[D66] Vaccinatie-tourisme (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #591)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Bij ons gaat de burger gebukt onder de verwarde dictaten van 
stront-eigenwijze 'experts', onder de praxis van incompetente 
ministriele 'zorgvuldigheid' en krijgt men weer eens de gebruikelijke 
door-en-door-conservatieve Eurofilie opgedrongen - elders denken en doen 
ze datgene dat de burger van de nationale overheid mag verwachten. Bravo 
!]

Bron:   Volkskrant
Datum:  25 maart 2021
Auteur: Jarl van der Ploeg
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/in-servie-loopt-de-vaccinatietoerist-zonder-problemen-de-prikhal-binnen%7Eb99766f8/


In Servie loopt de vaccinatietoerist zonder problemen de prikhal binnen
-----------------------------------------------------------------------

Waar veel Balkanlanden naar het Westen kijken voor hulp in de 
covidcrisis, vertrouwt Servie op China en Rusland. Met spectaculair 
gevolg: vaccins zijn er in overvloed. Dat leidt tot een bizar fenomeen: 
vaccinatietoerisme. Buitenlanders die een prik komen halen. 'Niet? Het 
is echt geen probleem.'

Toen de prikken uitbleven, kwam er in januari een metafoor naar de 
Balkan. 'De wereld heeft een ijsberg geraakt', zei de Servische 
president Aleksandar Vucic met gedragen stem in een video op Instagram. 
'En net als bij de Titanic redden de rijken enkel zichzelf. Ze zorgen 
alleen voor hun eigen reddingsboten en laten alle anderen samen ten 
onder gaan met het schip.'

De president liet een kleine stilte vallen voor hij verder sprak, want 
nu kwam het goede nieuws: 'Maar wij zijn een taai volk. Wij vechten voor 
onze overlevingskansen. Wij vechten voor Servie en dat gevecht zullen 
wij winnen.'

De metafoor was Vucic' manier om de komst van duizenden, vlak daarvoor 
in Belgrado gearriveerde vaccins wereldkundig te maken. Geen Europese 
vaccins, maar Chinese, want toen de Titanic zonk en het Westen vooral 
zichzelf leek te redden - de 14 procent rijkste landen hadden op dat 
moment genoeg vaccins besteld om al hun inwoners driemaal in te enten, 
terwijl negen op de tien mensen in de 69 armste landen dit jaar 
waarschijnlijk helemaal geen vaccin krijgen - besloot de president van 
Servie zijn eigen reddingsboot te bouwen.

'Ik ben zo trots op wat onze president hier heeft gepresteerd', zegt 
Vasilije Antic een paar maanden later, staande in die reddingsboot. 
'Door zijn diplomatieke talent redt hij ons leven en redt hij de levens 
van miljoenen anderen.' Antic kan het weten want hij is directeur van 
het vaccinatiecentrum in de provinciestad Kragujevac, in het midden van 
Servie. In die hoedanigheid ziet hij al weken lang met eigen ogen hoe 
goed de boot van Vucic in de praktijk functioneert.

'Kijk dan', wijst hij om zich heen, naar de oude basketbalzaal die hij 
eind januari omtoverde tot prikcentrum en dat sindsdien de verreweg 
meestbezochte plek van de stad is. 'We hebben al 42 duizend prikken 
gezet. 42 duizend! Kun je het je voorstellen? In een stad met 120 
duizend mensen ouder dan 18. Dat is toch geweldig?'


Wereldwijd priktoplijstjes

Terwijl vier van de zes Balkanlanden een paar weken geleden nog geen 
enkele prik hadden gezet, heeft buurland Servie inmiddels 20 procent van 
de 7 miljoen inwoners ten minste eenmaal gevaccineerd en heeft bijna 15 
procent van de inwoners ook zijn tweede prik binnen. Dat betekent dat 
vrijwel iedereen in de risicogroepen veilig is en Servie in alle 
wereldwijde priktoplijstjes voorkomt tussen landen als Israel en het 
Verenigd Koninkrijk.

'Het verschil tussen Servie en de rest van de Balkan is inderdaad 
gigantisch', zegt Stefan Vladisavljev van de Servische denktank Belgrade 
Fund for Political Excellence. Dat komt vooral doordat landen als 
Noord-Macedonie, Albanie, Kosovo, Montenegro en Bosnie allemaal naar het 
Westen keken toen ze hulp nodig hadden, zegt hij, terwijl Servie ook 
nadrukkelijk naar het Oosten keek. 'Daardoor heeft Servie op dit moment 
beschikking over 2 miljoen doses van het Chinese Sinopharm, 
honderdduizenden doses Spoetnik, uit Rusland, en ook nog eens 
tienduizenden doses Pfizer en AstraZeneca.'

'Servie besloot op meerdere schaakborden te blijven spelen', zegt 
Vladisavljev. Het land plaatste weliswaar orders bij alle westerse 
vaccinproducenten en meldde zich tevens aan voor het Covax-programma van 
de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), een prikprogramma speciaal 
bedoeld voor armere landen, maar ondertussen hield president Vucic ook 
de banden met Moskou en Beijing warm. Niet voor niets toog hij afgelopen 
juni naar het vliegveld om daar openlijk de Chinese vlag te kussen, 
terwijl achter hem een vliegtuig vol medische hulpmiddelen uit Beijing 
arriveerde.


