[D66] Sterke herstart van De achterkant van het gelijk met Alexander Pechtold

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  24 maart 2021
Auteur: Arjen Fortuin
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/03/24/sterke-herstart-van-de-achterkant-van-het-gelijk-met-alexander-pechtold-a4037007


Sterke herstart van De achterkant van het gelijk met Alexander Pechtold
-----------------------------------------------------------------------
Over het belang van verantwoord ondernemen denken zes CEO's van grote 
Nederlandse bedrijven heel verschillend, bleek in de herstart van het 
legendarische discussieprogramma.

Drie jaar na zijn afscheid van de Tweede Kamer heeft nationaal 
rijbewijsbaas Alexander Pechtold de weg terug naar de schijnwerpers 
gevonden: BNNVARA koos hem als presentator van De achterkant van het 
gelijk, het legendarische discussieprogramma waarin PvdA- en 
VARA-coryfee Marcel van Dam zijn gasten het ethische vuur na aan de 
schenen legde.

Hoe zat het met de innerlijke Van Dam van Pechtold? De D66'er is meer 
een plager dan een beuker, bleek dinsdag uit de eerste aflevering. 
Daarin waren zes CEO's (Marcel van Dam had ze vast 'bovenbazen' genoemd) 
van grote Nederlandse bedrijven te gast. De presentator wilde eerst 
weten hoeveel uren zijn gasten werkten. 'U houdt zo van de veertigurige 
werkweek dat u er twee doet', grapte Pechtold. Dat was om het ijs een 
beetje te breken, want sommige bestuurders - met name de 
vertegenwoordigers van ABN Amro en Shell - zaten erbij als leerlingen 
die vreesden op het verkeerde moment een beurt van de meester te 
krijgen. Plezierdebater Pechtold zou toch niet ineens over witwassen of 
over olielekken in Afrika beginnen?

De presentator hield de sfeer gemoedelijk en bracht hoofdzakelijk 
denkbeeldige dilemma's ter tafel. Wel prikte hij even toen Peter 
Berdowski (Boskalis) olijk vroeg 'hoe laag' de Balkenendenorm ook alweer 
was: 'Voor velen is die hoog, meneer Berdowski.'

Aanvankelijk dreigden we enkeldiep weg te zakken in 
bedrijfsmarketingsjargon, met verklaringen over 'transparantie', 
'uitleggen' en 'ambitie'. Toch begon er geleidelijk aan wat te schuiven. 
Zo gaven ook CEO's die volhielden dat de Raad van Commissarissen over 
hun beloning ging, uiteindelijk toe dat die commissarissen hun 
voorstellen uitvoerden.

De meeste bazen wekten de indruk bedachtzame types te zijn. Zo meldde 
Dimitri de Vreeze (DSM) bij een van de aangeroerde kwesties dat hij in 
dat geval toch eerst een cappuccino zou nemen. 'Misschien wel drie.' Zou 
er een Balkenende-norm voor bestuurlijke koffieconsumptie bestaan?

De opmerkelijkste bijdragen kwamen van Hanneke Faber (Unilever) die 
duidelijk wilde maken dat haar bedrijf in maatschappelijk verantwoord 
ondernemerschap voor de anderen uit liep. Vrome woorden over waarden en 
integriteit veegde zij opzij door te zeggen dat een bedrijf zich ook 
concrete maatschappelijke doelen moet stellen. Waarna ze die van haar 
werkgever op het gebied van klimaat, eerlijke lonen en diversiteit 
uiteen zette. Faber trok met zichtbaar plezier het gesprek naar zich toe 
en schroomde niet om dilemma's uit haar eigen concern te benoemen. 'We 
hebben een fabriek in Myanmar. We zijn er eerlijk gezegd nog niet uit 
hoe we daar nu mee omgaan.'

Al die aanhankelijkheid aan ideeel gestuurd ondernemen leidde tot 
toenemende korzeligheid bij Peter Berdowski, Boskalis-baggeraar van het 
oude stempel. Hij vond dat ondernemers zich niet idealistischer moesten 
voordoen dan ze zijn en hij maakte spottende opmerkingen over 
maatschappelijke misstanden waar Faber nog wat aan zou kunnen doen: 'Nu 
de doodstraf nog.' Ook het huis van het grootkapitaal heeft vele kamers, 
zo bleek maar weer.

De Vreeze van DSM koos de zijde van Faber. Een bedrijf heeft volgens hem 
alleen toekomst als het winst maakt, goed voor zijn mensen zorgt en 
nadenkt over de toekomst van de planeet. 'In die volgorde', brak 
Berdowski in, maar daar had De Vreeze geen zin in: 'Nee! Geen volgorde.' 
Zo maakte De achterkant van het gelijk een sterke herstart, waarin bleek 
dat er aan de voor- en achterkant van ondernemend Nederland nieuwe 
gelijken ontstaan.

--------
(c) 2021 Mediahuis