[D66] Nederlandse vaccinatiebeleid: Een gruwelijk drama (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #524)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  27 januari 2021
Auteur: Annemieke van Dongen, Sander van Mersbergen
URL:    
https://www.ad.nl/binnenland/forse-kritiek-van-artsen-op-vaccinbeleid-dit-is-niet-meer-uit-te-leggen~a7411031/


Forse kritiek van artsen op vaccinbeleid: 'Dit is niet meer uit te 
leggen'
--------------------------------------------------------------------------

Huisartsen en zorgcentra hebben forse kritiek op de vaccinatiestrategie 
van het kabinet. Ze vrezen dat er vier of vijf rondes nodig zijn voordat 
alle verpleeghuisbewoners een prik hebben. 'Dit is niet meer uit te 
leggen.'

Het kan weken of zelfs maanden duren voordat alle bewoners gevaccineerd 
zijn, zegt bestuurder Trudie Severens van Sevagram, een organisatie van 
22 verpleeghuizen in Zuid-Limburg. 'Je krijgt nu de vervelende situatie 
dat in de ene kamer iemand woont die al gevaccineerd is, en in de kamer 
ernaast een bewoner die nog geen idee heeft wanneer hij aan de beurt 
is.'

De oorzaak ligt in het feit dat in verpleeghuizen twee groepen mensen 
wonen. Ouderen die vallen onder de instellingsarts krijgen nu al het 
vaccin van Pfizer/BioNTech toegediend, maar ouderen die een 'eigen' 
huisarts hebben moeten wachten.


Vaccins beperkt

Met huisartsen is afgesproken dat ze enkele miljoenen Nederlanders 
vaccineren, bijvoorbeeld mensen die niet zelf naar een centrale 
GGD-locatie kunnen komen. Die afspraak is gemaakt in de veronderstelling 
dat er veel vaccins tegelijk zouden komen. 'We gingen ervan uit dat we 
het net zo konden doen als bij de griepprik', zegt Geert-Jan van Holten, 
huisarts in Oss en bestuurder van Huisartsenposten Oost-Brabant. 'Nu 
blijkt dat maar een beperkt aantal beschikbaar is, ongeveer 250.000 per 
week. Dat zijn er 50 per huisartsenpraktijk.'


Schrijnend

Bas Rikken, voorzitter van de organisatie die de verspreiding van 
corona- en griepprikken coordineert (SNPG), ziet dat de operatie daarom 
over acht of weken moet worden uitgesmeerd. 'Het kan schrijnende 
consequenties hebben. Huisartsen zijn veel tijd kwijt om beleidskeuzes 
uit te leggen, en logistiek is het heel ingewikkeld.'

'Je krijgt straks de situatie dat een deel van de bewoners gevaccineerd 
is, en een deel niet',  zegt Esther Cromheecke, directeur bij Sevagram. 
'Dan kunnen we de regels nog steeds niet loslaten. Het is richting 
bewoners niet meer uit te leggen. En ik ben een beetje bang dat we het 
overzicht kwijtraken.'

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd pleit ervoor dat zorginstellingen 
en huisartsen binnen de regels 'praktisch' met de situatie omgaan en 
onderling afspraken maken over wie de vaccins toedient. 'Het mag niet zo 
zijn dat vaccins verspild worden of mensen vergeten worden', verklaart 
een woordvoerder.

Een woordvoerder van minister De Jonge stelt in een reactie dat de 
minister hierover meedenkt. Hij zegt ook dat huisartsen bewoners van 
verpleeghuizen zoveel mogelijk in een keer moeten vaccineren, zonder 
onderscheid te maken naar bijvoorbeeld leeftijd. Dat moet in regionaal 
verband worden afgesproken.


