[D66] Uitblijven veroordeling van Kaag-documentaire door NPO

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  30 juli 2021
Auteur: Karel Smouter
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/07/30/redactieraden-botsen-hard-met-npo-over-kwesties-kaag-en-kelder-a4053052


Redactieraden botsen hard met NPO over kwesties Kaag en Kelder
--------------------------------------------------------------
Uit mails in handen van NRC blijkt grote onvrede bij journalisten en 
makers over het uitblijven van een veroordeling door de NPO van de 
vermeende 'politieke inmenging' door D66 en Jort Kelder. 'Dat raakt onze 
onafhankelijkheid.'

Bij journalisten en makers van NOS, NTR en Nieuwsuur heerst grote 
onvrede over de leiding van de publieke omroep. Zij verwijten 
NPO-bestuursvoorzitter Shula Rijxman dat zij 'de flagrante schending van 
onze journalistieke code' niet veroordeeld heeft, waar volgens hen 
sprake van was in de zaak rond programmamaker en presentator Jort 
Kelder, die een videomaker uit eigen zak ter beschikking stelde aan 
Forum voor Democratie. Ook willen ze dat het NPO-bestuur zich alsnog 
uitspreekt over de vermeende invloed op het tijdstip van uitzending van 
een documentaire over D66-leider Sigrid Kaag door haar campagne-team.

Tweemaal hebben de redactieraden van omroep NTR en 
actualiteitenprogramma Nieuwsuur samen met de redactiecommissie van de 
NOS afgelopen week Rijxman dringend gevraagd zich alsnog uit te spreken 
over de vraag of er 'volgens u sprake van ongeoorloofde politieke 
beinvloeding' is.


Brandbrief

Uit de emailwisseling, waarover NRC beschikt, blijkt dat de 
omroepmedewerkers op 22 juli een brandbrief aan Rijxman schreven. 'In 
een periode dat de journalistiek onder grote druk staat, mogen er geen 
redenen zijn om te twijfelen aan de onafhankelijkheid van de 
journalistiek van de NPO. Daar komt bij dat NPO-redacties (...) 
regelmatig zelf berichten over ongeoorloofde belangenverstrengeling en 
politieke beinvloeding. Wanneer deze incidenten zich in eigen huis 
voordoen, doet dat direct afbreuk aan het gezag van onze berichtgeving 
over dergelijke onderwerpen.'

De verenigde journalisten vragen Rijxman verder naar al hun collega's 
'te benadrukken dat omroepmedewerkers (...) ongebonden hun werk moeten 
doen en daarom journalistieke afstand moeten betrachten tot politieke 
partijen en hun belangen.'

In een uitgebreide mail terug schrijft Rijxman dat ze het met de 
journalisten eens is 'dat de onafhankelijkheid van de NPO het fundament 
van ons bestel is en boven iedere twijfel verheven moet zijn'. Maar ze 
wijst erop dat het volgens haar niet aan de NPO is om over individuele 
programma's een standpunt in te nemen. De NPO gaat volgens haar over de 
programmering, de omroepen over de programma's.

Tegelijk geeft zij in haar brief aan dat omroepen als de VPRO (in de 
kwestie-Kaag) en WNL (in de kwestie-Kelder) anders functioneren dan de 
zogeheten taakomroepen NOS en NTR. In het pluriforme bestel is het 
volgens Rijxman juist de bedoeling dat omroepverenigingen een bepaalde 
maatschappelijke stroming of doelgroep vertegenwoordigen. 'Een maker mag 
best een bepaalde politieke sympathie hebben en die ook tot uiting 
brengen. In hoeverre daar ruimte voor is, is aan de omroep.'

Volgens Machteld Veen, voorzitter van de redactieraad van Nieuwsuur 
haalt Rijxman hier neutraliteit en onafhankelijkheid door elkaar. 
'Natuurlijk hoeven die omroepen, anders dan NOS en NTR, niet neutraal te 
zijn. Maar daar gaat het ons niet om. In de journalistieke Code van de 
omroepen staat dat alle omroepen onafhankelijk moeten zijn. '

In hun mail terug aan Rijxman herhalen de makers afgelopen 
donderdagmiddag hun oproep alsnog stelling te nemen. 'Wanneer andere 
omroepen fundamentele vragen oproepen vanwege hun invulling van 
journalistieke taken, dan straalt dat af op het werk van NOS en NTR.' 
Wat de makers vooral steekt, is dat zij de logo's van hun busjes moeten 
halen en soms zelfs met microfoons zonder logo moeten interviewen omdat 
hun partijdigheid wordt verweten, terwijl de NPO weigert zich uit te 
spreken op het moment dat er, in hun ogen, werkelijk partijdigheid 
optreedt.


Heimelijk

Met het oordeel van de NPO-Ombudsman over de kwestie-Kaag, dat de makers 
grotendeels vrijpleitte, is de kous volgens hen bovendien nog niet af. 
Ze wijzen Rijxman erop dat ook de Ombudsman in haar beoordeling ook naar 
de NPO wijst. Over de kwestie-Kelder lijken de omroepmedewerkers echter 
het meest misnoegd. In een laatste mail aan Rijxman, deze donderdag, 
schrijven zij: 'De kwestie-Kelder komt er op neer dat een 
NPO-presentator met een journalistiek profiel heimelijk heeft meebetaald 
aan de campagne van een politieke partij. En dat niet alleen, hij heeft 
zich daarna ook in een journalistiek bedoelde context uitgelaten over 
diezelfde partij. (...) Als u zich over een dergelijke flagrante 
schending van onze journalistieke code niet uitspreekt, wanneer doet u 
dat dan wel?'

Rijxman liet deze vrijdagochtend aan de redactieraden weten bij haar 
eerdere standpunt te blijven. Verder verwijst ze naar het onlangs 
aangekondigde onderzoek van het Commissariaat van de Media over 
beinvloeding in het algemeen en de kwestie-Kelder in het bijzonder. Ze 
hoopt dat de bezorgde journalisten met het rapport van de Ombudsman in 
de hand onderling het gesprek aangaan en zegt dat gesprek desgewenst 
graag te faciliteren.

Verder wil Rijxman tegenover NRC niet reageren, laat haar woordvoerder 
weten, 'omdat het hier gaat om interne communicatie tussen 
omroepmedewerkers en de NPO'.

--------
(c) 2021 Mediahuis