Wit-groene doosjes Sinopharm

'Ik was de enige die China niet beschuldigde van het virus, maar 
broederlijke ontmoetingen organiseerde met hun minister van Buitenlandse 
Zaken', zei Vucic recentelijk op tv. Dat had fikse gevolgen, want 
terwijl de Chinezen Servie hielpen met de bouw van twee grote 
testfaciliteiten, speciale covid-artsen naar Belgrado stuurden en ervoor 
zorgden dat de drie ijskasten in de basketbalhal van 
gezondheidsdirecteur Antic sinds eind januari stampvol liggen met 
kleine, wit-groene doosjes Sinopharm, bleven alle buurlanden inderdaad 
drijvend achter in het water, wachtend op die beroemde reddingsboten uit 
het Westen die maar niet kwamen.

'Er was in het begin wel wat scepsis over de niet-westerse vaccins', 
zegt Antic, terwijl hij wijst naar de oude, houten tribune van de 
basketbalhal waarop tientallen stadsgenoten - van oud en breekbaar tot 
jong en vief - wachten op hun verlossende prik. 'Die mensen daar hadden 
een maand geleden vast hun twijfels. Maar inmiddels hebben ze allemaal 
buren die wel zijn ingeent, maar niet zijn doodgegaan, dus inmiddels 
vragen ze zelfs expliciet om Sinopharm of Spoetnik.'

'Een land als Noord-Macedonie zal vast weleens jaloers zijn geweest op 
die keuzevrijheid van Servie', zegt Vladisavljev. 'Maar zij hebben de 
afgelopen jaren zulke enorme offers gebracht om lid te kunnen worden van 
de Navo en de EU, dat zij de Europese lijn in het begin wel moesten 
volgen.'


Europa leverde niet

Het probleem was alleen: Europa leverde niet. De beloofde 1 miljoen 
Covax-vaccins die naar de Balkan zouden worden gestuurd, liepen al 
meermaals vertraging op, maar ook afspraken tussen westerse producenten 
en de Balkanlanden zelf, zoals de 500 duizend aan Albanie beloofde 
Pfizer-vaccins, werden keer op keer uitgesteld (waarschijnlijk arriveert 
het gros nu pas in de herfst).

Het is dan ook niet verrassend dat de premier van datzelfde Albanie de 
vaccinatiestrategie van de EU onlangs 'moreel en politiek onacceptabel' 
noemde, dat de Bosnische minister van Buitenlandse Zaken begin maart zei 
dat zijn inwoners 'terecht ontevreden' zijn over het optreden van Covax 
en dat de Noord-Macedonische premier Zoran Zaev de schuld voor de 
vaccinatiepuinhoop in zijn land zelfs expliciet weet aan zijn 
Navo-lidmaatschap. 'Wij moeten als Navo-lid rekening houden met onze 
strategische belangen', zei hij. 'Terwijl Servie zowel militair als 
politiek neutraal is en daardoor deals kon sluiten met landen als 
Rusland en China'.


Aankloppen bij Rusland en China

Dus wat zie je de laatste paar weken gebeuren? Je ziet dat bijna alle 
landen in de regio inmiddels het voorbeeld van Servie volgen en 
aankloppen bij zowel de Russen als de Chinezen, ook al zijn beide 
vaccins nog niet goedgekeurd voor gebruik binnen de EU. Het succes van 
de Servische vaccinatiediplomatie leidt in de buurlanden zelfs tot 
zoveel bewondering dat er de laatste tijd zowaar een nieuw fenomeen 
waarneembaar is bij Servische prikcentra: vaccinatietoerisme.

'Als ik op het vaccinatieprogramma van Bosnie moet wachten, kan het nog 
heel lang duren', zegt een van die toeristen, de 36-jarig Mirza uit de 
Bosnische hoofdstad Sarajevo. Omdat zijn vrouw zwanger is, maar hij 
vanwege zijn werk wel veel andere mensen ziet, besloot hij begin deze 
maand naar de Servische grensstad Luznica te rijden, om daar maar zijn 
prik te halen.

Mirza wil liever niet met zijn achternaam in de krant, vertelt hij via 
de telefoon, omdat hij deze week nog zijn tweede prik moet ontvangen en 
bovendien weet dat dergelijk vaccinatietoerisme een vorm van voordringen 
is. Hij wil alleen wel benadrukken dat hij nergens in het proces heeft 
gelogen. 'Op de officiele website van het Servische vaccinatieprogramma, 
staat gewoon de optie 'buitenlander zonder verblijfsvergunning', zegt 
hij. 'Die heb ik aangeklikt, ik heb mijn paspoortnummer ingevuld, gezegd 
dat ik alleen Pfizer of Spoetnik wilde, en vervolgens kreeg ik een mail 
met een afspraak.'