Niet efficient

Volgens Trudie Severens van de Limburgse zorgorganisatie Segagram zorgt 
het huidige beleid voor veel onduidelijkheid onder bewoners en hun 
familie en is het 'helemaal niet efficient'. 'Morgen gaan wij 900 
bewoners vaccineren, binnen vier uur tijd. 700 bewoners moeten volgens 
de regels nog op een vaccin wachten, zij krijgen het van de huisarts. 
Hen hadden we net zo goed in hetzelfde traject mee kunnen nemen. Dan 
waren we in een dag klaar geweest.'

De oorzaak van de scheefgroei is dat verpleeghuizen grofweg twee typen 
bewoners kennen. De grootste groep zijn de 'verpleeghuisbewoners', die 
zware zorg nodig hebben omdat ze bijvoorbeeld dementerend zijn. 
Daarnaast zijn er bewoners van de vroegere verzorgings- of 
bejaardenhuizen, die niet meer zelfstandig kunnen wonen vanwege 
lichamelijke mankementen, maar minder zorg nodig hebben.

Beide groepen wonen onder een dak en worden verzorgd door dezelfde 
verpleegkundigen. Maar de medisch verantwoordelijke verschilt: bij 
verpleeghuisbewoners is dat de specialist ouderengeneeskunde van de 
zorginstelling, bij verzorgingshuisbewoners de eigen huisarts.

Dat zorgt in normale situaties soms al voor verwarring, maar nu tegen 
het coronavirus gevaccineerd moet worden al helemaal. Bewoners die onder 
regie van een huisarts vallen, mogen volgens 
ouderenzorgbrancheorganisatie ActiZ en huisartsenvereniging LHV niet 
door het verpleeghuispersoneel worden ingeent.

Zij moeten dus wachten tot de huisarts langskomt. Daarbij speelt volgens 
ouderenzorgorganisaties ook het praktische probleem dat niet alle 
leeftijdsgroepen tegelijk aan de beurt zijn. Eerst krijgen de 
90-plussers een prik, daarna de 85-plussers, vervolgens de 80-plussers, 
enzovoort. Voor elke groep moet de huisarts apart langskomen, verklaart 
Severens. 'Per verpleeghuis hebben we soms te maken met drie of vier 
verschillende huisartsen. Dat wil je natuurlijk eigenlijk niet, vanwege 
corona willen we de inloop in onze verpleeghuizen zoveel mogelijk 
beperken.'


Misverstand

Een woordvoerder van minister Hugo de Jonge bestrijdt die lezing. Het op 
volgorde van leeftijdscategorie toedienen van vaccins geldt volgens hem 
alleen voor thuiswonende ouderen. 'Het is de bedoeling dat huisartsen 
bewoners van verzorgingshuizen zoveel mogelijk in een keer vaccineren, 
zonder onderscheid te maken naar leeftijd. Dat kan bijvoorbeeld per 
huisartsenpost.'

Het zou dus om een misverstand gaan, maar dat misverstand leeft dan wel 
erg breed. Ook ActiZ, de branchevereniging van zorgorganisaties, 
verkeerde gisteren in de overtuiging dat huisartsen binnen 
verzorgingshuizen op leeftijd moeten sorteren. Huisartsenvereniging LHV 
liet eenzelfde geluid horen.

Een groeiende groep huisartsen baalt erg van de huidige werkwijze. 'Het 
is volkomen terecht dat de grootste risicogroep eerst wordt 
gevaccineerd. Maar het onderscheid dat nu binnen die groep wordt gemaakt 
leidt tot grote logistieke problemen', zegt huisarts Geert-Jan Holten 
uit Oss. 'Het lijken verschillende groepen, maar in de praktijk wonen 
zij vaak onder een dak in dezelfde woonvoorziening. Zo moeten wij als 
huisartsen de 'mobiele 90-plussers', die dus nog iets kunnen met een 
rollator, per brief verwijzen naar de GGD in Veghel voor een vaccinatie, 
terwijl hun niet-mobiele buren al door het personeel van de instelling 
zijn gevaccineerd of wel door ons worden ingeent.'


