereid wilde zijn. Rutte-regeren is conflict mijdend 
vooruitschuiven, niet alleen bij het klimaat.

Hoe de Kamer ook aandrong, het kabinet deed amper iets. Geen vluchteling 
te veel! Het was allemaal minimaal - nu niet met slechte coronacijfers 
of grote materiele schade, maar nodeloze doden als gevolg. Ook hier gold 
vast weer het adagium: haalbaar en betaalbaar. En dat komt niet alleen 
op het conto van het falende oude leiderschap van Rutte, maar ook van 
het falende nieuwe van Kaag.

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.