Dit soort verhalen zijn relatief makkelijk op te sporen, omdat naar 
verwachting duizenden buitenlanders inmiddels een prik hebben gekregen 
in Servie. Bij sommige vaccinatiecentra volstaat een Servische simkaart 
waarop je een afspraakbevestiging kunt ontvangen, op andere plekken 
accepteren ze buitenlanders mits zij zich van tevoren registreren, zoals 
Mirza, maar er zijn naar verluidt ook prikplekken waar je gewoon zonder 
afspraak en zonder documenten naar binnen kunt lopen.

Als de Volkskrant tijdens het maken van deze reportage bijvoorbeeld een 
vaccinatiecentrum in Belgrado binnenwandelt, vragen de beveiligers niet 
naar een afspraakbevestiging, maar enkel of het een probleem is dat er 
vandaag alleen AstraZeneca aanwezig is. En bij weer een ander 
vaccinatiecentrum vraagt de arts van dienst welk van de vier beschikbare 
vaccins de journalisten het liefst in hun arm willen. 'En als het jullie 
lukt over drie weken terug te komen, plannen we direct een 
vervolgafspraak in. Nee? Weet je het zeker? Het is echt geen probleem 
hoor!'


'Mag ik een vaccin? Kom maar binnen'

'Er komen hier heel veel buitenlanders', zegt ook directeur Vasilije 
Antic van het prikcentrum in Kragujevac. 'Gastarbeiders die al jaren in 
Duitsland werken en nu samen met hun families terugkeren voor een prik. 
Expats uit Italie die bij een lokaal bedrijf werken. Maar ook voor 
buitenlanders zonder verblijfsvergunning is het mogelijk een prik aan te 
vragen. Als hier iemand van 65 of ouder op de stoep staat en vraagt: mag 
ik een vaccin? Dan is mijn antwoord: kom maar binnen.'

'Ook hieruit blijkt: Europa heeft geopolitiek een enorme kans laten 
liggen', zegt politiek analist Vladisavljev. 'De EU heeft de afgelopen 
jaren tien keer meer gedaan voor de Westelijke Balkan dan welke andere 
speler ook - van directe investeringen in ziekenhuizen tot handel en 
financiele hulp met de covidpandemie. Maar als je hier naar buiten 
loopt, weet niemand dat, omdat niemand over de succes van de EU praat. 
Iedereen weet dat de brug over de Donau door de Chinezen is gebouwd, 
niemand weet dat een vergelijkbare brug in Novi Sad door de EU is 
betaald.'

[Plaatje: Servie is snel met vaccineren. De curve voor Servie ligt op 
2/3 van het verschil van die van de VK en Nederland bover de die voor 
Nederland]

Het gevolg: ondanks de honderden miljoenen euro's Europees geld die de 
komende jaren richting de Balkan stromen, en die de donaties uit China 
in veelvoud overstijgen, denkt ongeveer driekwart van de Serven dat de 
belangrijkste coronahulp uit China kwam, aldus een peiling van het 
Belgrade Security Policy Center. Slechts 3 procent van de ondervraagden 
denkt dat de EU het meest behulpzaam was, terwijl 51 procent aangaf 
toetreding tot de EU niet langer te zien zitten.


Geopolitieke gevolgen

Dat kan serieuze gevolgen hebben, want als Servie zich minder aantrekt 
van de EU, zal er ook minder behoefte zijn de onafhankelijkheid van de 
rechterlijke macht of de persvrijheid te waarborgen. Bovendien is de 
Balkan nog altijd een van de belangrijkste routes voor migranten 
richting West-Europa. Dus als Servie, om wat voor reden dan ook, besluit 
de sluizen open te zetten, heeft de EU een probleem.

Bovendien investeren Rusland en China niet uit pure naastenliefde in de 
Balkan. Hoe meer Spoetnik er op de Balkan arriveert, hoe minder landen 
zich zullen uitspreken tegen bijvoorbeeld Russische 
mensenrechtenschendingen. En ook al is het nauwelijks te bewijzen, toch 
vermoeden veel inwoners een verband tussen de beschikbaarheid van de 
Chinese prikken enerzijds en de toename van Chinese bedrijven die 
aanbestedingen binnenhalen voor nieuwe Servische wegen en Montenegrijnse 
bruggen anderzijds.

En waarom zei de Servische overheid helemaal niets toen er een paar 
weken geleden opeens roodzwart stof neerdwarrelde op Smederevo, een stad 
ten oosten van Belgrado waar een grote, door de Chinese Hebei Iron & 
Steel Group overgenomen staalfabriek staat die zo vervuilend is dat 
lokale actiegroepen spreken van 'ecologisch terrorisme'?

Het is allemaal verre van ideaal, geven de meeste Serven in de oude, tot 
prikcentrum omgetoverde basketbalhal toe. Maar het is ook een beetje 
zoals die metafoor van president Vucic. Als het schip zinkt en alle 
fatsoenlijke reddingsboten allang zijn vertrokken, mag de drenkeling dan 
nog kieskeurig zijn? Kan je van hem verlangen zich niet aan ieder stuk 
hout vast te klampen, ook al drijft dat stuk hout richting het oosten, 
in plaats van het westen?

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.