Ingewikkeld

De ingewikkelde prikpraktijk draagt opnieuw bij aan de onvrede over het 
Nederlandse vaccinatiebeleid, een ongemak dat eigenlijk al leeft sinds 
december, toen bleek dat Nederland als laatste in Europa startte met 
inenten. De coronavaccinatiecampagne is niet efficient, stelt ook de 
organisatie die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de 
vaccinaties (SNPG).

'De uitvoering is nu heel erg ingewikkeld. Het duurt lang voor alle 
kwetsbare mensen gevaccineerd zijn en er zijn veel verschillende 
organisaties bij betrokken. Dat vergroot de kans op fouten, met 
schrijnende consequenties', zegt voorzitter Bas Rikken.

De vaccinatiestrategie is de afgelopen weken voortdurend aangepast, nog 
los van de tegenvallers op het gebied van de aanlevering. Eerst zouden 
de kwetsbaren en hun verzorgenden als eerste aan de beurt zijn, later 
kwamen medewerkers in de acute ziekenhuiszorg daarbij. Daarna kregen ook 
de huisartsen voorrang. De termijn tussen twee prikken werd opgerekt, en 
ook het voorraadbeheer ging op de schop. Dit maakt de uitvoering extra 
lastig, zegt Rikken. 'Elke keer als er weer iets verandert, en een 
andere groep voorrang krijgt, geeft dat enorme problemen met 
automatiseringsbugs.'


Polderen

Dat ziet ook Esther Cromheecke. Zij is directeur bij Sevagram, en heeft 
een verleden in de krijgsmacht. 'Daardoor heb ik wel een bepaalde kijk 
op logistieke processen. Wat je bij het vaccinatiebeleid ziet, is dat er 
op een gegeven moment een keuze is gemaakt. Maar vervolgens staan andere 
groepen op, gaan we polderen en gaan de panelen schuiven. En het schuift 
nog steeds. Dat is logistiek erg lastig. Ik ben een beetje bang dat we 
het overzicht kwijtraken.'

Ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) waarschuwt dat het 
onderscheid tussen de groepen 'afbreuk doet aan de efficientie van het 
vaccineren, persoonsgerichte zorg en foutgevoeligheid met zich 
meebrengt'. 'Gezien de uitzonderlijke omstandigheden van de pandemie 
vindt de IGJ dat er ruimte moet zijn voor zorgaanbieders om hierin een 
eigen onderbouwde afweging te mogen maken zodat het vaccineren met zo 
min mogelijk verspilling en zo efficient mogelijk verloopt', stelt de 
inspectie, die ervoor pleit dat zorginstellingen en huisartsen 
'praktisch' met de situatie omgaan en onderlinge afspraken maken over 
wie de vaccins toedient. 'Het mag niet zo zijn dat vaccins verspild 
worden of mensen vergeten worden', verklaart een woordvoerder.


Geen doen

Volgens sommige huisartsen is het zoals het nu gaat geen doen. Geert-Jan 
Van Holten, huisarts in Oss en woordvoerder namens 650 huisartsen in 
Oost-Brabant, pleit voor een radicale koerswijziging. Hij oppert om de 
vaccins per regio te verspreiden. 'Er zijn 25 veiligheidsregio's, met 
gemiddeld 750.000 inwoners, van wie eenderde in de risicogroep valt. Dat 
zijn er zo'n 250.000, ongeveer een weeklevering aan vaccins. Huisartsen 
kunnen dan alle kwetsbare ouderen, mensen met bijvoorbeeld een long- of 
hartaandoening en alle zestigplussers in een regio tegelijkertijd 
vaccineren. Daarmee schiet de groepsimmuniteit in zo'n regio meteen met 
tientallen procenten omhoog.'

Volgens het plan, dat Van Holten namens alle huisartsen in de regio's 
Oss, Den Bosch en Eindhoven heeft ingediend bij de landelijke 
huisartsenorgansiatie LHV, zouden regio's met het hoogste aantal 
coronabesmettingen als eerste aan de beurt komen. Naarmate er meer 
vaccins beschikbaar komen, kunnen meer regio's tegelijk worden 
gevaccineerd.

Volgens SNPG, de organisatie die de verspreiding van de coronavaccins 
coordineert, zou verspreiding per regio goed uitvoerbaar zijn. 'Het is 
een interessant en innovatief plan', stelt voorzitter Bas Rikken. Het 
ministerie van VWS, dat dinsdag een nieuwe vaccinatiestrategie 
presenteert, laat in een reactie weten dat het oorspronkelijke plan - 
vaccineren per leeftijdscategorie - ondanks de uitvoeringsproblemen 'de 
lijn' is.

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  27 januari 2021
Auteur: Hans Nijenhuis
URL:    
https://www.ad.nl/home/sorry-maar-het-vaccinatiebeleid-is-gewoon-een-nationale-schande~aa5ed7f7/


Sorry, maar het vaccinatiebeleid is gewoon een nationale schande
----------------------------------------------------------------

Prima, de saamhorigheid en mentaliteit van schouders eronder. Maar de 
manier waarop Nederland het vaccineren aanpakt is een ramp binnen de 
ramp, schrijft Hans Nijenhuis in dit commentaar.

Sinds het begin van de coronacrisis tonen de meeste Nederlanders veel 
begrip voor de overheid. Die moet immers met 'vijftig procent van de 
kennis 100 procent van de besluiten' nemen. En alleen samen krijgen we 
corona eronder. Maar laten we eerlijk zijn over de manier waarop 
Nederland het vaccineren aanpakt. Dat is een drama. Ja, zeg maar gerust 
een nationale schande. De pandemie kwam onverwacht, het vaccin niet. We 
beginnen wat later, heette het nog in december, omdat Nederland zo 
zorgvuldig is. Maar als wij eenmaal zouden beginnen, dan zou je nog eens 
wat zien.

Nou, we zien helemaal niets. Ja, wanhopige huisartsen. Radeloze 
zorginstellingen. In een verpleeghuis kan het per kamer verschillen welk 
vaccin een bewoner krijgt, door wie dat wordt toegediend en op welke 
dag. Lees deze zin gerust nog eens. Bizar toch? En laat u niet afleiden 
door de berichten over AstraZeneca dat minder vaccins gaat leveren. Dat 
probleem komt er straks nog bij. In Europa doen alle landen het al weken 
beter, op Bulgarije na. Eind deze maand is 1 procent van de Nederlanders 
ingeent. In dit tempo zijn we in 2029 klaar. Is dit Nederland 
distributieland?

De Britten gaan intussen als een speer. Israel spant de kroon. Daar zien 
ze vaccineren als een militaire operatie. In een oorlog zet je alles 
opzij. Bij de Mexicaanse griep in 2009 deed Nederland dat ook, vertelde 
legerarts Angela Hume dit weekend bij Nieuwsuur. Zij werd destijds door 
het ministerie van Volksgezondheid als militair gevraagd om die operatie 
te leiden. In zes weken tijd werden miljoenen Nederlanders ingeent. Deze 
keer heeft ze haar medewerking zelf aangeboden, maar die werd niet nodig 
geacht. We kunnen het kennelijk zelf, met onze bestaande procedures, van 
negen tot vijf.

Waar zijn de Pieter Omtzigt en de Renske Leijten van de vaccinaties? 
Niet later bij het terugkijken, maar nu? In de peilingen staat premier 
Rutte als crisismanager ongenaakbaar bovenaan, maar er gaat in deze 
crisis toch echt iets gruwelijk mis. Het optreden van de politie is 
dapper, de financiele steun voor getroffen ondernemers goed, het 
uithoudingsvermogen van het zorgpersoneel bewonderenswaardig. Maar de 
enige uitweg is inenten. Inenten! Dit is een noodsituatie. Handel daar 
naar.

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.